Deel 2: Het effect van nieuwe toetreders
De toetreding van nieuwe partijen heeft vorig jaar niet de boost gebracht waarop ook deze bedrijven
hadden gehoopt. De grootste teleurstelling was Amazon. Toen de grote reus uit
Amerika op 12 november een webwinkel lanceerde waarop uitsluitend digitale
boeken voor hun eigen Kindle-reader werden aangeboden, was het groot nieuws. De
teneur van alle berichtgeving: het boekenvak zal nooit meer hetzelfde zijn.
Maar wat gebeurde? De vice-president Amazon Kindle voor de
EU liet zich interviewen, het bedrijf schermde met de exclusieve digitale
primeur van Fokke & Sukke en een paar weken later waren de Kindles, in 46
Media Markt-filialen, voor het eerst in Nederland te koop. En dat was het. De
insiders zeggen daarover verbaasd te zijn. In andere landen ging de entree van
het bedrijf gepaard met een reclame-bombardement. De keten is erg scherp op
prijs van op dat moment populaire titels. Het
meisje in de trein van Paula Hawkins kost bij hen 9,99 euro – elders 13,99.
Alleen doet Amazon weinig om dat bekend te maken. Wachten ze soms op het einde
van de vaste prijs op p-boeken om Nederland echt te veroveren?
Vergeleken daarbij lijkt Elly's Choice het beter te doen.
Maar ook Boudewijn Jansen verheelt niet dat de groei minder hard gaat dan
gedacht. Het aantal abonnees benadert nog lang niet de enkele honderdduizenden
die het aanstaande zomer had willen hebben. Mede daarom voert Elly's Choice in
samenwerking met partijen als RTL, ANWB en diverse tijdschriften campagne voor
een fors grotere naamsbekendheid.
Het succesvolst is de bibliotheek. Sinds de start in januari
vorig jaar hebben 176.847 van de 1,62 miljoen volwassen leden een account
aangemaakt en gezamenlijk 1.226.258 e-boeken gedownload (stand eind april). De
bibliotheekleden kunnen inmiddels kiezen uit ongeveer tienduizend titels. In
totaal doen meer dan 130 uitgevers mee, de meeste titels zijn uitgegeven door
WPG, Singel Uitgeverijen, VBK, Nieuw Amsterdam, de Geus en Harlequin. 'Enkele
honderden' titels zijn minder dan zes maanden oud.
Het grootste struikelblok voor de bibliotheek is de
techniek. Vanaf de start is de kritiek op de werking groot geweest – óók vanuit
de openbare bibliotheken zelf, die mede door een weinig vlekkeloos werkende
site het eigen e-boekaanbod nog altijd weinig promoten onder hun eigen leden.
Site en app werken niet synchroon. Klanten moeten te vaak en op verschillende
manieren inloggen. Er zijn onvoldoende zoekfunctionaliteiten. De communicatie
is onduidelijk. Enzovoorts.
De KB heeft verbetering van de site dan ook topprioriteit
gemaakt. Van Kempen: 'De site was tijdelijk omdat benodigde componenten nog
niet helemaal ontwikkeld waren. De catalogus bijvoorbeeld. Binnenkort is er een
koppeling met de Nationale Bibliotheek Catalogus (NBC), waardoor veel betere
zoekfilters mogelijk zijn. Nu krijg je na een zoekopdracht een resultatenlijst
van 23 pagina's, straks kun je die filteren: alleen van uitgeverij x, alleen
van de laatste drie jaar, alleen in die taal, en meer.'
Zo is een hele lijst opgesteld om de site – geplande
lanceerdatum: september aanstaande – gebruikersvriendelijker te maken. Ook
komen dit jaar nog 'een à twee releases' van de app, die toch al 152.277 keer
is gedownload. 'Die zijn voornamelijk bedoeld om fouten uit het verleden te
herstellen'. aldus Van Kempen. 'Een belangrijke nieuwe functionaliteit is dat
hij ook ePub3 kan ondersteunen.' Aan de slecht beoordeling in diverse
app-stores moet dan een einde komen.
Dat er in snel tempo commerciële streaming diensten bijkomen
legt de KB 'geen extra druk op' om zo snel mogelijk een perfect product neer te
zetten. Daarvoor hebben de bibliotheken toch een andere doelstelling. Wél is de
concurrentie aanleiding om nu helder vast te leggen wat precies de eigen
propositie moet zijn. Dan wordt duidelijk of de bibliotheek nog met een e-boekpluspakket
en actuele specials komt.
Het grootste effect van de bibliotheek als e-boekverlener is
dat het aarzelende partijen over de streep heeft getrokken. De belangstelling kán
dus enige omvang hebben. Er kán dus aan verdiend worden: de bibliotheek betaalt
uitgevers 60 cent per uitlening van een toptitel. Juist dat heeft uitgevers
verleid mee te doen aan andere experimenten – met name streaming platformen,
waarvan het verkrijgen van voldoende content om aantrekkelijk te zijn het
grootste struikelblok was.
Al die experimenten bereiken ook een steeds groter publiek.
Yindo geeft boeken van Van Duuren Media, Gottmer en Van Gorcum in licentie aan
onder andere de InHolland en Hanze Hogescholen. Elly's Choice heeft partnerships
met tientallen bedrijven voor het cadeau geven van een maandabonnement bij
aankoop van hun product. Samsung, Cheaptickets, ING, Texaco. Maar ook:
onderwijsinstellingen die voor hun leerlingen abonnementen afsluiten op
kinderboekenspin-off Telekids Boeken.
Partijen claimen daarmee nieuwe markten aan te boren. 'We
moeten eerlijk zijn: de eerste, zeg, drieduizend abonnementen waren voor lezers
die gewoon een goede prijs willen', zegt Jansen van Elly's Choice. 'Maar daarna
waren de abonnees voor het grootste deel nieuwe lezers. Wij willen ook geen
klanten die alleen maar uit zijn op het voordeel, we richten ons op het
afsluiten van jaarabonnementen. Vijf tot tien procent van onze klanten zegt daarnaast
meer te lezen dan vroeger.'
Maar ook bestaande partijen beweren steeds betere resultaten
te behalen doordat ze het, dankzij technische vernieuwingen en nieuwe features,
voor de klant makkelijker en leuken maken. Erik Rigters van Kobo en
woordvoerder Marjolein Verkerk van Bol.com zingen de lof van hun vorig jaar
gestarte samenwerking. Precieze cijfers willen allebei niet geven.
(Eerder gepubliceerd in Boekblad magazine, jun 2015)
Zie ook:
- Preekwijzer van Boekencentrum: digitale producten voor een nichemarkt
- Voorzitter Hans van Velzen van de e-boekinkoopcommissie van de bibliotheken
- 2014 het jaar van streaming lezen? Nee dus
Zie ook:
- Preekwijzer van Boekencentrum: digitale producten voor een nichemarkt
- Voorzitter Hans van Velzen van de e-boekinkoopcommissie van de bibliotheken
- 2014 het jaar van streaming lezen? Nee dus
Geen opmerkingen:
Een reactie posten