Carole Martinez schetst in Du domaine des murmures (in vertaling verschenen als Het kasteel der fluisteringen) een wereld die ver van de onze ligt. Het is 1187, Esclarmonde, de dochter van een kasteelheer, weigert te trouwen met de man die haar vader voor haar heeft bedacht. In plaats daarvan wil ze zich voor eeuwig verbinden aan God. Ze laat zich opsluiten in een kleine cel, naast een kapel die voor haar gebouwd wordt. Haar leven zal bestaan uit bidden en het helpen van mensen die langs haar getraliede raam komen.
Het lijkt een ‘gewoon’ kluizenaarsbestaan te worden van een non, maar dan gebeuren er dingen die haar voor de buitenwereld heilig maken. Ze krijgt een kind. We weten hoe de vork in de steel zit, leven met het geheim mee en zien hoe Esclarmonde haar leven als heilige vorm probeert te geven en tegelijkertijd worstelt met de aardse werkelijkheid en de liefde voor haar kind en voor God.
Martinez trekt ons mee in de middeleeuwse wereld van kruistochten, oorlogszuchtige bisschoppen en opgejutte gelovigen die tot alles in staat zijn, zaken die in de twintigste eeuw hun equivalent hebben. Ze houdt de lijn met het heden open door te suggereren dat in de ruïnes van de kapel de stem van Esclarmonde nog steeds het verhaal van haar leven fluistert voor wie het horen wil.
Je suis l’ombre qui cause. Je suis celle qui s’est volontairement clôturée pour tenter d’exister. Je suis la vierge des Murmures. À toi qui peux entendre, je veux parles la première, dire mon siècle, dire mes rêves, dire l’espoir des emmurées.
Opgesloten lijkt het of ze afzijdig van de wereld leeft, maar het meisje zit er middenin. Niet alleen door de verhalen van pelgrims die uit alle hoeken van het land aan haar raam voorbij trekken en haar hun problemen voorleggen. Maar vooral door het kind dat ze heeft gebaard en dat deels bij haar in de cel opgroeit. Zolang hij nog door de tralies kan, houdt ze hem zoveel mogelijk bij zich, maar ze weet dat hij ooit buiten de muren van haar cel zijn leven zal leiden terwijl zij opgesloten blijft. Het kind brengt haar veel vreugde en afleiding, maar ook twijfel en grote eenzaamheid.
Et, pour la première fois, Dieu ne m’était d’aucune aide. M’avait il abandonnée comme je venais d’abandonner mon fils? J’ai tenté de prier pour combler la solitude immense. Mais rien ne venait à bout d’une peine trop grande pour tenir tout entière en mon corps, pour tenir tout entière en cette petite pièce ou dans l’infime paysage qu’encadrait ma fenestrelle. Il me semblait que la forêt elle-même n’aurait pu contenir ce désert-la.
We krijgen alles door de ogen van Esclarmonde te zien, daardoor werkt de suggestie goed dat haar stem fluisterend het verhaal vertelt. Zelfs wanneer haar vader op kruistocht gaat om de heilige stad Jerusalem te bevrijden, lijkt het of ze erbij is en vertelt ze wat hem overkomt. Ze is overal en tegelijkertijd is ze alleen en eenzaam in haar cel.
We leven mee met het meisje, zien de wereld om haar heen veranderen en zich tegen haar keren, zonder dat zij er iets aan kan doen. Het overkomt haar, hoewel alles het gevolg lijkt van dat ene besluit om zich aan God te geven.
Martinez geeft door haar levendige fantasie en indrukwekkende inlevingsvermogen de middeleeuwen, hoewel ook barbaars en wreed, een magisch glans, die het in het heden ver te zoeken lijkt te zijn.
Le monde de mon temps était poreux, pénétrable au merveilleux. Vous avez coupé le voies, réduit les fables à rien, niant ce qui vous échappait, oubliant la force des vieux récits. Vous avez étouffé la magie, le spirituel et la contemplation dans le vacarme de vos villes, et rares sont eux qui, prenant le temps de tendre l’oreille, peuvent encore entendre le murmur des r temps anciens ou le bruit du vent dans les branches.
Du domaine des murmures is een prachtige onderdompeling in vervlogen tijden, die minder ver achter ons liggen dan we denken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten