Het goede proza van Merijn de Boer. Over 'De nacht'

De nacht van Merijn de Boer speelt zich af op een tropisch eiland, staat er op de achterflap. Toch dacht ik voortdurend dat Marcel, de verteller, en zijn vriendin Lidia naar de Balearen op vakantie waren. Waarom? Omdat er in de roman geen woorden in voorkomen als ‘palmbomen’, ‘helderblauwe zee’, ‘snikheet’, ‘kokosnoot’ of andere verwijzingen naar de tropen? Of omdat de roman me deed denken aan sommige hilarische films van Pedro Almodóvar, zoals Mujeres al borde de un ataque de nervios?

De personages in De nacht gedragen zich aanvankelijk normaal. De gebeurtenissen zijn in het eerste hoofdstuk rationeel en logisch. Hij haalt haar op van haar werk. Ze vliegen. Ze huren op het vliegtuig een auto. En na een rit over steeds smallere wegen parkeert hij onhandig: hij veroorzaakt een flinke deuk in de auto naast hem. Alleen een doofstomme portier ziet het, dus ze verstoppen de auto en proberen er mee weg te komen.

Maar dan. Als de auto het eigendom blijkt te zijn van een overdreven joviale bankier en zijn gezin (flirterige vrouw en gothic dochter) die het stel hun vriendschap opdringt, wordt het verhaal steeds krankzinniger. En de verteller is helemaal niet zo betrouwbaar als een lezer in zijn argeloosheid altijd aanneemt aan het begin van een nieuwe roman. Integendeel. Sympathiek is hij  ook al niet. Als je eenmaal weet hoever hij gaat om de portier het zwijgen op te leggen. Of wat hij met de bankiersdochter uitspookt.

Ik heb vaak moeten lachen om de vele hilarische scènes in De nacht, die De Boer kalm en gedoseerd opdient, alsof alles nog altijd even normaal en logisch is als het in het eerste hoofdstuk leek. Ik heb ook bewondering voor de subtiele aanwijzingen waarmee De Boer het verhaal vertelt waar Marcel zelf liever niet over praat. En het geeft natuurlijk altijd het prettige gevoel als je sommige verwijzingen herkent.  Zo kondigde de invalide portier in Nooit meer slapen ook al het noodlot aan.

Alleen het slot is teleurstellend. Er is sprake van een zekere apotheose – ik zal hier verzwijgen hoe en wat – maar De Boer laat te veel uitgezette lijntjes lopen. Marcels vakantie had nog veel meer uit de hand kunnen lopen. Almodóvar deed dat toch beter in Mujeres al borde de un ataque de nervios.

Zie ook: het slechte proza van Merijn de Boer.