Na twee maanden interimdirecteur te zijn geweest is Patrick Swart
benoemd tot algemeen directeur van WPG Uitgevers. Hij brengt kennis mee over
het realiseren van digitale transities en heeft brede ervaring in het
uitgeefvak. Een eerste kennismaking.
Waarom hebt
u deze baan aangenomen?
'Als
je voor zo'n fantastische baan wordt gevraagd, zeg je geen nee. Dat lijkt me
niet moeilijk.'
Wat is er zo fantastisch aan WPG?
'Hoewel
de afkorting WPG minder tot de verbeelding spreekt dan haar merken, is het een
prachtige huis voor mooie uitgeefmerken. Ook is WPG in transitie. Logisch, we
weten allemaal hoe de markt voor uitgevers in elkaar zit. Er liggen dus een
aantal uitdagingen voor de komende jaren. Het zijn de uitdagingen waar alle
grote uitgevers voor staan. Hoe kun je nieuwe omzet en rendementen realiseren?
Welke innovaties zijn kansrijk en welke kun je ook realiseren? Hoe ga je om met
nieuwe toetreders?'
U was
hiervoor lange tijd partner bij GEA. Wat brengt u mee naar WPG?
'Ik
heb veel ervaring met het daadwerkelijk maken van een veranderslag, met het
implementeren en borgen van innovatie en het realiseren van cultuurverandering.
De laatste vijftien jaar vooral in mediabedrijven. Ik was bijvoorbeeld
programmamanager van Uitgeverij van de Toekomst, waar 120 uitgeverijen in
samenwerking met elkaar innovatie probeerden te realiseren. Dan leer je wel hoe
moeilijk het feitelijk is om succesvol te innoveren en deze ook bestendig te
maken voor de toekomst. Ideeën zijn er echt genoeg. Ideeën zijn onuitputtelijk.
Maar ze realiseren is een heel ander verhaal. Daarnaast heb ik mij als
consultant en interim-manager binnen uitgeverijen vooral bezig gehouden met
visie- en strategieontwikkeling, het begeleiden en modereren van directies bij
het realiseren van verandering en heb ik brede ervaring met de bedrijfsmatige
kant van het uitgeefvak. Zowel bij educatieve uitgevers als bij kranten,
tijdschriften en boeken, maar ook binnen meer data- en digitaalgedreven
organisaties.'
Van
consultant die losse projecten doet wordt u nu zelf de eindverantwoordelijke
voor een groot en divers bedrijf.
'Ja.
Ik heb wellicht voor de buitenwereld een adviseursprofiel. Ik heb echter veel
langlopende projecten gedaan en heb al een lange relatie met WPG. Binnen WPG
heb ik mij de afgelopen zes jaar bij de verschillende werkmaatschappijen met
tal van trajecten bezig gehouden. Ik heb bijvoorbeeld anderhalf jaar bij
Zwijsen in Tilburg gezeten en vlak voor mijn overstap naar WPG nog zeven
maanden als a.i. directeur. Maar ik heb ook voor WPG Media, toen de uitgever
van veertien tijdschrifttitels, de redactieprocessen geoptimaliseerd en
geïmplementeerd. Ik ken de organisatie en de mensen. Ik weet wat hier mogelijk
is, met welke ambities de mensen rondlopen en hoeveel ‘drive’ er zit in de
organisatie. Nogmaals, de keuze was makkelijk.'
Hoe ver
staat WPG inmiddels met de transitie?
'Dat
is denk ik vergelijkbaar met veel andere uitgeverijen. WPG heeft wellicht het
imago van een olietanker waar je niet zomaar een speedboot van maakt. Maar ik
loop hier nu in deze hoedanigheid een tweetal maanden rond en ben zeer positief
verrast over de initiatieven en aanwezige dynamiek die ik bij alle werkmaatschappijen
aantrof.'
Ook bij de
boekenuitgeverijen?
'Ook
bij hen. Het boekenvak is alleen minder innovatiegedreven dan de andere
activiteiten van WPG. Een boek is een boek, of dat nu digitaal of print is, en
de markt heeft een bepaalde omvang. De vernieuwing zit daarom meer in
marketing- en salesgedrevenheid, de inzet en toepassing van datagedreven
strategieën en het maximaliseren van de bereik en inzet van kanalen. Eigenlijk
weten boekenuitgevers nog veel te weinig van hun lezers, de kopers van hun
boek. In data- en channelmanagement liggen de kansen.'
Kunt u een
concreet voorbeeld van een vernieuw project geven?
'Door
dat nu te doen speel ik de concurrentie in de kaart. Ik maak graag de belofte
binnenkort terug te komen op die vraag. Het is nu vooral zaak eind van dit jaar
met een heldere strategie te komen voor de komende twee, drie jaar. Daarna
praat ik graag inhoudelijk eens verder.'
In het
persbericht bij uw benoeming wordt expliciet uw ervaring met digitale innovatie
genoemd. Is dat de richting waar de verandering opgaat?
'Ja.
Maar dat is een open deur. Wat zou dan de innovatie op papier zijn? Alle
communicatie digitaliseert in snel tempo, gaat mobiel en wordt datagedreven.
Dát is dus ook de route van de verandering voor uitgevers. Alle
werkmaatschappijen bij WPG zijn daar al lange tijd mee bezig. In die zin: geen
nieuws. Waar het vooral om gaat is de vraag: hoe richt je de organisatie daarop
in? Veel digitale producten en diensten leveren weliswaar substantiële nieuwe
omzet op, maar het rendement erop is lager dan we gewend zijn op onze papieren
uitingen. Je compenseert je verlies aan printomzet dus niet helemaal. Dat heeft
gevolgen voor de organisatie. Dat is de transitie die is ingezet.'
In het
boekenvak zie je toch een herwaardering van het papieren boek?
'Zeker.
Het zou ook waanzinnig zijn te denken dat het papieren boek verdwijnt. De
bioscopen bijvoorbeeld hebben het het afgelopen jaar nog nooit zo goed gedaan –
ondanks alle bedreigingen van video in de jaren tachtig tot Netflix nu. Het
papieren boek blijft, ook in de toekomst. Alleen: de markt wordt niet groter,
zelfs kleiner en er zal dus niet alleen een reshuffle plaatsvinden in de
verhouding papier en digitaal. Ook in de wijze waarop we onze schaarse tijd aan
lezen besteden én wie in een wereld van overcapaciteit komen bovendrijven.'
En wat
bedoelt u met: in data- en channelmanagement liggen kansen?
'Datagedreven
uitgeven is een buzzword. De afgelopen drie jaar heb ik mij intensief bezig
gehouden met het ontwikkelen van datastrategieën voor met name boekenuitgevers.
Kun je een best-seller voorspellen of een worst-seller voorkomen op basis van
data-analyse? Dat kan, echt! Ik ontmoet veel scepsis als ik er met
boekenuitgevers over praat, maar ik geloof er echt in. Dat gaat niet alleen
over het optimaliseren van je marketing- & salesbezigheden, maar ook over
het ontwikkelen van nieuwe producten. Ik voorzie daar op afzienbare termijn
grote mogelijkheden en innovaties. En ook die verandering heeft gevolgen voor
de uitgeeforganisatie, in dit geval voor de boekenuitgever.'
Tot slot:
het directieteam is geheel vernieuwd, staat in het persbericht. Is WPG dus
klaar om de komende jaren vorm te geven?
'Inderdaad.
Alle directeuren zaten een jaar geleden nog niet op hun functie. Jeroen
Overstijns is in oktober begonnen bij WPG België, Ludo Stroobants geeft vanaf
september leiding aan Zwijsen en Johan de Koning die naast AW Bruna nu ook De
Bezige Bij leidt. Alleen voor tijdschriften is er geen directeur benoemd. Maar
wat niet is, kan nog komen. Structure
follows strategy: het is mijn opdracht om een nieuwe strategie te
ontwikkelen en vervolgens te kijken wat dat betekent voor de organisatie.'
De
buitenwereld dacht wel: waarom gaat iedereen weg bij WPG?
'De
wisselingen leiden tot fronzen of zelfs negatieve berichtgeving, dat klopt.
Maar wat een nadeel lijkt, is zomaar een voordeel. Een nagenoeg nieuw team met
een nieuw elan en dito ambitie geeft veel ruimte en energie om de uitdagingen
waar we voor staan op te pakken. Een nieuw team geeft nieuwe snelheid en dat hebben
we nodig in een wereld van disruptieve innovatie en continue verandering.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 10 nov)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten