A.W. Bruna lanceert thrillerabonnement voor debuten (Boekblad)

Nieuw bij A.W. Bruna: een thrillerabonnement. De uitgeverij hoopt hiermee de fanbase van debutanten te vergroten.

Het abonnement kost 60 euro per jaar. De abonnees krijgen daarvoor, verspreid over het jaar, vier keer per jaar enkele dagen voor verschijnen een nieuwe thriller gratis thuisbezorgd – 'uitgekozen door de vakkundige redactie van A.W. Bruna', zoals de uitgeverij het abonnement aanprijst. Ook krijgen ze toegang tot een besloten Facebook-community. De eerste thriller wordt in september/oktober verstuurd. 

'Het is steeds moeilijker om lezers te vinden voor debutanten', legt uitgever Steven Maat de beweegredenen uit. 'Je moet daarom steeds innovatiever worden om ze te bereiken. Dit is een manier. We hopen dat als iemand van het eerste boek heeft genoten, hij bij het volgende boek toch sneller denkt: die wil ik ook lezen. Door onze reputatie als thrilleruitgever kunnen wij een bepaalde kwaliteit garanderen.'

A.W. Bruna wil in de eerste plaats auteurs uitgeven, vervolgt Maat. Niet zomaar een reeks thrillers. 'En dan is het zaak om een relatie op te bouwen tussen de auteur en zijn lezers. Om nieuwe fans voor hem of haar te creëren. We komen nu al toch aan zo'n vier debuten per jaar, dus we hoeven ook niet het acquisitiebeleid te veranderen - en bijvoorbeeld thrillers aan te kopen om het abonnement vol te krijgen, terwijl we die niet goed genoeg vinden.' 

Abonnees hebben een licht financieel voordeel ten opzichte van de winkelprijs. Zij betalen feitelijk 15 euro per thriller. 'Maar daar gaat het niet om', benadrukt Maat. 'Uit het onderzoek dat we onder het publiek hebben gedaan, blijkt dat mensen vooral de verrassing waarderen. Zij krijgen gegarandeerd als eerste een nieuwe auteur die misschien wel hun nieuwe favoriet wordt.'

A.W. Bruna promoot het abonnement vooral online via de geijkte sociale media. De eerste resultaten zijn na ongeveer anderhalve week 'zeer veelbelovend', zegt Maat, die daar geen verdere details over geeft.

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 21 aug)

Linda van Rijn komt met extra zomerthriller: 'Zomernacht' (Boekblad)

Bij uitgeverij Marmer verschijnt op vrijdag 6 juli een tweede zomerthriller van Linda van Rijn. Zomernacht was aangekondigd als het debuut van Eva van Kampen, maar blijkt te zijn geschreven door de bestsellerauteur.

Het is niet de eerste keer dat Van Rijn bovenop haar jaarlijks zomerthriller en winterthriller een derde boek maakt. Eerder maakte ze de 'minithrillers' Vakantievrienden (2012) en Voetbalvrouwen (2014). Mede door de klacht van boekhandels vorig jaar dat er zo weinig sellers in de zomer verschijnen, legt uitgever Marc van Gisbergen uit, wilde ze dit keer echter proberen een volwaardige thriller te maken. 

Door het gebruik van een pseudoniem konden Marmer en Van Rijn de boekhandel en de fanbase van de auteur verrassen. Maar ook hielden ze zo een slag om de arm voor het geval het de schrijfster niet zou lukken het boek tijdig te voltooien. Van Gisbergen: 'We hebben Eva van Kampen gepositioneerd als het zusje van Linda van Rijn. Met een tekst als: niet iedereen kan schrijven als Linda van Rijn, maar dit debuut is minstens van hetzelfde niveau.'

Marmer slaagde er met deze pitch zo'n 2.500 exemplaren aan de boekhandel te verkopen – 'vooral bij partijen die normaal veel Linda van Rijn verkopen'. Boven verwachting, vindt Van Gisbergen dat. 'Maar sinds we het maandag bekend hebben gemaakt is de inkoop bijna verdrievoudigd. We gaan een eerste druk van 10.000 exemplaren maken. Die is nu bijna weg.'

Sinds haar debuut in 2011 gaat de verkoop van Van Rijn 'gestaag verder omhoog', zegt Van Gisbergen. 'We doen eigenlijk niets extra's. We proberen lezers te winnen via actieve communicatie met de groeiende fanbase op Facebook, via social media campagnes en via de boekhandel – door ruim leesexemplaren beschikbaar te stellen, op verzoek posters te leveren en promotiedeals te sluiten zoals met AKO, waardoor er een prima verkoop is op de luchthavens, waaronder vooral Schiphol. En dat werkt. Vergeleken met drie jaar geleden zit de groei in de dubbele cijfers.'

Ook Van Rijns reguliere zomerthriller Casa Ibiza staat al zes weken onafgebroken in de bovenste helft van de Bestseller 60. De hoogste notering was 12 (in week 22) – een verbetering van haar record uit 2014, toen Villa Toscane op 13 stond. In totaal hebben nu vijftien titels van haar hand de Bestseller 60 gehaald.

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 29 jun)

Interview A.J. Finn: De beste thriller is een Paard van Troje (Bibliotheekblad)

Schrijvers zijn zelden actieve gebruikers van de openbare bibliotheek. De Amerikaanse auteur A.J. Finn is een uitzondering. Hij praat bijzonder gepassioneerd over de bibliotheek – én zijn spraakmakende thrillerdebuut De vrouw in het raam, die onlangs in Nederlandse vertaling verscheen.

Lid van de openbare bibliotheek? Voor A.J. Finn spreekt dat vanzelf. In alle steden waar hij heeft gewoond, vertelt de Amerikaanse thrillerschrijver tijdens zijn bezoek aan Nederland, heeft hij zich binnen een week na de verhuizing bij de dichtstbijzijnde bibliotheek aangemeld. Ook in 2013, toen hij verhuisde van Londen naar New York, waar hij uitgever werd bij William Morrow. 'Omdat ik werkte in de uitgeverij kon ik makkelijk aan boeken komen, maar toch was het prioriteit nummer 1 voor mij. Bibliotheken zijn de ruggengraat van de geletterdheid. Ze vormen de basis van de cultuur.'

Juist in deze tijd wil de 38-jarige Finn de openbare bibliotheek steunen. 'De regering van Trump heeft voorgesteld om de subsidie aan het Institute for Museums and Library Services (IMLS) – de organisatie dat de nationale financiering van alle bibliotheken verzorgt – in 2019 af te schaffen, ook al is het maar 0,00006% van het federale budget. Dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, omdat de regering het vorig jaar óók voorstelde en de subsidie door het samenspel van politieke machinaties uiteindelijk zelfs werd verhoogd. En toch stelt de regering opnieuw afschaffing voor, alleen om te kunnen zeggen: lezen en bibliotheken, dat is allemaal niet belangrijk.'

De auteur wil zich openlijk te weer stellen tegen de anti-culturele instelling 'van een president die zelfs volgens zijn eigen medewerkers laaggeletterd is'. Bibliotheken zijn te belangrijk om domweg aan hun lot over te laten. 'Het lezen van boeken vergroot je empathie, omdat ze je de mogelijkheid bieden om je te verplaatsen in andere mensen en andere omstandigheden. Bibliotheken geven je op een heel laagdrempelige manier de toegang tot die andere levens. Tot letterlijk duizenden en duizenden andere levens. Mij heeft mijn library card me al mijn hele leven intens veel genoegen beleefd. Het is een ervaring die ik iedereen gun.'

Daar komt bij dat Finn nog altijd daadwerkelijk van bibliotheek gebruik maakt – wat vrij uitzonderlijk mag heten voor een schrijver. 'Ik heb het geluk gehad vaak in de buurt van spectaculaire bibliotheken te hebben gewoond. In Oxford bij de Bodleian, nu bij de New York Public Library. Dat zijn geweldige gebouwen waar het heerlijk is om te verblijven. Zeker in Oxford heb ik praktisch in de bibliotheek gewoond. Tegenwoordig kom ik vooral voor de enorme collecties, juist in het genre waar ik zo van hou: thrillers. In de bibliotheek kan ik nog steeds nieuwe auteurs ontdekken, waar vaak hele oeuvres van aanwezig zijn. De boekhandel heeft begrijpelijkerwijs alleen de laatste titels van de bekendste namen.'

Als het even kan, gaat Finn ook in gesprek met de bibliothecaris. 'De mensen in de bibliotheek worden niet geweldig betaald. Ze werken daar uit liefde voor boeken en lezen. En dat merk je. Overal ter wereld waar ik kom in bibliotheken kan je een goed gesprek voeren met een bibliothecaris over boeken. Ik vind dat heerlijk. Ook de evenementen die ze organiseren in New York zijn van een hoge kwaliteit. Ik ga er zeker vier keer per maand heen, al was het maar om mijn steun aan het bibliotheeksysteem uit te spreken. Je kunt wel lid zijn, zoals ik ook lid ben van de Authors Guild en PEN America, maar voor mij is dat genoeg. Ik wil iets dóén.'

Dat sinds januari ook zijn eigen thriller The Woman in the Window in de bibliotheek ligt, vindt Finn – het pseudoniem van Dan Mallory, genoemd naar de voorletters van een nicht én de Franse buldog van een ander familielid – alleen maar geweldig.  Hij kan het zich permitteren. Iedere uitlening zal weinig afdoen aan zijn inkomsten. Zijn agent verkocht de rechten voor twee boeken aan nota bene zijn eigen werkgever voor twee miljoen dollar. Daarna werden ook de vertaalrechten aan 37 landen en de filmrechten verkocht. En belangrijker: het boek is een bestseller, die twee weken de New York Times Bestseller List aanvoerde.

Begin mei verscheen de Nederlandse vertaling als De vrouw in het raam. Hoofdpersoon is de dertiger Anna Fox die in haar eentje een groot huis in Harlem bewoont. De kinderpyscholoog is door agorafobie aan huis gekluisterd. Daar heeft ze weinig meer te doen dan klassieke films kijken, bij te beunen als online psycholoog en haar buren bespioneren. Als ze op een dag ziet dat haar nieuwe buurvrouw wordt vermoord, heeft ze een probleem. Zij weet zeker dat ze zag wat ze heeft gezien, maar er is geen bewijs – en een dag later staat een vrouw voor haar deur die zich voorstelt als de zogenaamd vermoorde vrouw. Wie gelooft dan een te veel drinkende, zieke geest?

Het knappe aan deze thriller is dat het niet alleen een whodunnit is. Anna Fox is als personage intrigerend genoeg om het boek zo nodig zonder plot te kunnen dragen. 'Als voormalig uitgever weet ik dat zo veel spannende boeken weinig meer dan kruiswoordpuzzels zijn. Je vermaakt je ermee, leest ze uit, doet ze dan weg en vergeet ze. Prima, dat moet ook bestaan. Maar ik wilde meer dan oppervlakkig entertainment bieden. Ik wilde een thriller schrijven die onder de wendingen van het verhaal je een andere, diepe ervaring geeft. Een thriller als een Paard van Troje, die allerlei ideeën het boek in smokkelt.'

Finn nam daarom de tijd om Anna Fox bij de lezer te introduceren. 'Sommige lezers hebben geklaagd dat het eerste kwart of eenderde van het boek te langzaam. Maar ik vind dat noodzakelijk. Om je als lezer echt te engageren met haar moet je vertrouwd raken met het ritme en de routines van haar leven. Anders geef je niet om haar en om wat haar later overkomt. Ik vind het daarom ook belangrijk om haar karaktereigenschappen te geven die voor het verhaal niet noodzakelijk zijn. Te veel thrillerpersonages hebben alleen maar eigenschappen voor zover die belangrijk zijn voor het plot. Anna Fox moet echter zijn.'

Niet alleen slaagt De vrouw in het raam er zo in je te laten meeslepen met het plot, je wordt ook aan het nadenken gezet over de problemen waarmee de hoofdpersoon worstelt: eenzaamheid, verliet, een haperende geestelijke gezondheid. 'Ik heb zelf vijftien jaar met depressies geworsteld. Ik kon soms weken mijn slaapkamer niet uit, laat staan mijn appartement, en voelde me vaak eenzaam. Ik wilde de lezer laten ervaren hoe dat vóélt. Maar ook laten zien hoe makkelijk het is om eenzaamheid verkeerd te interpreteren. Iedereen interpreteert Anna verkeerd, en zij schat anderen zelf óók voortdurend anders in dan in werkelijkheid het geval is.'

A.J. Finn heeft er lang over gedaan om te debuteren. Zijn hele leven stond in het teken van thrillers. Hij verslond in zijn jeugd al Agatha Christies en Arthur Conan Doyles die hij uit de bibliotheek haalde – en de klassieke Hitchcock-thrillers die ook in De vrouw in het raam zo'n belangrijke rol spelen. Later promoveerde hij in Oxford op de psychologische thrillers van Patricia Highsmith. En in 2005 begon hij in de uitgeverij, waar hij jarenlang samenwerkte met de grootste namen: Karen Slaughter, Nicci French, Patricia Cornwell en J.K. Rowling. Alleen schrijven deed hij niet. Dat bleef een vaag verlangen.

'Ik had, als iedere redacteur op de uitgeverij, wel de fantasie om het te proberen. Maar ik had geen verhaal. En ik wilde een echt, authentiek verhaal hebben. Zeker nadat ik langer in deze sector werkte, leerde ik te herkennen wanneer iemand een copycat novel schreef die in de eerste plaats was geïnspireerd door het succes van anderen. Niets mis mee, maar ik wilde dat niet. Daar kwam bij dat de markt werd gedomineerd door seriemoordenaars als die van James Patterson en code-thrillers als die van Dan Brown. Niet de psychologische thriller die mij het dierbaar is. Dat veranderde pas met Gone Girl van Gillian Flynn. Alleen: ik had nog steeds geen verhaal.'

Dat veranderde twee jaar geleden door twee gebeurtenissen. Ten eerste werd zijn depressie eindelijk herkend als bipolaire stoornis. Die diagnose gaf hem de mentale rust én de juiste medicatie om zoiets energievretend te doen als een heel boek schrijven. En toen was er zes weken later ruimte voor het toeval. 'Ik keek op een avond Rear Window, waarin een aan huis gekluisterde Jimmy Stewart getuige is van een moord aan de overkant van de straat. Aan de overkant zag ik een licht aangaan. Ik keek naar mijn overbuurvrouw en hoorde op tv zeggen: You shouldn't spy. En op dat moment kwam Anna Fox uit het niets te voorschijn.'

Met dat karakter kwam eindelijk het verhaal te voorschijn waar hij al die jaren op had gewacht. 'Ik werkte het karakter uit. Waarom is zij bijvoorbeeld agorafoob? En vandaaruit kon ik het plot bedenken. Zij ziet dus een moord. Wie kon die dan gepleegd hebben? En binnen 48 uur had ik het rond. Toen ontdekte ik dat het maken van een thriller anders was dan ik altijd had gedacht. Een goed verhaal bedenken leek me het moeilijkste, en schrijven tamelijk makkelijk. Maar het bleek precies andersom. Toen ik eenmaal het idee had, had ik een vol jaar van iedere avond en ieder weekend schrijven nodig om het af te krijgen.'

En nu ligt het er – een van de beste thrillers die dit jaar in Nederland zullen verschijnen. 'En dus ook te leen bij de Nederlandse openbare bibliotheek!'.

(Eerder gepubliceerd in Bibliotheekblad)

Anniko van Santen over spannende boeken en openbare bibliotheken (Bibliotheekblad)

Televisiepresentatrice Anniko van Santen was voor het tweede jaar juryvoorzitter van de Bookspot Gouden Strop. Het betekende voor haar een terugkeer naar het intense lezen uit haar jeugd – wat ze destijds mede dankzij de bibliotheek zo ongebreideld kon doen. 'Ik roep altijd: als ik met pensioen ben, hoef ik me – zolang er bibliotheken zijn – niet te vervelen.'

Anniko van Santen hoefde geen moment te twijfelen. Als de CPNB, organisator van de Bookspot Gouden Strop voor het beste Nederlandstalige spannende boek, meer continuïteit in de jury verlangt en de presentator van Opsporing Verzocht daarom voor het tweede jaar op rij als voorzitter wil: heel graag. Volgens het persbericht waarmee haar benoeming wereldkundig werd gemaakt, was het jureren vorig jaar zelfs haar hoogtepunt van 2017.

'Mensen in leesclubs weten het natuurlijk al lang', verklaart ze zich nader, 'maar voor mij was het een ontdekking hoe ontzettend leuk het is om met een aantal verstandige mensen te discussiëren over boeken – ook als je die boeken zelf niet hebt gekozen, zoals natuurlijk bij het jureren van alle inzendingen het geval is. Als voorzitter lees je veel geconcentreerder dan thuis op de bank of in bed. Dat is al erg fijn. En daarna de gedachtewisseling: geweldig.'

Vorig jaar viel Van Santen in voor Huub Stapel die wegens een ernstige beenblessure moest afhaken. Bij gebrek aan tijd las ze alleen de thrillers die al waren komen bovendrijven – inclusief het winnende Tot stof van Felix Weber. Dit maal las ze breder. 'Elke inzending wordt door twee juryleden gelezen. Ik ben vrij door de stapel gegaan. Ik heb ook boeken gelezen die nog niet waren beoordeeld. Dan dacht ik halverwege: die wordt het niet. Tot mijn geruststelling kreeg ik gelijk.'

Uiteindelijk, merkte ze, mogen smaken misschien verschillen, kwaliteit verloochent zich niet. De vijf titels op de shortlist vonden alle juryleden zonder twijfels goede thrillers. Naast Van Santen zelf waren dat de recensenten Jos van Cann (Hebban, VN's Detective & Thrillergids) en Els Roes (Thriller & Zo, VN's Detective & Thrillergids), de boekverkoper Herma Schipperheijn (boekhandel Augustinus in Nijmegen) én Marian van Leth, oud-directeur van BiblioNu in Venray en Horst.

'Vervolgens hadden we wel discussie over de vraag: wat maakt ze dan de moeite waard? Het is om leuk om te zien dat iedereen anders naar de boeken kijkt. De recensenten lezen mega-, megaveel. Zij kunnen daarom beter inschatten hoe origineel een plot is. De boekverkoper heeft ook invalshoek: kan ik dit mijn klanten aanraden? Zal die niet afhaken? En Marian weegt als bibliothecaris een vergelijkbare vraag mee: hoe populair zal zo'n titel zijn in de bibliotheek?'

Zelf let Van Santen op haar beurt op het taalgebruik van de auteurs. 'Ik hou heel erg van mooie zinnen. Renate Dorrestein, die deze maand helaas is overleden, was een meester in het gebruik maken van net dat ene woordje dat een heel beeld oproept. In Reddende engel, dat dit jaar op de longlist stond, schrijft ze over een dorpje dat "vrekkig verborgen" lag tussen de heuvels. Mijn hart maakt dan een sprongetje, ik zie gelijk een landschap voor me. Ik kan daar heel erg van genieten.'

De 47-jarige Van Santen was in haar jeugd een gretige lezer. Ze las bijna een boek per dag. 'Mijn jeugd heb ik niet spelend op de stoep doorgebracht, maar met mijn neus in de boeken. Later ging ik werken. Kreeg ik kinderen. Dus toen hield dat op. Ik ben zo'n lezer geworden die eigenlijk alleen nog op vakantie een boek pakt. Maar dan doe ik het echt graag. Als we een lange vliegreis maken zucht ik niet vermoeid. Nee, dan denk ik: joepie, dat is anderhalf boek.'

De rol van de openbare bibliotheek in haar leven loopt hiermee parallel. Als kind ging ze – eerst in Dieren, later in Roermond – een à twee keer in de week naar de lokale bibliotheek. 'Plank na plank na plank stonden daar dingen om te lezen. Meer dan ik ooit aan zou kunnen. Heerlijk.' Daarna zocht ze als student – in Hilversum – de rust om er te kunnen leren. 'Ik hou van de rustige sfeer van de bibliotheek, waar tegelijkertijd altijd iets gebeurt. En in mijn pauzes kon ik fijn rondsnuffelen.'

Nu is de televisiepresentatrice nog wel lid. Maar ze komt nooit meer in de bieb – ook niet voor haar twee puberkinderen, op wie ze de liefde voor lezen tot haar spijt niet heeft kunnen overbrengen. 'Ik lees niet alleen minder, ik lees ook het liefst op een e-reader. Ik koop ook eerder dan ik leen. En alle informatie staat tegenwoordig op internet. Als je dat meetelt, lees ik trouwens nog steeds veel. Van artikelen tot sociale media. Alleen niet meer de boeken waar ik vroeger zo verslingerd aan was.'

Als het aan haar ligt, verandert dat na haar werkzame leven. 'Ik roep altijd: als ik met pensioen ben, hoef ik me – zolang er bibliotheken zijn – niet te vervelen. Dan ga ik alles lezen waar ik nu niet aan toekom. Ik hoop dus van harte dat er over twintig jaar een bibliotheek in de buurt is. Dat moet ook wel, daarvoor zijn bibliotheken te belangrijk. Er zijn nog altijd hele lagen van de bevolking die niet het geld hebben om boeken te kopen. Zij moeten ook toegang tot kennis hebben.'

Van Santen ziet de bedreigingen voor de bibliotheken: de ontlezing onder met name de jeugd, de gedachte dat alles op internet staat. 'Maar de brei van informatie op internet is niet te vergelijken met de samengebalde kennis die in boeken staan. Dat is verschillend, en die moeten op één plek bij elkaar gebracht worden. Dat is de bibliotheek, waar goed personeel kan helpen en adviseren. De meeste mensen die binnenlopen weten niet precies wat ze zoeken. Daarom is het zo fijn als ze gegidst worden.'

Spannende boeken heeft ze nooit veel gelezen. De laatste jaren las ze vooral wat mensen haar aanraden. Wel heeft ze een voorkeur van boeken over geschiedenis. 'Mijn laatste boek voor ik ging lezen als voorzitter was een geromantiseerde biografie over Catherina de Grote. Ik heb er ook een project van gemaakt om de wereldliteratuur te lezen. Dan kijk ik op zo'n lijst van vijftig meesterwerken die je gelezen moet hebben. Daarom heb ik bijvoorbeeld Of Mice and Men van Steinbeck gelezen.'

Bij thrillers voelde Van Santen juist enige aarzeling. Dat kwam door haar werk. Voor Opsporing verzocht – waar ze al sinds 2005 bij betrokken is als presentator en eindredacteur – is ze de hele tijd al bezig met misdaad. Moet ze dan in haar vrije tijd ook lezen over moord, verkrachting en inbraak? Maar nu ze in korte tijd tientallen thrillers heeft gelezen, heeft ze gemerkt dat de werkelijkheid en de fictie uitstekend naast elkaar een rol in haar leven kunnen hebben.

'Fictie is echt ontspannend', legt ze uit. 'Het is fijn dat als ik een boek uit heb, ik het ook echt dicht kan slaan. Dan is de zaak opgelost en klaar. Door mijn werk weet ik ook dat misdaad niet altijd logisch is. Mensen doen soms iets bij toeval of per ongeluk. Maar in een spannend boek werkt de schrijver ergens naartoe. Je wordt meegesleept naar een vanzelfsprekend slot. Dat is ook weleens fijn. En dan gaat het vaak over de wereld van politie en justitie die ik goed ken.'

Ze kan daarom niet zeggen dat ze professioneel baat heeft bij het lezen van thrillers. 'Daarvoor is fictie echt iets anders. Het is leuk om te merken: ja, zo werkt de politie echt aan een zaak. Maar meer ook niet. Andersom knap ik ook niet snel af als een boek niet geloofwaardig is. Dit jaar had ik bij alle inzendingen maar één keer dat ik dacht: nee, zo werkt dat niet. Dat ging om een reactie van familieleden op een moord. Hoewel iedereen anders reageert, kon ik er in dit geval niet in meegaan.'

Daar komt bij dat thrillers – misschien wel meer dan andere genres – iets zeggen over onze huidige samenleving. 'Wat juist zo bijzonder is aan deze prijs is dat je zo veel inzendingen leest die ook echt in Nederland spelen. De boeken zijn dan niet alleen spannend, maar laten bijvoorbeeld zien dat eerwraak ook hier een rol kan spelen, en hoe we daar mee omgaan. Of breder: hoe wij mensen vermoorden en wat wij vinden van redenen om mensen om te leggen. Dat maak thrillers erg interessant.'

(Eerder gepubliceerd in Bibliotheekblad)

Interview Herma Schipperheijn – als een boekhandelaar in de jury van de Gouden Strop zit (Boekblad)

De Spannende Boeken Weken trapten woensdag af met de uitreiking van de Bookspot Gouden Strop. Herma Schipperheijn van boekhandel Augustinus in Nijmegen zat dit jaar in de jury. Ze gebruikte het lidmaatschap niet om nieuwe klanten te werven. Bestaande klanten leefden wel erg mee.

Hoe was je week?

'Hectisch en divers. Een afspraak met de accountant, de afhandeling van waterschade, de uitreiking van de Gouden Strop, onze jongste puber aan zijn schoolwerk zetten – en ondertussen draait de winkel gewoon door. Het is het leven van een moderne vrouw: tien ballen tegelijk in de lucht houden. Maar ook al ben ik als autodidact het boekenvak ingerold, ik vind het allemaal hartstikke leuk, met alle kleine hoogte- en dieptepunten.'

Het hoogtepunt was ongetwijfeld de uitreiking van de Gouden Strop op het terrein van Bookspot in 's-Graveland?

'Inderdaad. Dat was erg leuk. Het was warm, maar de locatie was mooi, alles was goed verzorgd en aan het einde hadden we twee mooie winnaars. Niet alleen Willem Asman die de Gouden Strop kreeg voor Enter, ook Eva Keuris die de Schaduwprijs won voor het beste debuut.'

Hoe ben je in de jury beland?

'Ik zag een oproepje op Facebook dat ze een boekverkoper zochten voor de jury. Ik dacht meteen: wat gaaf. Ik lees altijd al graag thrillers en was heel benieuwd of mijn persoonlijke mening een beetje overeenkomt met professionele recensenten. Maar ook heb ik, voordat ik via mijn man bij de boekhandel ging werken, twintig dienstjaren bij de politie gehad. Ik lees spannende boeken misschien anders. Een tijd later werd ik gebeld door de CPNB. "Wil je nog steeds?", zeiden ze. Absoluut!'

Kan dat eigenlijk wel: een boekverkoper met zijn commerciële belangen in de jury van een literaire prijs?

'Ik vind van wel. Zeker bij de Gouden Strop. Deze prijs krijgt relatief weinig aandacht in de pers en bij klanten. Dan is het goed om er op deze manier vanuit de boekhandel aandacht aan te besteden. Ik heb bij het lezen ook nooit gedacht aan wat een boek in de verkoop zou kunnen doen. Het komt nu wel mooi uit dat er net een goedkope editie van Enter is, maar die was allang aangekondigd voor wij een beslissing hadden genomen.'

Merkte je dat je desalniettemin anders las dan de andere juryleden?

'Nee. Wij hanteerden allemaal drie criteria. Is het spannend, heeft het een goed plot en hoe is de schrijfstijl. Het grappige was juist dat we unaniem waren en er in de laatste vergadering, nadat iedereen zijn twee persoonlijke favorieten had herlezen, in vijf minuten uit waren. Van juryleden met meer ervaring met jury's weet ik dat die het weleens anders hebben meegemaakt. Lastig, lijkt me dat.'

Wisten je klanten dat je in de jury zat?

'Zij leefden erg mee. Ze vroegen: wanneer kom je op tv? Omdat de bekendmaking vorig jaar wel in een tv-programma werd gedaan. Of, verbluft: Heb je ook nog tijd om twee, drie boeken per week te lezen? En natuurlijk: welke vind jij de beste? Daar kon ik niet te veel over zeggen. Ik zei alleen wat mijn top 3 was. Ik zag daar van tevoren tegenop, maar omdat klanten wel weten wat mijn voorkeuren zijn, kon ik daar toch vrijuit over blijven praten zonder iets te verklappen.'

Heeft je jurylidmaatschap boekhandel Augustinus goed gedaan?

'Ik heb het niet uitgebuit. Ik heb er geen geheim van gemaakt en het gemeld op onze site en Facebookpagina, maar ik heb niet bijvoorbeeld de lokale krant benaderd. Ik heb me ook vooral opgegeven voor de persoonlijke ervaring en om mijn netwerk te kunnen uitbreiden.'

Heb je na het besluit over de winnaar vol ingezet op Enter?

'Ook niet. Wij waren begin mei, bij de bekendmaking van de shortlist. toevallig op vakantie. Ik kreeg een appje: "Hoeveel moeten we van elke titel bestellen?" En dan kijk je toch naar je klanten en maak je een inschatting van hoeveel je er kunt verkopen – wetende dat je de boeken waar je zelf het meest enthousiast over bent, het best verkoopt. We kochten dus niet van alle vijf genomineerde titels evenveel in, maar de medewerkers konden daar niet de winnaar uit afleiden.'

Had Enter – immers al een jaar uit – goed verkocht?

'Het is geen hardloper. De prijs gaat dat ook niet veranderen. De Gouden Strop heeft niet dezelfde aantrekkingskracht als een Bookspot Literatuurprijs (v/h ECI Literatuurprijs) of Libris Geschiedenisprijs, dat daags na de bekendmaking tien mensen erom komen vragen. Het is jammer, maar het is niet anders. De verkiezing van de VN Thriller van het jaar doet misschien net iets meer, al is dat effect ook niet gigantisch.'

Pakt Augustinus er dan niet groot mee uit?

'Thrillers hebben we bij ons een aparte kast. De winnaar geven we altijd een prominente plek. Maar we maken er geen show van door bijvoorbeeld een strop op te hangen en andere decorstukken te gebruiken. En als iemand om "een" spannend boek vraagt, probeer ik altijd zeker op de Gouden Strop te wijzen. De Spannende Boeken Weken zijn wat dat betreft niet voor niets in juni. De helft van de boeken die mensen op vakantie lezen is een spannend boek.'

Ben je blij dat de Spannende Boeken Weken weer zijn begonnen?

'Wat deze weken zo leuk maakt, is dat je mensen nog echt kunt verrassen met een geschenk. In de Boekenweek weet iedereen dat wel. Als ze nu Barst van Boris Dittrich krijgen is dat vaak echt een cadeautje. Dat geeft een feestelijker gevoel. Ik denk ook dat dit geschenk geschikt is, juist omdat het ook leuk om te lezen is als je niet speciaal van spannende boeken houdt. Mensen die een beetje neerkijken op het genre zullen hier aangenaam door worden verrast.'

En wat lees je zelf vandaag?

'Eerst moet ik de activiteiten voor tieners verzorgen tijdens de kerkdienst, zoals ik iedere zondagochtend doe. Daarna hebben we een lunch op de hockeyclub, die we vorig jaar hebben gewonnen met het familietoernooi. Maar vanmiddag ga ik heerlijk verder in President Vermist van Bill Clinton en James Patterson. Een erg fijn boek, ik denk dat Clinton nog wel meer thrillers gaat schrijven.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 10 jun)

Interview Marieke Niezen (A.W. Bruna): ‘Alleen door heel scherp te blijven hou je het marktleiderschap vast’ (Boekblad)

Marieke Niezen was de facto al sinds september de baas bij uitgeverij A.W. Bruna, sinds 1 mei is ze het ook formeel. Ze ziet genoeg mogelijkheden om de ‘steady omzetmaker’ te laten groeien.

Gefeliciteerd met je nieuwe baan. Is dit een droom die uitkomt?

‘Ik kijk er erg naar uit om in deze rol leiding te geven aan A.W. Bruna. Ik wil graag mijn talenten en ambitie inzetten om verder te bouwen aan 150 jaar uitgeeftraditie. Ik zie het als een enorme eer en uitdaging om samen met het A.W. Bruna-team deze toekomst verder vorm te geven.’

Je stond feitelijk al sinds september aan het roer.

'Ja. Ik was – net als Mark Beumer bij De Bezige Bij – al sinds september aan het interimmen voor Johan de Koning, toen die het te druk had en het rustiger aan moest doen. Nu was het moment dat we samen met de WPG-directie besloten om de opvolging te formaliseren. In de tussentijd heb ik kunnen kijken: Vind ik het leuk? Past deze rol bij me? Kan ik het aan? Zie ik nieuwe mogelijkheden voor de uitgeverij?'

Vragen die je allemaal met ja hebt beantwoord?

'Zeker.'

Wat betekent het dat bij zowel De Bezige Bij als A.W. Bruna iemand met een marketingachtergrond directeur is geworden?

‘Dat zegt wel iets over het uitgeven van tegenwoordig, waarbij mijns inziens marketing de verbinding legt tussen auteur en lezer. Je doet het in de driehoek van redactie, verkoop en marketing. Het helpt bij de acquisitie van een boek of een idee voor een boek. Toen ik in 2007 bij A.W. Bruna begon, was dat niet altijd het geval, maar nu werken we al enige jaren zo.’

Tegelijkertijd laat A.W. Bruna de kans voorbijgaan om groot uit te pakken met een marketingcampagne naar aanleiding van het 150-jarig jubileum. Opmerkelijk.

‘Het is voor ons vanzelfsprekend dat we de nadruk elders hebben gelegd, want we zijn uiteindelijk een b2b-uitgeverij. Niet de uitgeverij, maar de auteur is het merk. We vieren het uiteraard wel: we zijn met het hele team naar de Ardennen geweest en we geven over een paar weken een groot tuinfeest, waarin we de boekhandel en al onze relaties in het zonnetje zetten.’

Hoe gaat het nu met de uitgeverij? In het persbericht spreek je van ‘gestage groei’. Is dat goed genoeg?

‘Vorig jaar hadden we een heel succesvol jaar, dankzij Paula Hawkins, een nieuw deel van de Millennium-reeks en het succesvolle boek van Carlos Ruiz Zafón. Natuurlijk willen we dat dit jaar graag doorzetten; gestage groei laten zien in een krimpende markt is een prestatie. En A.W. Bruna is van oudsher in staat om altijd een aantal bestsellers te creëren.’

En wat heeft A.W. Bruna in 2018?

‘Wij hebben een aantal steady auteurs in het fonds die elk jaar met een nieuw succesvol boek komen: Suzanne Vermeer, John Grisham, David Baldacci. Vooral op Vermeer ben ik heel trots: wij hebben die auteur zelf – met hulp van de boekhandel – vanuit het niets opgebouwd en elke titel doet het weer beter dan de vorige. Haar Super de luxe staat momenteel in de top 5. In het non-fictiefonds zijn de Omdenken-boeken een belangrijke lijn, en doen we het nu heel goed met Mark Manson.’

Wat komt er later dit jaar nog aan?

‘In de zomer hebben we de autobiografie van de kleinzoon van Nelson Mandela en in het najaar de autobiografie van Tina Turner, die dankzij een musical in Londen erg in de belangstelling staat. We zetten groot in op een aantal debuten zoals de thriller van Søren Sveistrup (auteur van The Killing), het is altijd spannend wat die gaan doen. Zo werkt het in dit vak. Dat is ook het leuke eraan.’

In het persbericht spreek je van het vormgeven van de uitgeverij in de snel veranderende wereld. Waar doel je op?

‘Lezen neemt een steeds kleinere plek in de vrijetijdsbesteding van kinderen en volwassenen in. Binnen WPG lopen daar een aantal grote onderzoeken naar: wie zijn onze lezers? Wat zijn hun profielen? Hoe kunnen we die bereiken?’

Betekent dat ook meer andere producten dan boeken?

‘We doen meer luisterboeken, ja. Onlangs hebben we ons 150e luisterboeken op de markt gebracht. En we nemen deel aan de opkomende digitale abonnementsmodellen. Tegelijk verwacht ik niet dat het aandeel fysieke boeken in onze omzet – nu 85 tot 90% – ingrijpend zal veranderen.’

Ook zeg je het marktleiderschap in het thrillergenre te willen uitbouwen. Hoe?

‘A.W. Bruna is al lange tijd marktleider. Wij hadden de meeste titels in de top 100 van 2017. En dat voor een kleine uitgeverij met slechts 25 fte. Eigenlijk zijn we best bescheiden, maar wél een heel betrouwbare omzetmaker. Dat hou je alleen vast door heel scherp te blijven – er verschijnen immers heel veel thrillers in Nederland, terwijl de markt niet groeit. Scherp op de acquisitie, maar ook scherp op de manier waarop je ze brengt. We bewegen daarbij zo veel mogelijk mee met de retail, die steeds meer de nadruk legt op een optimale titelspreiding in het jaar.’

En hoe ga je de aangekondigde groei in non-fictiegenres realiseren?

‘Door uitgeeftalent in combinatie met de marktonderzoeken die op dit moment bij WPG lopen. Verder is samenwerking met andere partijen binnen en buiten WPG daar een factor in. Zo geven wij boeken uit voor dezelfde doelgroep als de mindstyle-tijdschriften van WPG als Happinez, Psychologie magazine en Yoga magazine. Dat biedt mogelijkheden.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 24 mei)

Graeme Macrae Burnet, 'Zijn bloedig plan'

Toen ik Zijn bloedig plan van Graeme Macrae Burnet uit had, zocht ik op de websites van de kranten die ik tegenwoordig volg naar recensies. NRC Handelsblad en The Guardian bleken het boek allebei te hebben laten bespreken door de thrillercriticus. Waarom? Uitsluitend omdat de kleine Schotse uitgever van de roman het heeft ondergebracht bij diens imprint voor crime fiction? Een strategie die de Nederlandse uitgever van de vertaling heeft gevolgd door een blurb van een andere thrillerschrijver op de achterflap te zetten. Toch is dit allerminst een thriller.

Zeker, Zijn bloedig plan draait om de drievoudige moord die Roderick Macrae in 1869 heeft gepleegd. Het boek bundelt getuigenverslagen, de geschreven herinneringen van de dader, passages uit de memoires van een criminoloog die zich over de zaak heeft gebogen, medische rapporten, en een verslag van de rechtszaak, gebaseerd op de krantenverslagen van destijds (alles verzonnen, uiteraard). Het gaat dus om een misdaad en de zoektocht naar de juiste loop van de gebeurtenissen, de motieven en de passende straf. Maar dat maakt het toch geen thriller? Als dat het criterium zou zijn, moet je de halve wereldliteratuur als thriller uitgeven en bespreken.

Macrae Burnets roman, die vorig jaar óók op de shortlist van de Booker Prize stond, is absoluut geen ontspanningslectuur, hoe vlot je het boek ook kunt lezen. Het biedt een verontrustende waarheid, zoals literatuur dat doet, door de haarscherpe manier waarop het de menselijke neiging blootlegt te redeneren vanuit zijn eigen vooroordelen. Het plot doet er daarbij totaal niet toe. Ik voelde althans niet een keer de urgente vraag opkomen: hoe loopt dit af? En het slot is – zeer ongebruikelijk voor een thriller – in feite een open einde, omdat de lezer de finale waarheid wordt onthouden.

Anders gezegd. Als dit een whodunnit was, weet je al op de eerste pagina wie het heeft gedaan. Daarna wordt dat ook nooit in twijfel getrokken. En als dit een whydunnit was, zoals veel 'literaire thrillers' heten te zijn, blijf je met de vraag zitten: wáárom dan? De auteur geeft wel aanwijzingen, maar het is aan de lezer zelf om daar het antwoord op te formuleren. Er juist dat maakt dit boek zo confronterend.

Hoe doet Macrae Burnet dat? Door zijn verhaal 150 jaar geleden te situeren stuit je voortdurend op de algemeen aanvaarde waarheden van destijds die nu worden gezien als hemeltergende vooroordelen. Waarheden als: wat jammer dat de arme klasse zo lui is en niets van hun leven weet te maken – terwijl iedere lezer ziet hoe hard ze moeten werken om, onder druk van willekeurige machtsuitoefening van de boven hen gestelden, maar net hun hoofd boven water kunnen houden. Door de gekozen vorm dient de auteur deze waarheden bovendien ongefilterd op, waardoor ze des te stuitender zijn.

Zelfs de man van de wetenschap, die op de hoogte is van de laatste inzichten in het gloednieuwe vakgebied van de criminologie, is tenenkrommend in zijn afkeer van iedereen die niet zo hooggeleerd en verfijnd is als hij. Zijn van hautaine eigendunk doordrenkte memoires zijn walgelijk: al die onzin over de criminele klasse, waarin het uiterlijk verraadt hoe groot de neiging tot moord is. Hoe modern hij ook zegt te zijn, hij lijkt het achterlijkst en inhumaanst van allemaal te zijn.

Maar wat blijkt? Juist deze man zou weleens de waarheid over Roderick Macrae's motieven bloot hebben kunnen leggen – waardoor deze heel wat minder een slachtoffer van de omstandigheden is dan je een heel boek lang geneigd bent te denken. Dat doet je beseffen dat je anno 2017 wel kunt menen dat je zoveel geciviliseerder en genuanceerder bent dan die domme negentiende-eeuwers die zich door hun religieus geïnspireerde waanbeelden laten leiden, maar dat ook jij je door een gekleurde bril kijkt – door te oordelen op basis van de sympathie of antipathie die iemand opwekt. Heel knap.

(Ondertussen heb ik toch geprobeerd niets weg te geven. In een recensie hou je het plot geheim. Zeker van een thriller.)

Interview Linda Jansma – Waarom schrijft zij exclusief voor Kobo Plus? (Boekblad)

Sinds vorige week donderdag – nota bene haar vijftigste verjaardag – is Linda Jansma's In naam van de vader als serie exclusief te lezen bij Kobo Plus. De thrillerschrijfster verwacht dat het project positief doorwerkt op de verkoop van haar papieren boeken.

Wat gaat u precies schrijven voor Kobo Plus?

'Het is een serie van vier delen, dus in januari komt het laatste deel online. Elk deel telt ongeveer veertig- tot vijftigduizend woorden en eindigt met een cliffhanger die mensen nieuwsgierig maakt naar het volgende deel. Bij elkaar hebben de delen een lengte van twee boeken.'

En vlak na januari verschijnt In naam van de vader als papieren boek?

'Dat weet ik niet. Op termijn komen de rechten weer bij ons en dan zal het als papieren boek verschijnen. Maar wanneer dat is? Dat hangt ook af van hoe het concept aanslaat. Als het heel succesvol is, komt er misschien een vervolg en kan het langer duren voor het papieren boek uitkomt. Het is afwachten.'

Hoe is Kobo bij u terecht gekomen?

'Het liep via mijn uitgeefster: Ilse Karman van De Crime Compagnie. Zij kwam van de zomer bij mij thuis en vertelde dat zij was benaderd door Kobo: of zij een auteur wist die een serie voor hen wilde schrijven. Zij dacht aan mij, omdat ik snel schrijf. We praatten toen over de mogelijkheden. Ik had een idee over een eigenaar van een advocatenkantoor die een grote fout voor iedereen verzwijgt, er kwamen interessante ideeën voor andere personages naar boven, mijn uitgeefster had nog wat nuttige suggesties – en binnen de kortste keren dacht ik: dit moet ik gewoon doen, dit is een mooie uitdaging.'

Van de zomer? Dan moest u heel snel aan de slag.

'Er was eerst nog overleg met Kobo. Zij wilden aanvankelijk een reeks losse verhalen rond één hoofdpersoon, en later toch een doorlopend verhaal. Uiteindelijk ben ik eind augustus begonnen met schrijven. In naam van de vader is ook nog niet af. Ik heb net het tweede deel ingeleverd en ben nu bezig met het derde deel.'

Is het schrijven van een serie inderdaad heel anders?

'Ik heb de cliffhangers van tevoren bedacht. Ik ben geen schrijfster die van tevoren hele schema's bedenkt, maar met die cliffhangers heb ik een goed richtpunt om naartoe te schrijven. Dan krijg ik bijna vanzelf de gewenste lengte.'

Had u naast het feit dat het schrijven van een serie een uitdaging is, ook andere redenen om in te gaan op het verzoek van Kobo? Is het bijvoorbeeld financieel interessant?

'Afgezien van een mooi voorschot, leek het me goed voor de publiciteit die het oplevert. Kobo en Bol doen van alles om de serie onder de aandacht te brengen. Ze hebben een heel plan doorgestuurd. Even kijken... Hier: banners op de Kobo homepage, op de homepage in België, op de thrillerpagina binnen het e-boekaanbod, op de algemene thrillerpagina, in e-mails aan klanten. En nog veel meer. Ik hoop dat dat positief doorwerkt naar mijn overige tien titels, zowel in print als digitaal.'

Kobo Plus betaalt goed voor de serie zelf?

'Mijn uitgeefster heeft flink onderhandeld. Daar is een mooi bedrag uitgekomen. Kobo Plus heeft in een keer de hele serie afgekocht. Wat het effect van de exclusieve serie is op de verkoop van het papieren boek vind ik moeilijk in te schatten, maar ik heb gemerkt dat er een aparte doelgroep is die het liefst op papier lezen en daarop wachten. Daarnaast heb ik een grote schare fans, die nu de serie gaat lezen, maar daarna het boek op papier wil hebben.'

Uw werk was vanaf het begin in april opgenomen bij Kobo Plus. Wat zijn uw ervaringen daarmee?

'Goed. Veel mensen lezen mijn werk binnen Kobo Plus. Het concept vind ik heel leuk omdat je kunt kiezen uit een groot aanbod. Daarnaast is mijn werk ook te vinden bij diensten als Bliyoo en Bookchoice. '

Ook bij de bibliotheek?

'Ja, ook via de bibliotheek worden mijn boeken goed gelezen. Deze zomer zat Schaduwkinderen in de vakantiebieb.'

Zijn de abonnementsdiensten ook financieel aantrekkelijk voor u?

'Jazeker. Precieze cijfers kan ik nu nog niet geven. De inkomsten lopen via de uitgeverij en van hen krijg ik een keer per jaar - op het gebruikelijke moment – een helder royalty-overzicht. Mijn uitgeefster krijgt gedurende het jaar wel inzicht in hoe het loopt en zij deelt die inzichten met mij.'

U bent dus tevreden over Ilse Karman?

'O ja, heel tevreden. Zij komt met ideeën, legt die goed uit: wat de voor- en nadelen ervan zijn. Zij ziet haar auteurs echt als partners. En zij staat open voor nieuwe mogelijkheden. Als mensen haar niet benaderen, gaat ze er zelf op af. Zij was ook een van de eerste die prijzen voor e-boek naar beneden gooide. Ik merk uit gesprekken met collega's hoe goed dat werkt: 5,99 of 7,99 euro verkoopt véél beter dan 12,99 of 14,99 euro.'

De boekhandel is misschien minder blij met een exclusieve digitale serie voor Kobo Plus.

'Ik weet niet hoe ze hierop reageren. Ik kan me voorstellen dat ze het ongelooflijk jammer vinden. Maar zoals ik al zei: ik denk dat het uiteindelijk positief doorwerkt op de verkoop van de papieren uitgaven. De boekhandel moet alleen geduld hebben voordat In naam van de vader op papier uitkomt.'

Überhaupt op een nieuwe Linda Jansma.

'Mijn laatste boek verscheen in juli: Uitverkoren. En nu komt de volgende pas in het voorjaar. Dus ja, in plaats van twee boeken per jaar, duurt het nu een jaar. Ik was wel al bezig met het volgende boek. Ik heb ongeveer de helft af. Zodra ik de serie heb voltooid, ga ik daar mee verder.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 19 okt)

zie ook:

- Kobo & Bol over de eerste maanden van Kobo Plus (jul 2016)

Interview: Simone van der Vlugt over haar overstap naar Prometheus (Boekblad)

Simone van der Vlugt publiceerde sinds 2007 al haar literaire thrillers bij Ambo|Anthos. Afgelopen week verscheen De doorbraak bij haar nieuwe uitgeverij: Prometheus. Ze wil niet beweren dat de ene uitgeverij beter is dan de andere. Alle uitgeverijen hebben hun sterke en minder sterke kanten. Wel heeft de schrijfster er de frisse wind gevonden die ze zocht.

Gefeliciteerd met het verschijnen van De doorbraak. Is het na al die boeken nog steeds bijzonder als er een nieuwe titel uitkomt?

'Absoluut! Het is een soort hoogtepunt in het jaar. Ik geniet van het schrijfproces, maar ook van de promotieperiode die daarop volgt. Het is heerlijk om een nieuwe titel in de boekhandel te zien staan.'

U miste het verschijnen wel vanwege een vakantie. Had u niet liever gehad dat De doorbraak volgens plan op 29 augustus uit zou komen?

'Eigenlijk zou De doorbraak zelfs in oktober pas uitkomen, maar in die maand verschijnt er heel wat. Daarom hebben we besloten om de publicatie van mijn boek te vervroegen. Om dat voor elkaar te krijgen moest ik in juni doorwerken tijdens mijn vakantie in Italië, maar dat had ik er voor over. Je wilt natuurlijk een zo gunstig mogelijk tijdstip hebben voor de verschijning. Gelukkig ging alles heel voorspoedig, dus ik ben erg blij met deze beslissing.'

Hoe verhoudt De doorbraak zich tot eerdere thrillers?

'Mijn thrillers hebben allemaal mijn eigen, specifieke schrijfstijl, maar onderling verschillen ze behoorlijk. Het ene boek is meer gericht op psychologische spanning, terwijl andere titels, zoals Toen het donker werd, veel vaart en cliffhangers hebben. Op die manier bereik je veel verschillende lezers, en houd je het schrijven voor jezelf leuk.'

Zet een overstap van uitgeverij aan tot het schrijven van andersoortige boeken – hoe klein dat verschil misschien ook is?

'Nee, want toen ik aan De doorbraak begon had ik nog geen idee waar dat verschil uit zou kunnen bestaan. Dus ik schreef zoals ik altijd had gedaan. Tijdens het redactieproces merkte ik pas iets van de verschillen, op stilistisch niveau. Daar wilde ik me graag verder in ontwikkelen, dus ik stond meer dan open voor suggesties. Wat overigens niet de reden was om naar Prometheus over te stappen, want ik werkte al met een onafhankelijke redacteur. Die beslissing heb ik kort geleden genomen omdat ik meer tijd wilde hebben om te sparren over een boek, terwijl sinds de crisis bij uitgeverijen juist bezuinigd wordt op redacteuren. Ik heb Monique Postma, die mijn redacteur was bij Lemniscaat, en die al mijn jeugdboeken heeft begeleid, gevraagd weer met mij te gaan werken. Wat trouwens geen problemen opleverde bij Ambo|Anthos. We hebben Toen het donker werd en Ginevra samen gedaan, en daarna is Monique meegegaan naar Prometheus. Bij mijn nieuwe uitgeverij werk ik ook nog met Marieke van Oostrom, dus ik heb nu twee redacteuren. Heel luxe! En heel fijn, als je stilistisch en verteltechnisch stappen wilt maken.'

U kondigde in oktober aan om Ambo|Anthos te verruilen voor Prometheus. 'Soms is een relatie gewoon op', zei directeur Tanja Hendriks daar later op Boekblad.nl over. Is dat een correcte analyse?

'Dat is een correcte analyse. Ik heb jarenlang prettig gewerkt met [directeur] Chris Herschdorfer en [redacteur] Wanda Gloude, maar we waren het ook weleens niet eens. Waarover vertel ik liever niet, dat is iets tussen ons drieën. Het contact is nog steeds prima, maar ik wilde een andere kant op, nieuwe dingen leren, kijken hoe het óók kan. Vroeger bleven mensen veertig jaar in dienst bij dezelfde baas, maar dat is tegenwoordig niet meer. Het is goed voor je ontwikkeling om op een gegeven moment met een nieuw team te gaan werken.'

Maar Ginevra verscheen in mei bij Ambo|Anthos. Was dat een laatste contractuele verplichting of blijft u hen trouw voor uw historische romans?

'Nee, Toen het donker werd was mijn laatste contractuele verplichting, dus ik was vrij om te doen wat ik wilde met mijn historische romans. Toen het stof van mijn overstap was neergedaald, was er veel veranderd bij Ambo|Anthos. De uitgeverij was verhuisd naar een nieuw pand, Chris en Wanda kozen ook voor die frisse wind en Tanja Hendriks werd directeur. Je zou kunnen zeggen dat Ambo|Anthos een nieuwe uitgeverij werd, en dat ik dus had kunnen blijven. Dat heb ik gedaan, met mijn historische romans. Ik heb een two-book deal gesloten, voor Ginevra en voor de historische roman waar ik nu aan ga beginnen.'

Heeft u bij deze uitgeverij ook maar iets minder inzet voor uw werk bespeurd?

'Totaal niet. Dat is ook niet in hun belang, aangezien mijn historische romans nog steeds bij Ambo|Anthos verschijnen.'

Waren er in de loop der jaren uitgevers die aan u trokken om, al dan niet met mooie beloftes, de overstap te wagen? Gold dat ook voor Prometheus?

'Dat is zeker gebeurd, en dat vind ik heel begrijpelijk. Als je een auteur wil overnemen moet je erop af, anders is een ander je voor. Maar Prometheus heb ik zelf benaderd. Ik heb een keer geluncht met Mai Spijkers en had het gevoel dat we elkaar goed begrepen. Het scheelde natuurlijk dat Esther Verhoef twee jaar eerder met een deel van haar werk naar Prometheus was overgestapt. Daardoor wist ik hoe die uitgeverij werkte.'

Wat verwacht u in het algemeen van een uitgeverij?

'Dat ze de belangen van de auteurs behartigen en betrokken zijn. Natuurlijk is een uitgeverij een bedrijf en moet er geld verdiend worden, en voor een auteur geldt hetzelfde, maar ik verbind me alleen aan een uitgeverij als er betrokkenheid en transparantie is.'

In oktober zei u ook (in NRC Handelsblad) dat u behoefte had aan 'een nieuwe, frisse wind'. Heeft u die gevonden bij Prometheus?

'Ja, de wind is gaan waaien en hij is verfrissend. Veel meer kan ik er nog niet over zeggen. De werkrelatie is nog pril, we moeten elkaar beter leren kennen en De doorbraak ligt net een week in de boekhandel. De betrokkenheid is bijvoorbeeld niet zo anders dan bij Ambo|Anthos. Maar ik wilde graag verandering, en die heb ik gekregen. Nu gaan we kijken of verandering ook verbetering is. De wil en het enthousiasme zijn er in ieder geval, aan beide kanten, dus ik heb er alle vertrouwen in.'

En hoe zet Prometheus De doorbraak nu in de markt?

'Er wordt een flink bedrag voor promotie aangesproken. Zo is er geïnvesteerd in een bijzonder mooi, goudkleurig omslag met een foto in reliëf, alsof het een polaroid is. En als de loop uit een boek raakt, zullen ze doorpakken. Dat budget moet je wel hebben als uitgeverij.'

En op wat voor manier is dát anders dan bij Ambo|Anthos?

'Uitgeverijen met elkaar vergelijken heeft geen enkele zin. Ze hebben allemaal hun sterke en minder sterke kanten. Ze maken gebruik van verschillende promotiekanalen, maar het is niet gezegd dat de ene aanpak beter is dan de andere. Ambo|Anthos heeft goede banden met vrouwenbladen, Prometheus met kranten als het NRC en Het Parool. Je hebt ze allebei nodig. Ambo|Anthos is sterk op het gebied van de sociale media, Prometheus heeft een wat meer literaire uitstraling en heeft daardoor een betere ingang naar andere media, zoals opiniebladen en televisie. Maar beide uitgeverijen onderhouden een goed contact met hun lezerspubliek, en met de grote boekhandelketens. En daar gaat het om.'

Prometheus is een zelfstandige uitgeverij, Ambo|Anthos is onderdeel van VBK. Merkt u daar wel iets van?

'Nog niet. De hele toestand met Atlas Contact heb ik natuurlijk op de voet gevolgd. Een holding heeft grote voordelen, maar ook nadelen. Als een uitgeverij in een holding zelfstandig beslissingen kan nemen, is er niets aan de hand. De vraag is of dat het geval zal zijn in deze snel veranderende tijden. Ik ben een groot tegenstander van streamen omdat ik denk dat het de verkoop kannibaliseert van e-boeken die je moet downloaden. Bovendien gaat er een raar soort boodschap vanuit. Streaming degradeert een boek tot een weggooiproduct, het ‘all you can eat’-principe. Het gevaar is dat de lezer hieraan gewend raakt en niet meer bereid is een redelijke prijs te betalen voor een boek. Zelfs geen vijf euro. Alles moet in massa beschikbaar zijn en het mag niets kosten. Daar doe ik niet aan mee. Ik maak me er wel zorgen over dat dat de weg is die VBK wil inslaan. We zullen zien waar dat in de toekomst toe leidt. Ik houd het goed in de gaten.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 28 augustus)