Vier jaar na een grote brand in hun winkel kwam er voor Martijn en Annelize Haasbeek deze week een einde aan de juridische strijd met verzekeraar Reaal. Eindelijk kunnen de eigenaren van Libris Blz-winkel Haasbeek Herenhof in Alphen aan den Rijn de periode van aanhoudende stress achter zich laten.
Hoe was je week?
'Een achtbaan van emoties. We zouden woensdag de uitspraak van het hoger beroep te horen krijgen. Naarmate die dag naderde werd de knoop in mijn maag steeds strakker. Annelize lag zondagnacht al wakker. Gelukkig kregen we de uitslag een dag eerder te horen. Dat heeft me een heel nare nacht bespaard. Ik heb integendeel heel goed geslapen.'
Je was bij Libris Blz in Hoevelaken toen je advocaat belde met het goede nieuws.
'Voor de tweede dag op rij zelfs. Maandag had ik bestuursvergadering. Dinsdag was ik er om over internet te praten. Je kunt je voorstellen hoe dat gaat: advocaat belt, even de gang op, en toen kwam ik huilend en juichend tegelijk weer binnen. Dat was gelijk feliciteren, zoenen, champagne opentrekken. Het hele bedrijf kwam naar me toe. Daarna zeiden zij gelijk: ga jij maar naar huis, jij hoort nu bij je mensen te zijn.'
Hebben je collega-boekverkopers en Libris Blz je altijd gesteund?
'Zeker. Iedereen leefde mee: klanten, medewerkers, maar ook collega's. Je staat er niet alleen voor. Daar hebben we veel steun aan gehad.'
En praktisch?
'Inhoudelijk natuurlijk niet veel. Wel met de dingen eromheen. Toen de brand net had gewoed, bood Ad Peek van Van der Velde meteen de kasten aan die hij over had. En Caroline Damwijk had de "geluksprofessor" Patrick van Hees gevraagd ons een consult te geven om ons op zoek te laten gaan nar de dingen die je helpen om er doorheen te komen. "Jullie moeten opnieuw het geluk zien te vinden", zei ze. Wat dat betreft hebben we een uniek vak. Er worden zó veel met elkaar gedeeld. Ook tips.'
Was dat consult ook vlak na de brand?
'Juist niet. Ergens in het laatste jaar.'
Maakte de juridische strijd de stress steeds zwaarder?
'Ja. De eerste maanden ben je bezig met concrete zaken: noodlocatie vinden, voorraad regelen, geld vinden, op manieren zinnen om je klanten te behouden. Je bent zo hard aan de slag, je hebt geen tijd voor emoties. En je wordt geholpen met je problemen. Via crowdfunding kregen we weer geld. Dankzij de rechter werd – in januari 2016 – Reaal gedwongen de schade te vergoeden. Maar dan komt het hoger beroep. Dat is echt de naarste tijd.'
Waarom?
'Het gevoel van onrechtvaardigheid. Dat zij de strijd aangaan omdat ze het niet eens zijn met de rechter – en zelfs nu nog cassatie bij de Hoge Raad overwegen, zeiden ze tegen Omroep West – voelt zo ontzettend als pesterij. En zo'n procedure duurt zo lang. Je denkt echt: wanneer houdt het nou op?'
Heb je ooit gedacht: ik geef de winkel eraan?
'Normaal ben je aan het werk voor jezelf en voor je klanten. Maar wij hebben al die jaren gewerkt met in ons achterhoofd dat het achteraf allemaal voor niets kon zijn geweest. Het kon ons allemaal worden afgepakt. Naarmate de datum van de uitspraak dichterbij kwam en ik voor me zag hoe ik dat, na een negatieve uitspraak, aan mijn personeel moest vertellen, heb ik – zeg, de laatste twee, drie maanden – weleens gedacht: ik weet niet of ik dit volhoud. Ik ben zó blij dat dat nu voorbij is.'
Heeft de stress gedurende zo veel jaar ook blijvende schade opgeleverd?
'Ik ben stevig aangekomen. Blijkbaar ga ik eten van de stress. Maar gelukkig zijn er ook positieve gevolgen. Mijn relatie met Annelize heeft zich echt verdiept. Als je samen zo aan het knokken bent, brengt je dat heel dicht bij elkaar. Ook de relatie met het personeel: als je samen zoiets doorstaat, geeft dat enorme kracht.'
Wat is het effect op de relatie met de klanten geweest?
'Die is ook enorm geïntensiveerd. Toen we kozen voor crowdfunding hadden we binnen twee weken 100.000 euro opgehaald. Bij klanten en collega-ondernemers. Dan zie je hoe het je gegund wordt. En nu weer: ik heb zeker dertig bossen bloemen gekregen. Echt ongelooflijk.'
Vertaalt zich dat in omzetplussen?
'Het eerste half jaar tot een jaar wel. Daarna is dat effect afgenomen.'
Want onlangs las ik in een lokale krant dat je klanten opriep om atlassen en dergelijke niet automatisch tegelijk met het schoolboekenpakket bij Van Dijk of Iddink te bestellen, maar lokaal te kopen.
'Ja. We moeten mensen bewust maken van het belang van lokale winkels. Als wij een inkomen hebben, kunnen we daarmee de lokale gemeenschap helpen. Niet als mensen klakkeloos alles op internet bestellen. Wij hebben geen grote marketingmachine tot onze beschikking en zijn de strijd op internet ook te laat aangegaan, dus moeten we deze boodschap blijven herhalen tot je die gewoonte van bestellen op internet een beetje kunt veranderen. Daarom was het ook fijn dat deze oproep op internet, die ik weer van een collega had overgenomen, de lokale krant haalde. Begin van de week in Hoevelaken hadden we het trouwens ook over dit soort zaken.'
Terug naar je week. Hoe ging het na dinsdag verder?
'Ik ben zo veel mogelijk in de winkel geweest, om daar zo veel mogelijk klanten die ons kwamen feliciteren, een handje te geven. Normaal doe ik natuurlijk veel achter de schermen, maar nu wilde ik iedereen welkom heten. Met macarons en een ballonnenboog bij de ingang hebben we er echt een feestje van gemaakt. Dat was hartstikke leuk, maar ik kan je vertellen: ook hartstikke vermoeiend. Je bent niet alleen voortdurend aan het praten, je blijft zo bezig met al die dingen die zijn gebeurd. Vrijdag heb ik daarom vrij genomen.'
Welke reactie sprong eruit?
'Een aantal klanten zeiden: "Ik ben zó blij dat ik niet zonder de Haasbeek hoef". Zij waren zich bewust van het risico dat hun boekhandeltje kon verdwijnen en voelden daarom dezelfde opluchting als wij. Erg mooi.'
Is inmiddels de rust neergedaald?
'Zaterdag was ik, hoewel uitgeroosterd, voor mijn plezier even in de winkel. Maar vandaag ga ik eerst de kindernevendienst doen, waar ik leiding aan geef, en dan eindelijk weer eens lezen. Daar had ik deze week de tijd én de concentratie niet voor – ook door alle champagne. Ik ben bezig in De meester van Guillermo del Toro. Al wat ouder en helemaal niet mijn genre: horror, maar op een of andere manier pakte dit me wel. Af en toe lees ik graag iets heel anders.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 1 jul)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten