Is een boek een bestseller dankzij de kwaliteit?

Sociologie moet fabels kraken, vertelde hoogleraar Theoretische en Empirische Sociologie Frank van Tubergen maandag in NRC Handelsblad. Een van die fabels is dat iemands succes te danken is aan diens persoonlijke kwaliteiten – zoals het fenomenale succes van J.K. Rowling. Mensen zien sociale factoren over het hoofd – zoals geluk en positieve feedback.

Van Tubergen: 'Welke boeken verkopen goed? Veel mensen denken dat dit een kwestie is van kwaliteit, maar dat is echt een fabel. Neem het eerste boek van J.K. Rowling over Harry Potter. Dat is maar liefst twaalf keer door uitgevers afgewezen! De dertiende keer liet een redacteur het aan zijn dochtertje lezen en die riep: papa, ik vind het prachtig. Ok, dacht hij, laten we het een kans geven. Inmiddels zijn er in de wereld meer dan 400 miljoen exemplaren verkocht.'

Geluk dus. En positieve feedback: als meer mensen een boek lezen, gaan nóg meer mensen het lezen. 'Als jouw boek om wat voor redenen dan ook belandt bij de top-20, dan gaan andere mensen het ook lezen. De boekenmarkt is extreem scheef. Van 1 procent wordt alles verkocht, en de andere 99 procent moeten het met de kruimels doen.'
De vraag is: is dit wel een fabeltje? In ieder geval niet in het boekenvak. Iedere uitgever weet dat hij van een boek maar een bepaald aantal boeken moet zien te verkopen om een megabestseller te hebben. Voor de eerste tienduizend exemplaren (herinner ik me dat een uitgever ooit zei) moet je alle middelen inzetten die de marketing tot je beschikking heeft. Daarna loopt het min of meer vanzelf. Helaas lukt het maar zelden een boek over die grens te krijgen en is het volkomen onvoorspelbaar welk boek dat zal zijn.

Zie ook:
- de mond-tot-mondreclame maakte Jeff Kinney groot
- het megasucces van De Da Vinci code