Het zijn
niet meer alleen auteurs die geen reguliere uitgeverij (meer) kunnen vinden die
in eigen beheer uitgeven. Afgelopen najaar besloten drie bestsellerauteurs hun
eigen weg te gaan: Paulien Cornelisse, Xenia Kasper, Wilfred Genee. Deze trend
dwingt uitgeverijen flexibeler te werken met hun auteurs.
AFLEVERING 1 [Hier aflevering 2]
Natuurlijk had Nanda Roep bij Leopold kunnen blijven. De
uitgeverij wilde zeker met de kinderboekenschrijfster, bekend van onder andere
haar Vlinders-serie, doorgaan. In
2010 was ze goed voor 10.000 verkochte exemplaren en 200.000 uitleningen. Maar
Roep wilde dat jaar zelf niet meer. Leopold kon haar ideeën niet realiseren. En
alle andere uitgeverijen waarmee ze daarna sprak ook niet. Alleen als ze haar
werk zélf op de markt bracht, was het mogelijk de markt te bewerken zoals ze
zelf wilde.
'Ik had een serie bedacht over een kinderrestaurant: Plaza
Patatta. Ik wilde daar liedjes bij maken, knutselplaatjes, allemaal leuke
extra's. Dat was te moeilijk voor Leopold, dat kostte hen te veel tijd en geld.
Want een tekenaar voor de knutselplaatjes: die moest worden betaald. Ik kreeg
toen ook contact met platenmaatschappij CNR. Ze hadden interesse om mijn Plaza
Patatta-liedjes uit te brengen. CNR vroeg of Leopold de verkoop van de cd via
de boekhandel kon doen. Maar dat wilde de uitgeverij niet.'
Selfpublisher zijn viel Roep in de praktijk moeilijk. 'Ik
had het gevoel dat iedere keer als ik iets leerde, er een berg andere dingen
tevoorschijn kwamen die ik óók moest leren', vertelt ze. 'Ik sprak bijvoorbeeld
een vormgever om over het ontwerp van mijn boeken te praten. Maar voor ik het
in de gaten had, had ik het met hem over verschillende manieren van afwerking,
de zwaarte van het papier, het effect daarvan op de portokosten. Allemaal
dingen waar je als schrijver nóóit over nadenkt.'
Toch zette Roep door. Er was voor haar geen andere optie
meer. 'De eerste periode was ik enorm gestrest. Ik ontdekte bijvoorbeeld dat
als je in het najaar met een boek uit wilt komen je dus al voor de zomer een
omslag klaar moet hebben. Met dat soort planningen had ik nooit rekening hoeven
houden. Haalde ik dat allemaal wel? Maar na anderhalf jaar begon het te lopen
en nu is het uitgeven van mijn boeken iets dat ik prima kan combineren met het schrijven
ervan.'
Met Roep ontstond een nieuw type auteur die in eigen beheer
uitgeeft. Het zijn niet meer alleen nieuwkomers die met succes voor zichzelf
beginnen – al dan niet via platforms als Brave New Books en Pumbo. Auteurs als Sonja
Bakker, Marcel van Silfhout, wiens De
kookkaravaan (met Yassine Nassir en Annelies Dollekamp) in 2011 werd
verkozen tot Kookboek van het jaar, de fotograaf Arjan Bronkhorst (Grachtenhuizen), Mark Zegeling (Sterke verhalen - voor bij de borrel) en
vlogger Enzo Knol (Knolpower!).
Met de bekende kinderboekenschrijfster besluiten nu ook
auteurs van naam en faam om hun nieuwe boeken zelf op de markt te brengen.
Auteurs die hun uitgeverij allesbehalve graag ziet gaan. Dit najaar waren het
er opeens drie achter elkaar: Wilfred Genee, Paulien Cornelisse en Xenia Kasper.
Cornelisse is een bestsellerkanon, wier Taal
is zeg maar echt mijn ding bij Atlas Contact de platina-status behaalde.
Maar ook tv-presentator Genee (Nijgh & van Ditmar) en thrillerschrijfster
Kasper (Luiting-Sijthoff) stonden ooit in de Bestseller 60, de laatste
inmiddels met drie titels.
Wedden dat het lekker
is! Favoriete recepten van voetbalsterren van Genee verscheen op 16
oktober. Hij gebruikte voor publicatie van het kookboek het platform Brave New
Books. Daar is het al twee maanden het bestverkopende boek. De roman De verwarde cavia van Cornelisse en de
thriller Alecto van Kasper komen
allebei in april op de markt. Het is nog te vroeg om te zeggen hóe goed de
boekhandel deze boeken inkoopt, maar Cornelisse's eerste indruk is positief.
Net als Roep hadden Cornelisse en Kasper het gevoel dat de
uitgeverij niet al hun wensen kon vervullen (zie hun verhaal in de kaders).
Niet dat ze ontevreden waren, ze wilden alleen meer dan de uitgeverij kon
bieden om zelf aan de uitgave te kunnen verdienen. Het verschil met vroeger is
alleen dat auteurs tien jaar geleden geen alternatief hadden. Nu wel. Technisch
is het makkelijk en betaalbaar om alles zelf uit te doen: van
publicatieplatforms tot eenvoudige software om bijvoorbeeld een
e-mailnieuwsbrief op te zetten. En anders zijn tal van freelancers in te huren
– niet zelden door uitgeverijen weggesaneerd.
Roep, Cornelisse en Kasper maken allemaal gebruik van
gewaardeerde dienstverleners. Roep is bijvoorbeeld aangesloten bij De Vrije
Uitgevers voor distributie. Kasper heeft haar voormalige redacteur Linda
Crombach aangetrokken, die in 2013 bij een reorganisatie door Dutch Media was
ontslagen. Cornelisse en Kasper hebben allebei New Book Collective, het nieuwe
bedrijf van onder andere Maarten Richel (ex-Muntinga en The House of Books),
ingehuurd voor de sales.
De stap is niet zo groot meer als vroeger, merkt Roep op.
'Ik heb de tijd nog meegemaakt dat de schrijver alleen schreef. Marketing deed
de uitgeverij. Maar toen werd er een e-mailadres voor mij aangemaakt. Later
volgde accounts op Hyves en Facebook. Dat moest je als auteur allemaal zelf
doen. Begrijpelijk, want het kost uren per week. Een uitgeverij kán dat niet
voor alle auteurs zelf doen. Maar dan ben ik ook eigenwijs genoeg om het podium
dat ik zo heb gecreëerd ook zelf te willen vullen.'
Ook Genee zit op deze lijn. '[We gingen naar Brave New
Books] omdat we [Genee en zijn vrouw Lili, md] eigenlijk bijna al het werk zelf
hebben gedaan. Niet alleen het schrijven en samenstellen van het boek, maar ook
alle publiciteit eromheen. Dan heb je niet zoveel aan een traditionele
uitgever', laat hij per mail weten. Volgens directeur Paulien Loerts van Singel
Uitgeverijen, waar hij eerst zat, is het waarschijnlijk een eenmalige uitstap
omdat Genee een volledig kant en klaar boek aanleverde, maar de auteur reageert
niet op nadere vragen.
(Eerder gepubliceerd in Boekblad Magazine januari 2016 – wordt vervolgd)
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten