Brave New Books: Terug naar de tijden van Lewis Carroll

Lewis Carroll had geen uitgever, lees ik in Het wonderland van Lewis Carroll van Carel Peeters. De schrijver huurde uitgeverij Macmillan in voor een aantal diensten: het drukken van zijn boeken, het distribueren ervan naar de boekhandel en het plaatsen van advertenties. Lewis Carroll betaalde alles. Toen hij tweeduizend exemplaren van de eerste editie uit de handel wilde houden omdat de drukkwaliteit hem niet beviel, was dat geen probleem. Wie betaalt bepaalt.

‘Dat mag nu vreemd nu lijken,’ noteert Peeters, ‘in het midden van de negentiende eeuw was het een van de manieren waarop boeken werden uitgegeven en verspreid, en niet eens de ongebruikelijkste.’

Hoe lang duurt het voordat zulke praktijken niet meer vreemd lijken? Brave New Books is een gloednieuwe tak van Singel Uitgevers (Querido, Athenaeum-Polak&Van Gennep, Nijgh & van Ditmar, Leopold en Ploegsma) die precies hetzelfde levert als Macmillan honderdvijftig jaar geleden: diensten voor schrijvers. Het is mogelijk om je boek gratis aan te bieden, zoals op inmiddels tal van andere uitgeefplatforms. Maar daarnaast kan iedere auteur tegen betaling bureauredactie of distributie inhuren van dezelfde mensen die ook voor Thomas Rosenboom, Kees 't Hart, Jamal Ouariachi, Carolina Trujillo of Robert Vuijsje werken. Deze schrijvers zijn zelf ook in te huren voor het maken van een leesrapport of een gesprek over het eigen werk.

De eerste uitgeverij die ook amateurschrijvers faciliteert, is Querido niet. Zeker in internationaal perspectief. De Amerikaanse divisie van Penguin kocht vorig jaar Author Solutions, het grootste uitgeefplatform voor schrijvers die in eigen beheer uitgeven. Zelf pleitte ik vijf jaar geleden al voor een dergelijk model, onder meer in mijn boek Uitgeven in eigen beheer, dat toen verscheen in De schrijfbibliotheek.

Wel is het zeer begrijpelijk dat Querido deze stap zet. Met de opkomst van internet en e-boeken is diensten inhuren in plaats van een uitgeverij zoeken financieel ook steeds aantrekkelijker geworden voor schrijvers. De kosten zijn laag: productie en distributie kan beperkt blijven tot het plaatsen van een ePub-bestand in de belangrijkste internetboekhandels. Er zijn tientallen, zo niet honderden schrijvers die volledig onbekend zijn maar toch aardig van de pen kunnen leven. Daarvoor hoef je niet zo succesvol te zijn als E.L. James, die ook begon als selfpublisher. Natuurlijk wil een reguliere uitgeverij een graantje meepikken van deze markt. 

Het is alleen te hopen dat al die moderne Lewis Carrolls dezelfde liefde voor het boek en het boekenvak hebben als de schrijver van Alice in Wonderland. Lewis Carroll streefde naar perfectie, lees ik ook bij Carel Peeters. Alleen het beste was goed genoeg, waardoor hij de liefde voor het mooie boek een impuls gaf. Rommel is er al genoeg.
Ook was Lewis Carroll de motor achter de herinvoering van de vaste boekenprijs in Engeland. Boekhandelaren moesten zijn werk verkopen tegen een vastgestelde prijs – graag of niet. Zo kon de boekhandel in de decennia daarna opbloeien. Rommel tegen dumpprijzen is er ook genoeg.