Boekhandel eert Wim Brands: 'van groot belang voor het vak' (Boekblad)

De boekhandel reageert geschokt op het overlijden van Wim Brands. Als radio- en tv-presentator was hij van groot belang voor het vak.

Willeke van der Meer van boekhandel Kooyker in Leiden had na de verhuizing naar een nieuw pand Brands vorig jaar bewust als eerste gast uitgenodigd. 'Hij had toen net de bloemlezing uit [De Nederlandse literatuur van de XXIe eeuw, md]. We merkten: dat is voor ons publiek. Dus wij dachten: dan hebben we meteen een trekker. Dat bleek ook het geval te zijn.'

Volgens de boekverkoopster zorgde Brands ervoor 'dat de lezer in contact bleef met de boekhandel'. Hij bracht op radio en vooral televisie 'elke keer nieuwe boeken onder de aandacht. Een heel gevarieerd aanbod: literatuur, geschiedenis, literatuur, waarover hij op een diepgaande manier met de auteurs sprak. Ik zag het als een keurmerk als hij er aandacht aan besteedde. Zeker voor ons publiek. De boeken uit zijn programma moesten wij hebben. Recent nog Het oerboek van de mens. Nadat hij er aandacht aan had besteed, hebben we er vijftig exemplaren of zo van verkocht.'

Fabian Paagman van Paagman in Den Haag looft de manier waarop Brands 'goede, levendige gesprekken' hield, waarin 'hij altijd wegbleef van populaire, commercieel makkelijke titels'. Het ging hem om de inhoud. 'Hij had daar oprechte interesse voor. En omdat hij zo'n integere persoon was, waren zijn adviezen extra waardevol. Als hij boeken besprak, had dat direct een weerslag op de vraag in de winkel en dus voor onze voorraadbepaling.' Als de VPRO Brands' boekenprogramma doorzet met een andere presentator zal die dan ook niet meteen dezelfde invloed hebben. 'Wie een boek in de krant bespreekt, maakt niet uit. Maar op televisie is de drager veel belangrijker.'

Hij vergelijkt Brands invloed met die van De Wereld Draait Door. 'Voordat DWDD prominent aandacht aan boeken gaf, was hij lange tijd de enige die iets deed in de droogte van goede media-aandacht voor boeken. De commerciële impact nu is onvergelijbkaar. Maar dat geeft niet. Beide programma's hadden een andere doelgroep. Het belangrijkste is dat er diversiteit is.'

Brands had ook een maandelijkse talkshow bij Donner in Rotterdam. Leo van de Wetering mailt daar – 'na een doorwaakte nacht' – over: 'Na een live gesprek voor de radio in 2012 met Bert Keizer, in het directiekantoor van Donner aan de Lijnbaan, heb ik hem brutaalweg gevraagd of hij met ons een programma wilde maken. Met een korte onderbreking rond het faillissement van Polare, heeft hij maandelijks bij Donner zijn gasten ontvangen, totdat hij in januari plotseling zijn programma opschortte – tot aan de zomer, zo luidde het. Hij werd vervangen door Marcel Möring, die tijdelijk het stokje zou overnemen. Het is heel verdrietig te beseffen dat Wim, deze onvergelijkelijke ambassadeur van het boek, nooit meer aan het woord zal komen.'
Van de Wetering prijst Brands' betekenis voor specifieke auteurs en voor het vak in zijn geheel. 'Wim representeerde de afgelopen tien jaar als niemand anders het lezen, het glorieuze lezen van boeken. En hoe een goed gesprek met Wim de verkoopcijfers omhoog kon stuwen: denk recentelijk nog aan Arita Baaijens en haar Zoektocht naar het paradijs.' Hij zal daar later nader op ingaan in een column voor Boekblad magazine.

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 5 apr)