Bruna-franchisenemers gelukkig met addendum franchise-overeenkomst? 1: Advocaat Alex Dolphijn zegt nee (Boekblad)

Bruna-franchisenemers zijn bijzonder ongerust over het pas geïntroduceerde addendum op de franchiseovereenkomst waarmee het hoofdkantoor alle afspraken met individuele ondernemers gelijk wil trekken. Ze nemen massaal contact op met een advocaat – zegt deze vandaag. Morgen de reactie van Bruna-directeur Fred Zeegers.

Het addendum belooft de franchisenemers een feeverlaging van bijna 25 procent, zoals Bruna afgelopen vrijdag in een persbericht naar buiten bracht. Maar het addendum behelst meer: het einde van het bonussysteem, afschaffen van alle individuele afspraken en verschillende maatregelen om het franchisesysteem harder te maken. Zo worden ondernemers verplicht de Bruna-accountant te gebruiken, een nieuw ict-systeem in te voeren en krijgt Bruna inzicht in alle cijfers

Dat vertelt Alex Dolphijn van het advocatenkantoor Ludwig & Van Dam, dat is gespecialiseerd in franchiserecht. Ongeveer honderd van de 288 franchisenemers hebben contact met hem gehad over het addendum. 'Er wordt hen een worst voorgehouden: de feeverlaging. Maar Bruna is een commerciële onderneming, daar staat altijd iets tegenover. Ik heb daarom een advies geschreven waarin ik ondernemers voorhoud om heel goed te kijken of ze er met het addendum wel op vooruit gaan. Zo niet, teken dan niet en ga op zijn minst het gesprek aan met Bruna om te zien of ze tot een oplossing kunnen komen.'

Dolphijn vermoedt dat Bruna met het addendum alle franchiseafspraken wil gelijktrekken, zodat de eigenaar het bedrijf makkelijker kan verkopen. 'Ze willen geen pot met 288 verschillende afspraken, ze willen één franchiseovereenkomst die voor iedereen hetzelfde is. Dat is interessanter voor potentiële kopers. Beleidswijzigingen kunnen van tijd tot tijd nodig zijn, maar dat kan betekenen dat het rücksichtslos doorgevoerd wordt waarbij er ondernemers van de wagen vallen of er zelf vanaf willen springen.' En daar zit het probleem, maakt Dolphijn duidelijk.

Bruna zou per se willen dat alle ondernemers het addendum tekenen. Dolphijn: 'Vergelijk het met een reorganisatie. Dan maakt een bedrijf voor de werknemers die worden ontslagen een sociaal plan. Zo kan Bruna ook de ondernemers aanbieden hun winkel te verkopen. Of aan Bruna, waarna ze in loondienst doorgaan. Of aan een andere ondernemer, waarbij de schuld van de huidige ondernemer wordt kwijtgescholden. Er zijn heel wat Bruna-ondernemers met matig inkomen maar die wel twee ton schuld hebben. Dat geld krijgt Bruna toch nooit meer terug.'

Dolphijn vindt dat Bruna de formule- en beleidswijziging 'niet handig' aanpakt. 'Men had in gesprek moeten gaan met de franchisenemers. Door die dialoog niet aan te gaan, ontstaat er onrust. Dat gaat ten koste van zowel Bruna als de franchisenemers. In de afgelopen tijd, en zeker na een publicatie in Het Financieele Dagblad van woensdag jl., word ik platgebeld door andere ondernemers, die dachten dat zij de enige waren die problemen hadden en de enige die het addendum niet wilden tekenen. Dat was hen verteld, maar nu komen ze erachter dat het niet zo is.'

Saillant vindt Dolphijn het dat Bruna in de pers meldt dat de vereniging van franchisenemers namens de franchisenemers akkoord gegaan is met het addendum. ‘Ik vernam van diverse franchisenemers dat er door de algemene ledenvergadering van de franchisevereniging helemaal niet gestemd is over het addendum. Franchisenemers zijn verontwaardigd over het bericht dat de franchisevereniging het addendum steunt.’

In het omvangrijke artikel in het FD wordt de sfeer tussen Bruna en franchisenemers 'totaal verziekt' genoemd. Een aantal ondernemers waar de krant anoniem mee heeft gesproken, klaagt over machtsmisbruik van Bruna, wanprestaties van het hoofdkantoor en slechte en agressieve communicatie. ‘Uit het niets krijg je de mededeling dat je over twee weken je schulden moet afbetalen en dat anders je winkel niet meer beleverd wordt,' aldus een van hen.

Dolphijn is, naast de problemen rond het addendum, betrokken bij rechtszaken tegen Bruna namens zes franchisenemers. In de kern voelen alle zes zich misleid door te rooskleurige prognoses van Bruna. ‘Je krijgt een mooi papiertje van ze met daarop de te verwachten omzet en winst voor de komende jaren. Dat ziet er natuurlijk allemaal heel florissant uit. Pas later bleek dat de franchisenemer die vóór mij op die locatie zat al jaren verlies op verlies stapelde', zegt een franchisenemer in het FD.

Daarbij heeft Bruna recentelijk de franchiseformule steeds harder gemaakt – zoals ook blijkt uit het addendum – waardoor het ondernemers het idee hebben dat ze niet meer goed kunnen inspelen op de lokale markt. Zo loopt de omzet verder achteruit. 'Van de boeken die ik tegenwoordig geleverd krijg, weet ik van tevoren al dat ik 60% niet ga verkopen. Daarover een gesprek met ze voeren is onmogelijk. Er moet gewoon geleverd worden. Zo lopen mijn schulden wel op, ja. Nu is opeens aangekondigd dat we bloemen moeten gaan verkopen en kerstbomen. Wat móét ik ermee?’, zegt er een in de krant.

Namens welke zes Dolphijn rechtszaken voert wil hij niet zeggen. Behalve de twee die al in de pers zijn geweest. Ten eerste is dat de Bruna in Eelde. De samenwerkingsovereenkomst liep af, de ondernemer wilde onder eigen naam doorgaan en Bruna hield hem daarop aan het postnon-concurrentiebeding. Twee weken geleden stelde de rechter de ondernemer in het gelijk. Hij oordeelde dat Bruna geen belang heeft vast te houden aan het postnon-concurrentiebeding omdat het geen concrete plannen heeft actief te blijven in Eelde.
Maandag diende een zaak van de franchisenemer in Steenwijk tegen Bruna. Deze, zo bericht De Stentor daarover, voelt zich 'bedonderd' door Bruna omdat hij, wegens een schuld van twee ton, zijn andere winkel in Hengelo moest verkopen. De winkel zou in de verkoop gaan voor een ton, maar werd uiteindelijk verkocht voor 75.000 euro. Bruna wil op zijn beurt dat de ondernemer de winkel in Steenwijk ontruimd omdat hij de huur niet voldoet. De leveringen waren in mei al gedeeltelijk en in augustus volledig stopgezet. De zaak is aangehouden omdat Bruna en ondernemer deze week een ultieme poging doen om er samen uit te komen.

(Eerder geplaatst op Boekblad.nl, 14 okt)

Zie ook:
- Consumenten tevredener over Primera dan Bruna (2012)
- Ton Deutekom verkoopt haar zelfstandige winkel aan Bruna (2012)