Diabetes in het Boekenweekgeschenk van Esther Gerritsen

Toen ik vorig jaar zocht naar literaire romans waarin diabetici een rol spelen, kon ik weinig vinden. Een verhaal van Kevin Barry, De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch, die ik allebei recent had gelezen. Maar verdomd als het niet waar is: in het Boekenweekgeschenk Broer van Esther Gerritsen – dat vanaf zaterdag in een oplage van 655.235 exemplaren wordt verspreid via boekhandels in Nederland en Vlaanderen – is het titelpersonage een diabetespatiënt.

Marcus heet deze broer van hoofdpersoon Olivia. Hij is 'wandelcoach' van beroep. Hij wandelde met mensen uit het bedrijfsleven terwijl hij hen adviseert over hun loopbaan. En uitgerekend hem wordt een been afgezet. Hij trekt daarna tijdelijk bij Olivia's gezin, waardoor zij onder ogen moet zien dat ze niet de persoon is die ze dacht te zijn. De diabetespatiënt fungeert, juist door zijn bijzondere status als 'zieke', als katalysator bij het verwerven van inzicht bij de mensen om hem heen.

Meteen op de eerste pagina wordt uitgelegd hoe het zo ver is kunnen komen dat Marcus zijn been verliest:

Marcus was een waardeloze suikerpatiënt, die zijn dokters tot wanhoop dreef.

‘Ik weiger mijn leven erdoor te laten bepalen!’ riep hij graag, hij at en dronk waar hij zin in had, vergat op tijd te spuiten, sloeg controles over, werd doodziek en vroeg zich dan geschrokken af hoe dit toch had kunnen gebeuren.

Ik hou niet zo van de term 'suikerpatiënt', omdat niet-diabetici dan denken dat je geen suiker mag. Met diabetes dien je voorzichtig te zijn met alles waar koolhydraten in zit. Gelukkig gebruikt Gerritsen in de rest van de novelle de term suiker nog maar een keer – tegen drie keer diabetes. Een keer gebeurt dat in een scène waarin Olivia's zonen zich online verdiepen in de fantoompijn waaraan Marcus leidt als de operatie achter de rug is. Het is 'alsof je prikkeldraad om je benen hebt of door de brandnetels loopt. Of dat er mieren onder je huid kruipen,' lezen op de site.

Opmerkelijk is ook: op de dag dat ik het interview had gepland dat ik Gerritsen heb afgenomen over het Boekenweekgeschenk moest ik 's ochtends zelf naar het ziekenhuis voor een reguliere controle. Een synchroniteit die auteurs als Harry Mulisch en A.F.Th. van der Heijden ten volle zouden uitbuiten. Ik noem het een mooi toeval.

Zie ook:
- Interview met Esther Gerritsen over Boekenweekgeschenk