Interview: Luciënne van der Leije (Singel Uitgeverijen) over de ALMA voor Bart Moeyaert

Senior foreign rights manager Luciënne van der Leije beleefde waarschijnlijk de succesvolste kinderboekenbeurs van Bologna die ze ooit heeft meegemaakt. Na bekendmaking van de Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA) voor Bart Moeyaert werd haar stand omvergelopen door buitenlandse uitgeverijen.

Hoe was je week?
'Krankzinnig, ik kan niet anders zeggen. De beurs is altijd al even uitputtend als superleuk en inspirerend. Maar dit jaar had ik helemaal een adrenalinekick toen ik eenmaal thuis was. Dat begon maandag al. Toen maakten we bekend dat Querido in Amerika nauw gaat samenwerken met Arthur Levine. Dat leverde belangstelling op, felicitaties, een leuk moment met champagne en allemaal Amerikaanse en Engelse uitgeverijen die kwamen vragen wat het voor hen betekende. Maar dat was niets vergeleken bij wat er dinsdag gebeurde toen Bart Moeyaert de ALMA won.'

Vertel.
'We wisten natuurlijk dat Bart genomineerd was. Maar ja, er staan elk jaar 260 namen of zoiets op de lijst. Bart stond er elk jaar bij, zestien keer op rij. Dus ook al wisten we dat de winnaar bekend zou worden gemaakt, we waren rustig aan het werk. Tot om zeven minuten over één een collega van het Vlaams Fonds voor de Letteren aan kwam rennen. "Bart heeft hem! Bart heeft hem!", riep ze. Uitgeefster Wendy Wilbers begreep meteen wat ze bedoelde, dus er was direct geschreeuw en gejuich. Heel erg leuk. Ik zei tegen mijn collega Martijn Prins – die voor het eerst op Bologna was – "tien minuten". En inderdaad, toen kwam de eerste buitenlandse uitgeverij naar de rechten informeren: een Zweed. Het hele middag was het daarna superdruk. We wilden onze afspraken aftikken, terwijl tegelijkertijd de stand werd omvergelopen.'

Hebben jullie een receptionist op de stand?
'Nee. Martijn en ik zijn normaal de enigen op de stand. We hadden wel een derde tafeltje als flextafel. Mede met hulp van onze directeur Paulien Loerts hebben we het daarmee gelukkig kunnen oplossen.' 

Het was de tweede ALMA voor Querido na Guus Kuijer in 2012. Was het dit keer anders dan zeven jaar geleden?
'Dat was niet heel anders. Ook toen waren er veel reacties en veel emoties. Ook toen hebben we snel allerlei spullen die we bij ons hadden neergelegd – en in de maanden daarna aanzienlijk meer contracten gesloten. Het grootste verschil is dat Guus nooit op de beurs was en Bart juist altijd. Guus en zijn vrouw kwamen toen wel het jaar erna op onze uitnodiging.'

Bart Moeyaert is al in twintig landen vertaald. Hadden jullie nog wel rechten te koop?
'O, zeker. Je moet internationale bekendheid hebben om in aanmerking te komen voor de prijs. Vanaf zijn debuut in 1983 is hij ook vertaald. Hanser in Duitsland doet bijvoorbeeld alles van hem. In Frankrijk heeft hij ook een vaste uitgeverij: La Joie de Lire. Succesboeken als Het is de liefde die we niet begrijpen en Broere zijn breed vertaald. En ook zijn laatste boek Tegenwoordig heet iedereen Sorry is al naar drie talen verkocht. Maar er blijft voldoende over. In Scandinavië is hij vrij. In Zuid-Amerika. In Amerika ook, nadat Front Street – die drie titels had gedaan – failliet was gegaan. Sterker nog: is er altijd ruimte. Zelfs voor Minoes van Annie M.G. Schmidt, het meest vertaalde Nederlandse kinderboek, blijft belangstelling.' 

Heb je dan al iets kunnen verkopen?
'Een Zweedse uitgever heeft een bod gedaan op drie boeken. Een daarvan wil hij tijdens de uitreiking over zeven weken op de markt hebben. Een waagstuk. Daarnaast zitten er een aantal biedingen in de mailbox.'

Hoe hebben jullie de ALMA gevierd?
'Bart kwam rond half drie naar de stand – met een stoet camera's achter zich aan. Toen hebben we weer champagne gedronken. We werden die avond ook uitgenodigd voor het ALMA-diner, maar die avond was ook de traditionele diner met onze auteurs. Daar konden we moeilijk wegblijven. Wendy en Barts redacteur Dik Zweekhorst gingen met hem mee, Martijn, Paulien en ik aten met de auteurs. Daarna gingen naar de jaarlijkse party van uitgeverij Salani, waar Bart ook altijd is. Toen ik rond middernacht aankwam, was hij er nog niet. Ik stond daar te kletsen toen ik opeens een gegil hoorde! Dat was dus Bart, die door iedereen werd toegejuicht. Het wordt hem ook zo gegund.'

Straalt de prijs ook af op de rest van jullie fonds?
'Absoluut. Deze prijs heeft een ontzettende aantrekkingskracht. Hij bestaat misschien nog niet zo lang, maar het prijzengeld maakt hem felbegeerd en door het nominatiesysteem is er internationaal veel belangstelling voor. Dat hebben die Zweden slim gedaan. En Querido is nu de enige uitgeverij ter wereld die twéé winnaars in het fonds heeft. Ik kan naar mijn contacten niet genoeg benadrukken hoe bijzonder dat is.'

Wat merkte je daarvan bij de andere titels die je dit jaar aanbood?
'Onze topper was dit jaar een prentenboek zonder woorden, 96 pagina's dik. dat in augustus in Nederland verschijnt: Zwerveling van Peter Van den Ende. De achterwand van de stand was gevuld met een van zijn prachtige zwart/wit-illustraties. Daar hebben we tijdens de beurs twee biedingen op gekregen. Dat is vrij ongebruikelijk.'

Dit jaar was de beste Bologna die je ooit hebt meegemaakt?
'Misschien wel. Hoewel 2012 ook bijzonder was, was het dit jaar echt krankzinnig. Ik zei het al.'

Betekent het ook dat je het na terugkeer drukker hebt dan wat je gewend was?
'Ik moet heel wat afhandelen, dat klopt. Ook dit weekend. Maar dat vind ik niet erg, dit is zo'n uitzonderlijke situatie. Dan kan ik best vandaag een dealtje sluiten. Maar ik werk dit weekend niet alleen. Mijn gezin verdient aandacht en ik wil absoluut van het mooie weer genieten. Straks gaan we met z'n allen ook brunchen bij een vriendin. Dan wachten de mensen maar vijf minuten langer op mijn reactie.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 7 apr)