Heeft Joost Nijsen van Podium na 22 jaar de zelfstandigheid opgegeven? Hij ziet dat zelf niet zo. Binnen Nieuw Amsterdam kan hij volledig autonoom zijn eigen koers blijven volgen.
De meest voor de hand liggende vraag is natuurlijk: waarom?
'De markt is gehalveerd, maar het aantal uitgevers en auteurs niet. Dat heeft een geweldige competitieve situatie opgeleverd. Met z'n allen verdringen we ons om de gunst van de lezer. Podium heeft daarbij als extra opgave gehad dat wij – zoals natuurlijk meer uitgeverijen – onze auteursstal echt optimaal willen begeleiden. Van redactie en promotie tot exploitatie van de nevenrechten: alleen de hoogste standaard telt. Maar als je dan even niet de wind in de rug hebt van een grote klapper, en dat misten we nu al een aantal jaren, kom je voor een keuze te staan. Moet je inkrimpen? Het risico blijven nemen te wachten op de grote bestseller? Of iets anders? Omdat ik offensief wilde blijven uitgeven en daarom de eerste dingen niet zag zitten, ging ik eind vorig jaar een partner zoeken.'
'De markt is gehalveerd, maar het aantal uitgevers en auteurs niet. Dat heeft een geweldige competitieve situatie opgeleverd. Met z'n allen verdringen we ons om de gunst van de lezer. Podium heeft daarbij als extra opgave gehad dat wij – zoals natuurlijk meer uitgeverijen – onze auteursstal echt optimaal willen begeleiden. Van redactie en promotie tot exploitatie van de nevenrechten: alleen de hoogste standaard telt. Maar als je dan even niet de wind in de rug hebt van een grote klapper, en dat misten we nu al een aantal jaren, kom je voor een keuze te staan. Moet je inkrimpen? Het risico blijven nemen te wachten op de grote bestseller? Of iets anders? Omdat ik offensief wilde blijven uitgeven en daarom de eerste dingen niet zag zitten, ging ik eind vorig jaar een partner zoeken.'
Podium was al enige tijd verlieslatend, heb je weleens verteld.
'Niet sterk verlieslatend, maar ja, dat klopt. Ik ben daar als uitgever merkwaardig genoeg altijd heel eerlijk in geweest: ook als het moeilijk gaat, zeg ik het. Ik heb er eigen geld in moeten stoppen.'
'Niet sterk verlieslatend, maar ja, dat klopt. Ik ben daar als uitgever merkwaardig genoeg altijd heel eerlijk in geweest: ook als het moeilijk gaat, zeg ik het. Ik heb er eigen geld in moeten stoppen.'
Je wijt dat aan de markt. Kan het ook zijn dat je je touch was verloren om een nieuwe Giphart of Kluun te vinden?
'Dat vraag je jezelf natuurlijk af. Maar dat is onbewijsbaar, ook voor mezelf. Het begint met het vinden en begeleiden van talent. Dat doen we nog steeds. Wij brengen bijvoorbeeld in september een boek van Huib Modderkolk over digitale veiligheid. Hij heeft één op één de kracht, de visie en het schrijftalent van Joris Luyendijk. Maar wordt hij een even grote klapper? We doen er alles aan om dat zo goed mogelijk op de markt te zetten, dus het zou zo maar kunnen. Maar je moet daar een beetje geluk in hebben. Het enige wat ik kan zeggen is dat Podium – dat heus ook recentelijk goede verkopen heeft gekend met de laatste titels van onder andere Wilfried de Jong en Janneke Vreugdenhil – dat geluk nu al een paar jaar niet heeft.'
'Dat vraag je jezelf natuurlijk af. Maar dat is onbewijsbaar, ook voor mezelf. Het begint met het vinden en begeleiden van talent. Dat doen we nog steeds. Wij brengen bijvoorbeeld in september een boek van Huib Modderkolk over digitale veiligheid. Hij heeft één op één de kracht, de visie en het schrijftalent van Joris Luyendijk. Maar wordt hij een even grote klapper? We doen er alles aan om dat zo goed mogelijk op de markt te zetten, dus het zou zo maar kunnen. Maar je moet daar een beetje geluk in hebben. Het enige wat ik kan zeggen is dat Podium – dat heus ook recentelijk goede verkopen heeft gekend met de laatste titels van onder andere Wilfried de Jong en Janneke Vreugdenhil – dat geluk nu al een paar jaar niet heeft.'
Waarom heb je voor Nieuw Amsterdam gekozen?
'Ik had vroeger regelmatig contact met Derk Sauer – oprichter, lang mede-eigenaar en nog steeds commissaris van Nieuw Amsterdam. Hij zei dan, ook namens Boudewijn Poelmann [directievoorzitter van Novamedia, moederbedrijf van Nieuw Amsterdam], Podium als ideale aanvulling op hun fonds te zien. Vlak voor kerst heb ik dat contact gereactiveerd. In de eerste gesprekken met Boudewijn en Josja Zijlstra [directeur van Nieuw Amsterdam] was direct glashelder dat we elkaar nodig hebben. Ik hen vanwege hun sterke marketing en backoffice, zij Podium omdat het fonds zo mooi aansluit bij hun portfolio – en zij willen sowieso uitbreiden. Het klikte ook goed. Er hangt bij hen een sterke ondernemersgeest, leunend op een vanzelfsprekend geloof in boeken. Precies zoals ik zelf heb.'
'Ik had vroeger regelmatig contact met Derk Sauer – oprichter, lang mede-eigenaar en nog steeds commissaris van Nieuw Amsterdam. Hij zei dan, ook namens Boudewijn Poelmann [directievoorzitter van Novamedia, moederbedrijf van Nieuw Amsterdam], Podium als ideale aanvulling op hun fonds te zien. Vlak voor kerst heb ik dat contact gereactiveerd. In de eerste gesprekken met Boudewijn en Josja Zijlstra [directeur van Nieuw Amsterdam] was direct glashelder dat we elkaar nodig hebben. Ik hen vanwege hun sterke marketing en backoffice, zij Podium omdat het fonds zo mooi aansluit bij hun portfolio – en zij willen sowieso uitbreiden. Het klikte ook goed. Er hangt bij hen een sterke ondernemersgeest, leunend op een vanzelfsprekend geloof in boeken. Precies zoals ik zelf heb.'
Podium gold als baken van zelfstandig uitgeven. Had je geen investeerder of groep investeerders kunnen vinden, zoals Van Oorschot heeft gedaan?
'Dat had goed gekund. De hele uitgeverijtak wordt zo ongeveer door mecenassen overeind gehouden. Denk aan Derk Haank (Singel) of Cees Wessels (Overamstel), maar ook bij Pluim, Koppernik en Brooklyn zitten zulke investeerders. Ik ben ze alleen niet tegen het lijf gelopen. En ik ben ook niet actief op zoek gegaan naar rijke babyboomers. Maar ik verzet me tegen het idee, zoals bijvoorbeeld uit de berichtgeving in NRC Handelsblad vandaag blijkt, dat het trotse onafhankelijke Podium opgaat in een groep met harde winstnormen. Dat is totaal de sfeer niet bij Nieuw Amsterdam. Integendeel: zij gingen nog verder dan ik.'
'Dat had goed gekund. De hele uitgeverijtak wordt zo ongeveer door mecenassen overeind gehouden. Denk aan Derk Haank (Singel) of Cees Wessels (Overamstel), maar ook bij Pluim, Koppernik en Brooklyn zitten zulke investeerders. Ik ben ze alleen niet tegen het lijf gelopen. En ik ben ook niet actief op zoek gegaan naar rijke babyboomers. Maar ik verzet me tegen het idee, zoals bijvoorbeeld uit de berichtgeving in NRC Handelsblad vandaag blijkt, dat het trotse onafhankelijke Podium opgaat in een groep met harde winstnormen. Dat is totaal de sfeer niet bij Nieuw Amsterdam. Integendeel: zij gingen nog verder dan ik.'
Hoe bedoel je?
'Derk en Josja begonnen er zelf over dat ze zich niet willen bemoeien met mijn uitgeefbeleid. Ze willen dat Podium een zelfstandige onderneming blijft, waarin ik met mijn eigen team maar geholpen door andere afdelingen mijn eigen koers blijf volgen. Dat doet me trouwens denken aan nog een reden waarom ik deze stap heb gezet. De afgelopen jaren was ik vooral bezig met het overeind houden van het bedrijfje: het proberen het zo goed mogelijk te blijven doen zonder al te veel in de rode cijfers te belanden. Ik begon het uitgeven te missen. Nu kan ik me weer helemaal op de schrijvers focussen.'
'Derk en Josja begonnen er zelf over dat ze zich niet willen bemoeien met mijn uitgeefbeleid. Ze willen dat Podium een zelfstandige onderneming blijft, waarin ik met mijn eigen team maar geholpen door andere afdelingen mijn eigen koers blijf volgen. Dat doet me trouwens denken aan nog een reden waarom ik deze stap heb gezet. De afgelopen jaren was ik vooral bezig met het overeind houden van het bedrijfje: het proberen het zo goed mogelijk te blijven doen zonder al te veel in de rode cijfers te belanden. Ik begon het uitgeven te missen. Nu kan ik me weer helemaal op de schrijvers focussen.'
Josja Zijlstra, aan wie je gaat rapporteren, zal toch willen dat Podium winst maakt?
'Natuurlijk. Vanwege de achtergrond van Novamedia, als organisator van de Postcodeloterij, wordt soms gedacht: de uitgeverijen zijn een speeltje waar verlies op mag worden geleden. Niet dus. Ik vind het daarom normaal dat zij mij zal vragen wat ik eraan gaan doen als Podium over twee jaar nog verlies zou draaien. Alleen: geld verdienen is niet de enige drijfveer van Nieuw Amsterdam. Dat bleek ook bij het praatje dat Josja hield bij de presentatie aan het personeel vanochtend. Ze benadrukte fan van Podium te zijn omdat wij twee van haar favoriete auteurs uitgeven: Johan Harstad en Alex Boogers.'
'Natuurlijk. Vanwege de achtergrond van Novamedia, als organisator van de Postcodeloterij, wordt soms gedacht: de uitgeverijen zijn een speeltje waar verlies op mag worden geleden. Niet dus. Ik vind het daarom normaal dat zij mij zal vragen wat ik eraan gaan doen als Podium over twee jaar nog verlies zou draaien. Alleen: geld verdienen is niet de enige drijfveer van Nieuw Amsterdam. Dat bleek ook bij het praatje dat Josja hield bij de presentatie aan het personeel vanochtend. Ze benadrukte fan van Podium te zijn omdat wij twee van haar favoriete auteurs uitgeven: Johan Harstad en Alex Boogers.'
Hoe autonoom wordt het team precies?
'Dat moeten we nog in detail uitwerken. Eerst moest in stilte de overeenkomst worden uit-onderhandeld, nu komen we toe aan praktische dingen. Ik ben wel blij dat niemand weg hoeft, hoewel er mogelijk op zeker moment nog verschuivingen komen. Omdat Nieuw Amsterdam net een vacature voor de verkoop buitendienst had, kan Rob Sluijter, het gezicht van Podium naar de boekhandel, ons blijven vertegenwoordigen – naast ook andere fondsen. En mijn pr-medewerker heeft zelf laten weten redactioneler werk te ambiëren. Zo valt er genoeg met Josja en Nieuw Amsterdam uit te werken over wat we precies delen.'
'Dat moeten we nog in detail uitwerken. Eerst moest in stilte de overeenkomst worden uit-onderhandeld, nu komen we toe aan praktische dingen. Ik ben wel blij dat niemand weg hoeft, hoewel er mogelijk op zeker moment nog verschuivingen komen. Omdat Nieuw Amsterdam net een vacature voor de verkoop buitendienst had, kan Rob Sluijter, het gezicht van Podium naar de boekhandel, ons blijven vertegenwoordigen – naast ook andere fondsen. En mijn pr-medewerker heeft zelf laten weten redactioneler werk te ambiëren. Zo valt er genoeg met Josja en Nieuw Amsterdam uit te werken over wat we precies delen.'
Heb je overwogen om dit moment aan te grijpen om zelf te stoppen?
'Met pensioen? Ik heb daar geen enkele neiging toe. Met de hoogmoed van de gedachte dat ik de eeuwige jeugd heb, ga ik vrolijk verder. Mijn ideaal is de Portugese uitgever die ik eens tijdens de London Book Fair in een taxi had ontmoet: 90 jaar, en hij had nog steeds een paar afspraken. Heerlijk. Maar serieus: ik ben nu 61, zal zeker blijven tot mijn officiële pensioengerechtigde leeftijd en hopelijk ook voor lange tijd daarna. Maar misschien wil Nieuw Amsterdam tegen die tijd van de oude voetballer af. We zullen zien.'
'Met pensioen? Ik heb daar geen enkele neiging toe. Met de hoogmoed van de gedachte dat ik de eeuwige jeugd heb, ga ik vrolijk verder. Mijn ideaal is de Portugese uitgever die ik eens tijdens de London Book Fair in een taxi had ontmoet: 90 jaar, en hij had nog steeds een paar afspraken. Heerlijk. Maar serieus: ik ben nu 61, zal zeker blijven tot mijn officiële pensioengerechtigde leeftijd en hopelijk ook voor lange tijd daarna. Maar misschien wil Nieuw Amsterdam tegen die tijd van de oude voetballer af. We zullen zien.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 21 jun)
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten