Ester Naomi Perquin viert vandaag Gedichtendag als schrijver van de beste poëziebundel van het jaar. Nietsontziend en teder zou ze dat willen doen.
Het was goed te merken dat alle dichters afgelopen zondag al te horen kregen of de prijs wel of niet zouden krijgen. De pas 33-jarige en toch al veel gelauwerde Perquin had zich gekleed met de wetenschap dat ze een stralend middelpunt moet zijn. Opgestoken haar, een zwarte broek met glittertop, twinkelende ogen, zelfverzekerd – zo neem je de belangrijkste poëzieprijs van het taalgebied in ontvangst.
De jury loofde haar derde bundel Celinspecties om de kennismaking ‘met een wereld die zij nietsontziend en teder ontvouwt’, zei juryvoorzitter Saskia Stuiveling. ‘Het is een wereld waarin we ons allemaal bevinden en waar we niet aan kunnen ontsnappen – met vragen over schuld en over het toeval, dat van alle mogelijkheden die we hebben levens maakt.’
Nietsontziend en teder, ‘dat zou ik als mens wel willen zijn’, reageerde Perquin. ‘Kennelijk ben ik het volgens deze jury als dichter. Het is een mooi contrast.’ Zelf zag ze weinig tederheid in haar poëzie, maar dat komt wellicht omdat ze het nog niet goed kent. ‘Ik moet nog kijken wat er eigenlijk staat. Dat duurt bij mij een jaar of twee, drie.’ En, lachend: ‘Ik ben wel met deze bundel op tournee geweest, maar dan werd er steeds gedronken. Dat vertraagt de kennismaking.’
Niet alle genomineerde dichters wilde komen om Perquins bekroning op te luisteren. H.H. ter Balkt (78) en Sybren Polet (88) bespaarde zich de moeite van een reis naar een schuilkerk in Utrecht – een toepasselijke ruimte voor een zo bedreigd genre. De gedoodverfde favoriet Menno Wigman kwam alleen omdat hij Perquin de prijs gunde. Bij hoge uitzondering, vertelde hij, mocht hij weten voor wie hij was gepasseerd.
Lacherig sloeg Wigman zich door het verplichte optreden voorafgaand aan de uitreiking. ‘Ik hoorde kort geleden dat er een vijfde druk aankomt van Mijn naam is Legioen. Dat is goed nieuws. En ik heb de Awaterprijs gekregen. Een hele eer dat ik in de ogen van alle poëziecritici [die deze prijs toekennen] de beste bundel heb geschreven. Alleen jammer dat díe prijs vijftig keer zo weinig oplevert [500 euro tegen 25000 euro].’
De enige Vlaamse genomineerde was Luuk Gruwez. Hij stelde zich in alle rust tevreden met de lof uit het juryrapport. ‘Het scabreuze en het verhevene zijn inderdaad voortdurend in wisselwerking in mijn poëzie,’ zei hij. Ook nam hij de gelegenheid te baat het publiek drie gedichten te laten horen. Niet per se de beste drie, bekende hij. ‘Ik ben opportunistisch ingesteld. Ik kies altijd gedichten die bij eerste beluistering toegankelijk zijn. Al kun je altijd vergissen in de respons van het publiek.’
Of de VSB Poëzieprijs ook betekent dat Perquin deze Gedichtendag doorbreekt naar een groot publiek, is helaas de vraag. In de top 100 van best verkochte poëzie in Vlaanderen die Boek.be gisteren bekendmaakte kwam Celinspecties (derde druk inmiddels) nog niet voor. Wel Gruwez (op 29) en Wigman (op 83). De winnaar van vorig jaar Jan Lauwereyns, nochtans een Vlaming, kwam met Hemelsblauw niet verder dan 87.
Dat stemt weinig hoopvol. Laat de aarzelaars zich dan overtuigen door – nogmaals – de woorden van de jury. ‘Op verraderlijk luchtige toon schept Perquin met onvoorspelbare wendingen een gelaagde ruimte in deze bundel. Het taalgebruik is soms soepel als spreektaal, dan weer geraffineerd en virtuoos. De dichter neemt de lezer bij de hand, maar pas op, zij laat hem net zo makkelijk struikelen als haar gedachtegang, har woorden dat nodig hebben.’
Of beter nog: door het werk van Ester Naomi Perquin zelf. Over de mannen die zij jarenlang in een gevangenis bewaakte dichtte ze: ‘Alleen slechte mannen wilde ik aanraken. Ik wilde hun schouders / onder mijn handen voelen, hun knoopjes openmaken, mezelf dan / haastig uitkleden, ze als dekens om me heen slaan, / me in hun armen te slapen leggen.’
(Eerder gepubliceerd op Knack.be, 31 jan 2013)
Zie ook: de VSB Poëzieprijs 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten