Met de crisis als excuus dumpen uitgevers gerespecteerde literaire auteurs. Peter Drehmanns’ opiniestuk met die boodschap in de Volkskrant van maandag heeft veel reacties losgemaakt. Slechts weinigen steunen de auteur.
Drehmanns kreeg na de dramatische verkoop van zijn laatste roman De schrijver enzijn meisjes van Querido te horen dat hij nog maar één boek in de drie jaar mocht publiceren. Toen hij toch met een manuscript aankwam, werd dat geweigerd. Daarop hield hij de eer aan zichzelf. Maar toen hij bij andere uitgeverijen aanklopten, kreeg hij nul op rekest. Sommige uitgevers prezen zijn werk, maar durfden het gezien de marktomstandigheden niet aan. Anderen lazen het niet eens.
Volgens Drehmanns staat deze ervaring symbool voor de omgang van uitgeverijen met auteurs met een gerespecteerde staat van dienst. Hij onderbouwt die stelling voornamelijk door zijn eigen literaire kwaliteiten aan te tonen: zijn ‘overwegend goede pers’ en twee vertalingen. Hij noemt slechts één andere auteur die hetzelfde zou zijn overkomen: H.C. ten Berge, wiens laatste roman bij de kleine uitgeverij Nieuwe Doelen van Huub Beurskens, Wiel Kusters en Laurens van Krevelen verscheen (en dus niet in eigen beheer, zoals Drehmanns beweert).
Is dat voldoende bewijs om de volgende conclusie te kunnen trekken? ‘Het excuus van de crisis wordt allerwegen aangewend om een deerniswekkende geestelijke nivellering te rechtvaardigen. Men gaat slechts nog voor het snelle geld en voor volslagen risicoloze ondernemingen - ongemakkelijke boeken van allerminst sexy auteurs zijn niet langer welkom. Dichterlijker gezegd: het literaire hart van de hedendaagse uitgever wordt ondermijnd door zijn bedrijfseconomische brein.’
De meeste reacties onderaan het stuk op de site van de Volkskrant, op Twitter of elders op internet maken duidelijk dat Drehmanns zijn lezers niet heeft overtuigd. De stijl van zijn bijdrage alleen al zou er al op wijzen dat Querido meer redenen zou kunnen hebben dan Drehmanns’ matige verkoopcijfers om zijn werk niet langer uit te geven. Anderen raden hem aan de kop niet te laten hangen en in eigen beheer uit te geven – met de huidige opleving van self publishing biedt dat goede mogelijkheden.
En natuurlijk neemt een uitgeverij als Querido nog steeds risico. Een uitgeverij moet wel om ook in de toekomst fondsauteurs te hebben. Jamal Ouariachi schrijft erover op zijn blog: Querido publiceerde zijn debuut van bijna vijfhonderd pagina’s en al haalde hij niet de bestsellerlijsten, hij kreeg een contract voor nog twee boeken. Natuurlijk kun je twisten over de vraag of Ouariachi van hetzelfde literaire niveau is als Drehmanns, maar het feit blijft dat Querido in een auteur investeert zonder vooraf te weten of dat geld ooit zal renderen.
Wat Drehmanns overkomen is, is simpelweg van alle tijden. Auteurs die het niet waar gemaakt hebben, worden ingeruild voor nieuwe auteurs. En Drehmanns heeft het in de ogen van zijn uitgeverij waarschijnlijk niet waargemaakt: nooit won hij een belangrijke prijs, nooit schreef hij een bestseller, en vermoedelijk is hij ook niet zó goed besproken als hij doet geloven. Dan is het begrijpelijk dat Querido na elf titels van Drehmanns (deels bij andere uitgeverijen gepubliceerd) zijn kaarten nu zet op Ouariachi.
Drehmanns is zeker ook niet de eerste auteur in de geschiedenis die enige naam had en toch geen kans meer kreeg om te publiceren. Lees de interviewbundel Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf van Joris van Casteren met vergeten auteurs er maar op na. Steven Membrecht, Ferdinand Langen, Flip Willemsen, Eduard Visser, Ben Borgart – allemaal zijn ze ooit geprezen, waarna ze toch door hun uitgever gedumpt. Je kunt alleen zeggen dat in tijden waarin de uitgeverij de tering naar de nering moet zetten, zulke negatieve beslissingen sneller worden genomen.
(Eerder in ingekorte vorm gepubliceerd op Boekblad.nl, 3 dec 2012)
UPDATE: Peter Drehmanns' nieuwe roman verschijnt in september 2013 bij uitgeverij Marmer.
UPDATE: Peter Drehmanns' nieuwe roman verschijnt in september 2013 bij uitgeverij Marmer.
Zie vooral het stuk over Steven Membrecht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten