dinsdag 29 januari 2013

Guus Kuijer, 'De Bijbel voor ongelovigen'


Net als Martin Michael Driessen (zie gisteren) heeft Guus Kuijer de Bijbel herschreven. Afgelopen najaar verscheen bij Athenaeum-Polak & Van Gennep deel 1 van De Bijbel voor ongelovigen: ‘Het begin. Genesis’. Veel meer dan Driessen blijft Kuijer bij het oorspronkelijke verhaal. Hij gebruikt alle gegevens die de Bijbel hem aanreikt. Hij verandert er weinig aan, maar voegt er vooral iets aan toe. Zoals hij in het nawoord schrijft, heeft hij gezocht naar ‘sporen van twijfel, tegenspraak, ongehoorzaamheid en zelfs ongeloof’ en die uitvergroot.
Dat heeft een aantal mooie verhalen opgeleverd. Het verhaal van Adam, die zelf het woord ‘god’ handen en voeten geeft en daarna een merkwaardige strijd met zijn eigen creatie voert over de vraag wie de baas is over wie. Later is hij uiterst verbaasd als er naast hemzelf, Eva en hun zonen meer mensen op aarde zijn. Ook het verhaal van de spotzuchtige Cham is mooi: uit liefde voor en ergernis om zijn godsdienstwaanzinnige vader Noach bouwt hij die godvergeten ark. Waarna hij prompt rijk wordt omdat mensen van heinde en verre komen om zoiets zinloos als een boot in de woestijn te bekijken.
Helaas werkt de verbeeldingskracht van de vlot wegschrijvende Kuijer niet altijd. Het verhaal van Jozef blijft wel erg dicht bij het origineel. Ook zet hij de Bijbelse helden vaak al te clichématige neer – met opnieuw Jozef als toppunt: rechtvaardig, mooi, sterk etc. Je zou bijna denken dat hij is weggelopen uit een dertien-in-dozijn bouquetreeksverhaaltje (of een moderne variant à la Vijftig tinten grijs) in plaats van de Bijbel. Was er in dit verhaal dan geen enkel spoor ‘van twijfel, tegenspraak, ongehoorzaamheid en zelfs ongeloof’ te vinden?
Uiteindelijk blijft de indruk hangen dat Kuijer een paar goede ideeën had voor bewerkingen van Bijbelverhalen en vervolgens dacht: dan doe ik gelijk de hele Bijbel – waardoor hij zich liet verleiden tot het produceren van te weinig begeesterd maakwerk. Dat doet het ergste vrezen voor de delen die nog op stapel staan, maar ik hoop dat ik ongelijk krijg. Zo goed vond ik de beste verhalen uit De Bijbel voor ongelovigen wel.

Zie ook:

Geen opmerkingen: