Bruna-franchisenemers gelukkig met addendum franchise-overeenkomst? 2: Directeur Fred Zeegers zegt ja (Boekblad)

Het zijn hooguit een handvol Bruna-ondernemers die moeite hebben met het addendum op de franchise-overeenkomst. Volgens directeur Fred Zeegers van Bruna is er geen sprake van grote onrust onder zijn franchisenemers.

Er hebben zich ongeveer honderd van de 288 Bruna-franchisenemers gemeld bij advocaat Alex Dolphijn van het advocatenkantoor Ludwig & Van Dam, dat is gespecialiseerd in franchiserecht. Dat vertelde hij eerder. De ondernemers zetten vraagtekens bij de gevolgen van het nieuw geïntroduceerde addendum. Een verlaagde fee, maar afschaffing van de bonussen en een verdere verharding van de franchiseformule – zou hun omzet daarbij zijn gebaat? Zeegers vraagt zich af of er echt zo veel verontruste franchisenemers zijn.

Allereerst: wat is de logica van het addendum?

Zeegers: 'Eind 2014 stond ik voor alle ondernemers en vertelde ik over mijn plannen. Ik hoorde toen dat zij de fee te hoog vonden in verhouding tot andere franchiseformules. Ik wist dat niet precies, ik zat toen pas een maand of tien bij Bruna. Maar goed, begin dit jaar hebben we erover gesproken met het bestuur van de vereniging van franchisenemers. Uiteindelijk hebben we de fee verlaagd met bijna 25 procent.'

Maar er staat wel wat tegenover: afschaffen van de bonussen.

'Ja. En daardoor lees ik in de media: de fee-verlaging is een sigaar uit eigen doos. Maar de bonussen zijn bij elkaar opgeteld nooit eerder boven die 25 procent uitgekomen. Bovendien weten we allemaal dat de boeken- en tijdschriftenomzet terugloopt. Dus: de boeken- en tijdschriftenbonus wordt ook alleen maar minder. Dat betekent netto dat de ondernemer er financieel voordeel bij heeft. Bovendien geven wij die fee-verlaging gegarandeerd, terwijl het altijd maar de vraag blijft óf er een bonus komt.'

Ook worden in het addendum alle individuele afwijkende afspraken gecanceld?

'In principe bestond er altijd al maar één afspraak. Maar in de loop der tijd zijn her en der afwijkende afspraken gemaakt. Dat is natuurlijk moeilijker te managen – boekhoudkundig, juridisch, op alle mogelijke manieren. Dan is dit een goed moment om te zeggen: het is nu feest, 25 procent fee omlaag, laten we nu alle afspraken weer harmoniseren. En dan nog blijft het een streven. Het blijft mogelijk om individuele afspraken te maken. Bijvoorbeeld: de verplichting om met een van onze vier huisaccountants te werken. Dat is het onderwerp uit het addendum waar ik de meeste vragen over krijg. Maar ik snap heel goed dat als een ondernemer vier winkels heeft het weer anders is. Of dat iemand een jarenlange relatie met een accountant niet meteen wil verbreken.'

Volgens Alex Dolphijn is die harmonisering bedoeld om Bruna te kunnen verkopen.

'Tja. Dat zegt hij, maar niet tegen mij. Ik nodig hem al weken uit om langs te komen, uit te leggen wie hij precies vertegenwoordigt en dan kunnen we daarover praten. Ik snap niet hoe hij erbij komt dat Bruna wordt verkocht. In ieder geval is er geen plan.'

Ook leidt het addendum tot een hardere franchiseformule – wat nadelig zou uitpakken voor de mogelijkheden de lokale markt te bespelen.

'Iedereen met wie je praat zegt: hard franchise is de toekomst. De Franchisebond, de banken, de goeroes, iedereen. Ook onze ondernemers zijn daar van overtuigd, want daar hebben ze ooit voor getekend. Alleen: in de praktijk wil je wel eens dingen laten gaan. Ik kom dan soms in winkels waarvan ik me afvraag: is dit nog wel een Bruna? Er zijn dan zo veel dingen anders. Terwijl wij wel afspraken hebben met grote leveranciers over de manier waarop wij hun spullen presenteren. Ook hiervoor geldt: dit is het moment om dat nog een keer zwart op wit te zetten.'

Toch blijken veel franchisenemers ongerust over het addendum.

'Is dat echt zo? Meneer Dolphijn zegt dat er zich honderd bij hem hebben gemeld, ik wil daar wel bewijs van zien. Het addendum is aan de orde geweest bij de ALV van de vereniging. Er was een grote opkomst, het bestuur kreeg toen mandaat verder met ons te onderhandelen. Toen heb ik niets gehoord. Wij hebben net de Week van de Winkel gehad. Ik heb iedereen gezien, het waren vier fantastische dagen. Niemand heeft tegen mij geklaagd, terwijl ze hadden kunnen zeggen: "wat is dat addendum vervelend." Hadden we meteen even kunnen gaan zitten om erover te praten.'

De ondernemers kregen het addendum uiteindelijk begin deze maand. Hoeveel hebben al getekend.

'Enkele tientallen.'

Wordt de rest onder druk gezet om zo snel mogelijk te tekenen?

'Zeker niet. Maar het lijkt me in hun voordeel dat wel te doen. Wij hebben in anderhalf jaar het gemiddelde ondernemersinkomen met een derde doen stijgen, door een combinatie van besparingen en investeringen om de omzet te verhogen. Als zij nu tekenen genieten zij ook nog het voordeel van de fee-verlaging. Het is daarbij mogelijk dat iemand iets zegt als: ik kan om deze of deze reden pas per 1 juni 2016 de winkelinrichting aanpassen. Prima. Lever een plannetje in en geniet toch vanaf dag 1 waarop je tekent van de lagere fee.'

Waar komt de onrust volgens u dan vandaan? Uitsluitend van de zes ondernemers die anoniem met Het Financieele Dagblad hebben gesproken?

'Ik weet niet wie dat zijn. Ik ken wel een zestal ondernemers met wie wij rechtszaken hebben gevoerd. Misschien zijn die naar de pers gestapt. Overigens hebben wij al die zaken gewonnen. Dat ging steeds om debiteurenproblemen. Die zouden zijn ontstaan omdat wij geen goed prognose van de omzet hebben gedaan. Steeds oordeelde de rechter dat wij wél goed hebben geprognotiseerd en goed hebben begeleid. De laatste zaak, tegen de ondernemer uit Steenwijk, is aangehouden. De rechter heeft gevraagd of wij alsjeblieft nog een keer met hem om tafel willen gaan. Maar ik denk dat als hij tot een uitspraak moet komen, wij weer zullen winnen.'

De zaak tegen de ondernemer in Eelde heeft Bruna verloren.

'Nee, nee, die zaak loopt nog. Maar dat ging niet om een debiteurenprobleem. Deze ondernemer had zeker geen schuld. Hij wilde alleen niet door met de harde franchiseformule. Toen speelde het postnon-concurrentiebeding. Hij mag daarom niet doorgaan met een andere boekhandel. Daarvan heeft de rechter gezegd: Bruna, had dan alvast een zoekopdracht voor een andere ondernemer in Eelde opgezet. Daar hebben wij tegenin gebracht: zo werkt het niet in de retail. Volgende week volgt het vonnis.'

Hoeveel van de 288 ondernemers hebben momenteel een schuld opgebouwd?

'Een stuk of twintig. Hooguit vijfentwintig. Maar het is zeker niet zo dat we met al deze mensen problemen hebben. Integendeel, er is ook een met wie we een afbetalingsregeling hebben en toch een nieuw contract voor acht jaar hebben gesloten. Zo veel vertrouwen hebben we nog steeds in hem. Alles bij elkaar gaat het om 3,2 miljoen euro. Tegen het FD zei ik nog 4 miljoen, maar omdat er wordt afbetaald is dat alweer minder geworden. Let wel: dat is ons eigen geld, dat wij nu niet kunnen gebruiken om te investeren in de formule. Het systeem bij Bruna zit zo in elkaar dat wij de leverancier betalen en dat aan de ondernemer factureren.'

Dus de conclusie van het FD dat u uw macht misbruikt, slecht communiceert, kortom: dat de sfeer tussen franchisenemers en hoofdkantoor totaal verziekt is ­– die conclusie herkent u niet?

'Absoluut niet. Ik kreeg na publicatie van het stuk ook tal van mails van ondernemers die dat evenmin herkennen.'

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 15 okt)

Zie ook:
- Advocaat Alex Dolphijn over onrust bij Bruna