Het
Dick Bruna Huis in Utrecht weet met succes de behoeften van verschillende
doelgroepen te bevredigen.
Voor wie is het Dick Bruna Huis, een
dependance van het Centraal Museum, in de eerste plaats bedoeld? De peuters
voor wie hij dertig Nijntje-boeken heeft gemaakt. Of voor volwassenen die de
hoge kwaliteit van zijn pure tekeningen herkennen en niet alleen naar het
museum willen om hun kinderen te begeleiden. Het antwoord is: beiden. En dan is
er nog een derde, ongetwijfeld grote doelgroep: toeristen. Alle tekstbordjes
zijn behalve in het Engels ook vertaald in het Japans – waarschijnlijk uniek
voor een museum in Nederland en Vlaanderen.
Voor volwassenen is een kamer volledig gewijd
aan leven en werk van de schepper van Nijntje. De foto’s uit het familiearchief
en de vitrines met originele tekeningen, schilderijen en schetsboeken vertellen
Bruna’s verhaal. Hoe hij begon in het familiebedrijf (de nog altijd bestaande
uitgeverij A.W. Bruna en boekhandelsketen Bruna), tijdens een stage bij
uitgeverij Plon in Parijs kunstenaars als Henri Matisse en Fernand Léger
ontdekte, boekomslagen ontwierp en in de jaren vijftig de kinderboeken ging
maken die hem letterlijk wereldberoemd maakten.
In deze ruimte liggen bijzondere dingen die je
heel dicht bij de tekenaar brengen. Het riviergezicht van ongeveer 7 bij 12
centimeter dat de 16-jarige Bruna in 1943 schilderde. Of de proeven van het
nooit gepubliceerde kinderboek ‘Het vogeltje’. Hoewel Bruna slechts tien jaar
ouder was dan toen hij het schilderij maakte, is zijn stijl hier al volledig
herkenbaar. Ook de tekeningen die hij sinds een jaar of twintig iedere ochtend
voor zijn vrouw Irene de Jongh maakt, zijn zo intiem dat je eerder denkt bij
Bruna thuis op bezoek te zijn dan in zijn museum.
Elders laten foto’s en tekeningen Bruna’s
ontwerpproces zien. Opeenvolgende versies in potlood, hard potlood en zwarte
plakkaatverf tonen een steeds strakkere Nijntje uit ‘Nijntje huilt’. De lijntekening
op transparante film houdt Bruna voor kleurvellen, om zo de beste keus te maken
uit het gamma primaire kleuren dat hij altijd gebruikt. Boven liggen de mooiste
tekeningen: de omslagen voor de Zwarte Beertjes-pocketreeks. Die zijn in zijn
uitgebeende essentie zo sprekend dat de boekjes terecht worden verzameld om hun
omslag in plaats van de inhoud.
Peuters kunnen overal filmpjes kijken op
schermen die op de grond zijn gezet. Daarnaast is er een luisterkamer. Met de
blik op de indrukwekkende muren die van onder tot boven is gevuld met Nijntjes
uit alle delen van de wereld kunnen ze luisteren naar een andere peuter (zo
klinkt het althans) die enkele verhalen voorleest. Als je als volwassenen moet
wachten tot je kind klaar is, kun je proberen te raden hoeveel verschillende
talen hier te vinden zijn. Elders is nog een grote speelkamer, met onder meer
een nagebouwd Nijntje-huis en animatiefilmpjes.
Na de opening in 2006 was de bovenverdieping
ook geheel gewijd aan Dick Bruna de kunstenaar. Sinds enkele jaren is die
echter opgeofferd om plaats te maken voor langdurige tentoonstellingen. Dat is
begrijpelijk vanuit het gezichtspunt van het museum: zo verleid je Utrechters
om nog eens te komen. Maar het is wel jammer voor wie speciaal voor de
kunstenaar Dick Bruna is gekomen. Liever had ik nog meer omslagen voor
inmiddels vergeten of uit de mode verdwenen auteurs als Leslie Charteris gezien
dan Roland Sohiers interpretatie van het konijn in de kunst.
Het is best grappig hoor: de mix van
konijnschilderijen uit de collectie van het Centraal Museum, vitrines met
andere kinderboeken over konijnen (Beatrix Potter!), tekenfilmpjes van Bugs
Bunny en Sohiers eigen speelse verbeeldingen van Nijntje, sprookjes als
Roodkapje en ‘Alice in Wonderland’. Kinderen kunnen er ook tekenen en van de
glijbaan. Maar het haalt het niet bij de leesbevorderingsaffiche die Bruna ooit
maakte: een groot zwart vlak, met rechtsboven het midden een zwart beertje bij
een leeslamp. Zo schitterend.
Het Dick Bruna Huis is iedere dag, behalve maandag, geopend van 11 tot 17 uur. De expositie van
Roland Sohier is nog te zien tot februari 2014.
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten