Een van de misleidenste recensies vorig jaar was die Arie Storm in Het Parool schreef van Rondom Staal van Koos van Zomeren. Nu ik hem teruglees nadat ik de roman zelf heb gelezen, moet ik erkennen: er staat niet één fout in. Maar indertijd (begin oktober) maakte hij me wijs dat Van Zomeren een boek had geschreven over zijn uitgeverij De Arbeiderspers, waarin alle personeelsleden onder hun eigen naam figureren. Daarom moest ik Rondom Staal zeker lezen.
In werkelijkheid gaat de roman over de verhouding tussen het werk van de schrijver en wat er publiekelijk van hem bekend is. Anders gezegd: over de verhouding tussen de gepresenteerde teksten en het echte leven. Ongeveer zoals Post Mortem van Peter Terrin dus, die toevallig ook door De Arbeiderspers is gepubliceerd.
De redacteuren en uitgever van De Arbeiderspers zijn daarin niet meer dan decor. Een, twee, hooguit drie keer worden ze genoemd: Peter Nijssen, Lex Jansen en Elik Lettinga. En ze worden zeker niet afgezeken zoals Storm suggereerde, maar simpelweg levensecht neergezet. Je merkt goed dat Van Zomeren daar zijn best voor heeft gedaan. Is Storm soms ooit afgewezen door De Arbeiderspers toen hij een uitgeverij voor zijn eigen werk zocht?
De opzet en het plot van Rondom Staal hoef ik hier niet uitputtend te beschrijven. Er zijn ruim veertig korte verhaaltjes die – zo blijkt in het tweede deel – de schrijver A.A. Staal heeft nagelaten. De assistent Simon Duyser, die níet echt bestaat, mag ze uitgeefklaar maken, terwijl hij bij Staals nabestaanden naspeuringen doet naar de man achter de schrijver. En later – in het derde deel – blijkt dat Van Zomeren zelf Duysers verhaal heeft verzonnen.
Maar hoe ingewikkeld het klinkt: het heeft allemaal niet zo veel om het lijf. Daar had Storm dan wel gelijk in. De verhaaltjes van Staal zijn flauw, het onderzoek van Duyser mist focus en stilistisch kabbelt het voort.
PS. Elik Lettinga is inmiddels overgestapt naar uitgeverij Nijgh & van Ditmar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten