De mogelijkheden om een nieuw boek te vinden breiden zich uit. Regelmatig halen nieuwe bedrijven en initiatieven de vakpers omdat ze denken dé manier te hebben gevonden om de consument te gidsen door een almaar groeiend aanbod. Vijf voorbeelden uit de angelsaksische wereld.
Er zijn steeds meer uitgaven in eigen beheer – zeker bij webwinkels als Amazon die amateurschrijvers toegang tot hun winkel bieden. De backlist is in theorie oneindig leverbaar geworden dankzij printing on demand en digitalisering. Het assortiment van internetboekhandels lijkt zo ieder jaar exponentieel te stijgen. Hoe vindt een consument zijn weg door dat aanbod?
Van oudsher gebruiken de online winkels, naast traditionele marketing via massamedia en social media, aanbevelingen van andere consumenten of automatisch gegeneerde adviezen (‘Liefhebbers van dit boek bestelden ook’) om een zo breed mogelijk assortiment onder de aandacht te brengen. Hoewel de algoritmes achter de adviezen steeds beter zijn geworden, proberen start ups in Amerika en Engeland nog slimmere software in te zetten om lezers boeken te laten ontdekken.
Booklamp gebruikt maar liefst 32.160 criteria om boeken aan elkaar te koppelen. Op basis van de volledige tekst, die het bedrijf door het eigen computerprogramma haalt, onderscheidt het het gebruik van dialoog en ritme tot het voorkomen van pistolen en kantooromgevingen. Zo bestaat The Da Vinci Code van Dan Brown onder meer uit 18,6 % religie en religieuze instituties, 9,4 % politie en moordonderzoek en 6,7 % geheime genootschappen. Voor wie een soortgelijk boek wil, zoekt de computer in de database van ruim 20.000 boeken naar een titel die zo veel mogelijk verwantschap toont met dit boek-dna.
Voor Small Demons is het boek een startpunt voor bredere culturele ontdekkingen. Net als Booklamp analyseert deze alleen nog in beta actieve site ieder boek van kaft tot kaft op referenties aan plaatsen, bestaande mensen, muziek, films et cetera. Vervolgens wordt de consument op het spoor gezet deze culturele uitingen te ontdekken. Leer de muziek van Coltrane kennen. Ga de favoriete drank van James Bond drinken. Of lees de andere boeken waarnaar de auteur van je favoriete roman verwijst.
Jellybooks gebruikt naar eigen zeggen vergelijkbare algoritmes als de online muziekdienst Last.fm om lezers naar nieuwe, onbekende boeken te leiden. Belangrijker is dat de site de sterke punten van een boekhandel online probeert na te bootsen. De mogelijkheid om te browsen bijvoorbeeld: zo kan iedereen de eerste tien procent van de inhoud gratis lezen in the cloud én de mogelijkheid deze als link te delen. Ook zijn omslagen niet als thumbnail, maar uitsluitend op ware grootte te zien.
De Britse start up combineert het zoeksysteem bovendien met aanbiedingen à la Groupon. Uitgevers kunnen titels van nieuwe auteurs of juist oude uitgaven als ‘sweet deal’ voor de helft van de prijs aanbieden. Pas wanneer een van tevoren door de uitgever vastgesteld aantal lezers de aanbieding koopt, krijgt iedereen deze korting.
Bij al deze bedrijven krijgt de consument geheel machinaal adviezen op basis van door de computer gegenereerde metadata. Er zijn echter ook nieuwe sites die uitgaan van vakkennis. Bijvoorbeeld: Whichbook, dat Bibliotheek.nl in Nederland overweegt te kopiëren. Het principe is simpel. Een lezer kan eenvoudig zoeken op maximaal vier van twaalf tegenpolen (gelukkig/droevig, geen/veel seks en dergelijke) of een aantal criteria op het gebied van plot, setting en karakters. Bijzonder is dat de metadata van vier miljoen titels geheel is geschapen door bibliothecarissen uit heel Groot-Brittannië die ieder boek zelf hebben gelezen.
Voor JusttheRightbook zette Roxanne Coady de expertise in van het personeel van haar boekhandel R.J. Julia Booksellers in Madison, Connecticut. De klanten kunnen op deze site een van de drie quizen doen over hun voorkeuren en stemming en krijgen dan per mail een persoonlijk boekadvies. Om uit de kosten te komen is er een abonnementenservice aan gekoppeld, zodat de klanten maandelijks, tweemaandelijks of per kwartaal een nieuw boek krijgen. Van de 15.000 mensen die inmiddels een quiz hebben ingevuld, hebben er 2.000 een abonnement genomen. Veel anderen hebben het aangeraden boek elders gekocht.
(Gepubliceerd in Boekblad nr. 1, 2012)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten