Een voormalige bibliobus als futuristisch leslokaal voor scholen met een de Bibliotheek op school-contract. En inzetbaar voor iedere andere maatschappelijke organisatie die Jouw.buzz van Biblionet Drenthe wil gebruiken. 'Onze ambitie is in ieder geval groot genoeg.'
Moet er soms een tweede bus komen? De belangstelling voor Jouw.buzz, de mobiele Makerspace en rijdend leslokaal van Biblionet Drenthe, is een dikke maand na de presentatie zo overweldigend dat dat misschien een optie is. Omdat de provinciale ondersteuningsinstelling niet nóg een extra afgedankte bibliobus heeft staan, zal de investering daarvoor een stuk hoger zijn dan de 100.000 euro aan verbouwing en apparatuur die in Jouw.buzz zijn gestoken. 'Maar op een bijeenkomst voor ondernemers, georganiseerd door de Rabobank, zeiden meerdere mensen spontaan dat ze wilden helpen met de financiering', zegt directeur Lenie van der Werf van Biblionet Drenthe.
Jouw.buzz is bedacht door het innovatieteam van de organisatie. 'In het onderwijs is maker-education een fenomeen aan het worden', vertelt projectleider Gerrit Elzenga van het mobiele Makerspace die ook in het team zat. Leerlingen wordt geleerd om allerlei nieuwe uitvindingen als 3D-printer, iPad en robots te hanteren. 'De overheid stimuleert dat en heeft daarom een soort kopgroep gevormd. Biblioservice Fryslan bijvoorbeeld speelt daar op in met het Frysklab. Wij dachten op ons beurt: hoe kunnen wij daar invulling aan geven. Toen schoot ons te binnen: we hebben nog een bibliobus beschikbaar, die kunnen we hier perfect voor inzetten.'
Jouw.buzz – die 12 meter lang is – is ingericht als leslokaal met twaalf werkplekken, somt Elzenga op. Daar kunnen maximaal twintig mensen tegelijk aan zitten. Er zijn laptops en tablets, een groot presentatiescherm, robots, virtual reality-brillen, mediawijsheidpakketten, 3D-printer, 3d-pennen, en meer. 'We hebben een aantal lesprogramma’s ingekocht, maar zijn ook bezig eigen lessen te ontwikkelen. Sowieso gaat het er niet alleen om al deze dingen te laten zien, maar er expertise over te verzamelen en die door te geven.'
Volgens Van der Werf speelt Biblionet Drenthe hiermee perfect in op de vraag van het onderwijs en allerlei maatschappelijke instellingen om burgers – van jong tot oud – digitaal vaardig te maken. 'Dat gaat van mediawijsheid voor leerlingen tot de wens van de Belastingdienst, die immers de blauwe envelop heeft afgeschaft, om mensen in staat te stellen hun belastingformulieren online in te vullen. Uit onderzoek blijkt dat veertig procent van de mensen in Drenthe niet in staat is om dat zelfstandig via internet te bankieren. Waarom zouden ze dit dan wel kunnen? De bibliotheek probeerde vroeger een dergelijke vraag te beantwoorden vanuit de collectie, nu gaan we dat op deze manier doen.'
Het mobiele Makerspace past bovendien in de nieuwe strategie van Biblionet Drenthe. Van der Werf: 'Wij hebben vier speerpunten. Ten eerste is dat het klassieke bibliotheekwerk. Dat blijven we doen in 43 vestigingen in de provincie. Ten tweede is dat onderwijs, ten derde de digitale bibliotheek en ten vierde de nieuwe maatschappelijke rol van de bibliotheek die zich uit in onder meer de bestrijding van laaggeletterdheid. Jouw.buzz haakt in op al deze speerpunten. Wij hebben daarom ondanks bezuinigingen ruimte gemaakt voor deze investering – niet alleen voor de apparatuur, ook voor het vrijmaken van medewerkers. Dappere keuzes, al zeg ik het zelf.'
Jouw.buzz zal in de eerste plaats worden ingezet voor scholen die een de Bibliotheek op school-contract met Biblionet Drenthe hebben. Dat is tachtig procent van de scholen in de provincie – 'het fantastische concept is heel erg aangeslagen hier', zegt Van der Werf. Zij verwacht dan ook dat op termijn alle scholen een contract hebben. Wat de scholen precies willen doen in Jouw.buzz is aan hen. Een les mediawijsheid voor groep 6? Een uur robots leren bedienen voor groep 8? 'Wij laten hen een voorstel doen en dan roosteren wij de bus in. Het is een kwestie van maatwerk.'
De basis is wel het aanleren van de 21st century skills, zegt Elzenga. 'Alles wat we in de bus doen gaat daarover. Van het leren samenwerken, communiceren en samen problemen oplossen tot computational thinking en programmeren, waar wij een inhoudelijk programma omheen hebben gemaakt. We hebben bijvoorbeeld robots voor diverse leeftijdscategorieën, die uitvoeren wat het kind programmeert. De bus maakt daarom een nogal futuristische indruk.'
Naast het onderwijs is de bus er voor andere maatschappelijke én commerciële instellingen. Biblionet is bijvoorbeeld in gesprek met Zorgbelang, een provinciale organisatie die opkomt voor de belangen van patiënten, bijvoorbeeld door te ijveren voor voldoende zorgvoorzieningen in het relatief dunbevolkte Drenthe. Van der Werf: 'Voor toegang tot zorg is het ook steeds belangrijker om digitale vaardigheden te hebben. Je moet zorg online aanvragen. Hoe we daaraan invulling gaan geven, bekijken we nog. maar het wordt in ieder geval heel praktisch: wij rijden voor en nodigen een groep binnen die we leren hóé je online zorg aanvraagt.'
Zo zijn er een hele rits organisaties die al belangstelling hebben getoond. Met de gemeente Midden-Drenthe heeft Biblionet een contract om de cursus Digisterker te geven. De cursus kan in iedere kern in de bus worden gegeven. Banken, die veel filialen hebben gesloten in kleine dorpen, zouden de bus willen huren om mensen te leren internetbankieren. 'Of om kinderen les te geven in: hoe met geld om te gaan', zegt Van der Werf. 'In principe verhuren we de bus kostenneutraal plus een kleine marge. We voeren hiermee immers een maatschappelijke taak uit. Maar voor commerciële organisaties als banken kunnen we andere tarieven rekenen.'
Hoe het allemaal gaat uitpakken zal moeten blijken. Biblionet Drenthe voert tot en met augustus campagne voor de bus. Hij wordt overal getoond, zoals afgelopen weekend op het literaire festival Zomerzinnen. De vormgeving maakt de bus bijzonder opvallend in het landschap. Van der Werf: 'Ook dat is een groot voordeel. Met de bus zijn we veel zichtbaarder dan vijf beleidsnota's kunnen doen. We hadden laatst raads- en statenleden op bezoek. Een van hen zei na afloop: "ik dacht dat het werkbezoek over boeken en e-boeken zou gaan", maar toen hij de presentatie over Jouw.buzz had gezien, zei hij dat hij compleet verrast was over hoe de bibliotheek zijn rol tegenwoordig invult.'
Vanaf september wordt de bus daadwerkelijk ingezet. In ieder geval op basisscholen en daarnaast in allerlei pilots met organisaties. Tegelijkertijd krijgen de medewerkers – die volgens Van der Werf erg enthousiast zijn over Jouw.buzz – cursussen om les te kunnen geven in het mobiele Makerspace. En wanneer er dan een tweede bus komt? 'Dan weet ik wel met wie ik moet gaan praten. Onze ambitie is in ieder geval groot genoeg.'
(Eerder gepubliceerd op Bibliotheekblad.nl, 23 jun)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten