zondag 24 juni 2018

Interview: directeur Caroline Reeders van Athenaeum Boekhandel over haar eerste 100-zoveel dagen (Boekblad)

Caroline Reeders is sinds 1 februari directeur van Athenaeum Boekhandel. Op 12 juni vierde ze haar eerste feestje in die functie: een borrel ter gelegenheid van de doorbraak tussen Athenaeum Nieuwscentrum en de boekhandel aan het Spui in Amsterdam.

Hoe was je week?
Het begon op 11 juni met de ALV van de KBb maandag. Daar maakte ik mijn debuut. Dat is letterlijk en figuurlijk een fort – het vond plaats in Fort Vechten in Bunnik – waar ik voor het eerst binnenkom, best spannend. Hoe gaat het er op zo'n bijeenkomst aan toe? Ik kwam Wiet de Bruijn tegen die daar [na de aankoop van Bruna door Shared Stories Group, waar hij directeur van is, md] óók voor het eerst was. We gingen dan ook een beetje bedremmeld naast elkaar zitten.'

En hoe beviel de ALV?
'Ik heb bij mijn werk bij uitgeverijen, Van Ditmar en Mindbus heel veel boekhandelaren leren kennen. Ik leek ze daardoor beter kennen dan de boekhandelaren elkaar. Dat vond ik een grappige ontdekking. Tegelijk viel me weer op hoe collegiaal boekhandelaren zijn. Zelfs directe concurrenten willen je helpen door advies te geven of te vertellen hoe zij het doen.'

Is het wel erg wennen om na een lange carrière bij toeleveranciers van boekhandels nu bij de boekhandel zelf te werken?
'Ja. Veel meer dan ik had gedacht. Dat zit hem in de ambachtelijkheid van de retail. Ze zeggen wel: retail is detail. Dat blijkt echt zo te zijn. De marges zijn zo klein dat je bij elke beslissing je heel goed moet opletten welke kosten die met zich meebrengen. Al die kleine kosten tellen enorm op. Die moet je met je omzet aan het einde van de maand wel kunnen dragen. Maar ook op andere manier is het detail belangrijk. Ieder klant heeft weer een andere specifieke vraag. En zeker van Athenaeum verwachten ze daar een antwoord op.'

Daarna had je op dinsdag de borrel om 'de doorbraak' te vieren.
'Dat was ontzettend leuk. Het was een mix van feestelijk en ontspannen, precies zoals ik feestjes graag heb. Het was ook mooi om te zien hoe de volle breedte van de aantrekkingskracht van Athenaeum daar zichtbaar werd. Er waren klanten, uitgevers, schrijvers, vertegenwoordigers van universiteiten, collega's van andere vestigingen. Ik wist natuurlijk wel dat Athenaeum een instituut is, maar op zo'n bijeenkomst voel je dat echt. Al beleefde ik vorige week eigenlijk een nog mooier voorbeeld daarvan.'

Vertel.
'We hadden de presentatie van de dichtbundel van Marlene van Niekerk in de winkel. Ik sprak na afloop met haar. Toen raakte ook een van haar gasten bij het gesprek betrokken. Marlene vertelt dat ik die nieuwe directeur van de winkel ben. De gast begon daarop gelijk een enorme lofzang op de winkel: hoezeer het een haven voor haar is, sinds ze in Amsterdam woont. Maar pas daarna vertelde ze me haar naam: Marlene Dumas –de internationaal befaamde schilder, die overal exposeert enmijvertelt wat een geweldige baan ik heb. 

En wat symboliseert de doorbraak voor Athenaeum?
'Dat de omgeving van het Spui zo is veranderd. Vooral door de toename van toeristen uit binnen- en buitenland en de verdwijning van bewoners, de universiteit, het type bedrijven dat om ons heen is gevestigd. Dat is eigenlijk een disruptieve verandering. Het betekent dat relatief veel mensen hier voor het eerst of zelfs eenmalig binnen zijn. Door de muur tussen Nieuwscentrum en winkel weg te halen kunnen ze langer binnen zijn en zien wat wij allemaal in huis hebben: de Loeb Classical Library én hippe gaybladen uit Nieuw-Zeeland.'

Het gaat wel goed met Athenaeum?
'Het is een gezond bedrijf met een mooie buffer. De omzet is goed. Alleen staat de winstgevendheid onder druk.'

Waarom?
'Dat ben ik aan het analyseren. We doen bijvoorbeeld relatief veel in studieboeken. Daarvan zijn de marges slechter dan van algemene boeken. En we hebben veel investeringen gedaan: in de webwinkel, in de overname van Het Martyrium, in de doorbraak. Dat is hartstikke goed – een van de redenen dat ik hier graag wilde werken, was dat Athenaeum zo voorlijk was met het omarmen van e-commerce. We moeten die investeringen wel terugverdienen. En gaat de besteding per klant op het Spui inderdaad omhoog nu de muur tussen winkel en Nieuwscentrum weg is?'

Je weet dus nog niet precies hoe je de winstgevendheid verbetert?
'Nee. Ik zit er pas vier maanden.'

En de zogeheten quick wins?
'Ja, ja, talloze. Bijvoorbeeld door de overname van Het Martyrium. Deze winkel is goed in ramsj. We hebben die voorraad ingevoerd zodat die binnenkort online ook zichtbaar is via Athenaeum.nl. Ook levert het extra schaalgrootte op, die zich hopelijk vertaalt in betere tarieven en services. En door de doorbraak kunnen we personeel efficiënter inzetten.'

Wanneer heb je een plan voor Athenaeum?
'Ik heb onlangs negen prioriteiten benoemd waarop ik wil sturen, en die met het MT besproken. Ik ben nu bezig daar samenhang in te brengen. Dan moet daar een visie boven worden geformuleerd. De zomer wil ik gebruiken om dat goed op te schrijven.'

Wat zijn die prioriteiten?
'Ik geef je de eerste twee. De belangrijkste is personeel. Dat is het begin en einde van alles. Wat zij weten en kunnen, maar ook gedrevenheid, hun eigen ambities, hoe ze samenwerken. En dan mag Athenaeum blij zijn met zijn medewerkers. Je moest eens weten wie hier solliciteert! Met hun ervaring, opleiding, soms ook persoonlijkheid. Ook daarin zie je de aantrekkingskracht van deze winkels. De tweede zijn de kengetallen. De managementinformatie.'

Is er tot nu toe te weinig beschikbaar?
'Voor mij wel. Ik heb ook weer andere vragen. Net als bij uitgeverijen, kom ik hier de gebruikelijke huiver voor cijfers tegen. Het boekenvak is een alfavak. Maar dan zeg ik altijd: cijfers zijn ook woorden. Het hoeft ook niet ingewikkeld te zijn.

En wat ga je vandaag doen?
'Wiet de Bruijn neemt donderdag afscheid als voorzitter van de GAU. Er is dan een klein symposium en mij is gevraagd daar iets te zeggen. Dat ga ik vandaag voorbereiden. Zo begin en eindig ik met Wiet. En ik kijk straks natuurlijk naar de dagomzet. Dat hoort als retailer.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 17 jun)


Geen opmerkingen: