Toen Maartje Wortel de belangrijkste schrijfwedstrijd voor jongeren won, stonden uitgevers in de rij om haar werk te publiceren. Nu ligt haar eerste verhalenbundel Dit is jouw huis in de winkel.
'Ik kon kiezen wie mijn werk zou uitgeven'
Maartje Wortel (1985) volgde de opleiding Woord en Beeld aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Ze won in 2007 Write Now!, de landelijke schrijfwedstrijd voor jongeren tussen 14 en 24 jaar, met ‘45 km’. Sindsdien publiceerde ze verhalen in literaire tijdschriften als De Gids, De Brakke Hond en Passionate.
Wat bindt de zeventien verhalen van Dit is jouw huis?
‘Dat mijn personages zich bewust worden van hun plaats in deze wereld. Snap je? Niet dat ik die verhalen heb geschreven met een rode draad in mijn achterhoofd, hoor, dat viel me pas later op. De eenheid is ook niet zo belangrijk. Mijn verhalenbundel is alsof je door een straat loopt en allemaal mensen ziet. De straat is dan het kader.’
Wil je wel een statement met deze bundel maken?
‘O, nee. Ik wil met taal bezig zijn. Ik schrijf vanuit beelden, kleine ideeën, korte zinnetjes, waar voor mij een prikkeling vanuit gaat. Een gevoel, dat ik in een verhaal wil vangen. Zo ging ik bijvoorbeeld verhuizen. Mannen kwamen in huis om de maat te nemen of uit te zoeken hoe de elektriciteit liep. Daar werd ik zo onrustig van. Ik ging alles anders bekijken. Dat leidde tot ‘Verkocht’.’
Hoe lang schrijf je al?
‘Vanaf mijn vijftiende schreef ik gedichten. Pas op de Rietveld volgde ook verhalen. Maar eigenlijk is er weinig verschil. Mijn gedichten zijn korte prozastukjes. Op de Rietveld volgde ik de opleiding Woord en Beeld. Ik maakte daar ook filmpjes, foto’s, tekeningen... Juist het werken met beeld leerde me schrijven. In het begin schreef ik letterlijk wat mensen voelden, wat er gebeurde. Dat kun je ook laten zien met beelden.’
Deed je vaak mee aan verhalenwedstrijden als Write Now!?
‘Nee. Alleen Write Now! Op school lazen alleen de klas en de leraar mijn verhalen. En die leveren altijd alleen kritiek. Daar krijg je weinig zelfvertrouwen van. Ik wilde toen mijn werk naar buiten brengen om te zien of het daar werd gewaardeerd.’
Ja dus. De overwinning wekte veel interesse van uitgeverijen.
‘Dat was overdonderend. Ik kreeg zo veel aanbiedingen. Ik kon kiezen wie mijn werk zou uitgeven. Ik werd daar erg onrustig van. En ik had nog helemaal niets om te publiceren – bijna alle verhalen uit Dit is jouw huis heb ik het afgelopen jaar geschreven. Ik tekende ook niet direct een contract. Het gekke is: ik zit nu bij De Bezige Bij, terwijl die me pas leerden kennen uit de eindexamenbundel van het Rietveld.’
Was het ondertekenen van het contract met de uitgeverij nog wel een gelukkig moment?
‘Ik wilde dit altijd al. Op de middelbare school schreef ik in ‘mijn klasgenoten’-boekjes dat ik schrijfster wilde worden. Maar als het eenmaal zo ver is, is het toch minder groot dan gedacht. Ik blijf er droog onder. Maar natuurlijk is het een groot geluk.’
Waarom koos je voor De Bezige Bij? Sneeuwt een debutant niet onder in één fonds met Harry Mulisch, Tommy Wieringa en Remco Campert?
‘Dat zijn toch ook gewoon mensen die op de feestjes van De Bezige Bij een biertje drinken? Ik ben misschien niet zo groot, of nog niet, maar ik schrijf ook. De mensen die er werken, zijn allemaal heel prettige, lieve mensen. Ik voel me opgenomen in een familie.’
Wat verwacht je van je debuut?
‘Ik zou het al heel leuk vinden als mensen het kopen die ik niet ken. En hopelijk ontstaat een dialoog met de lezer. Neem het titelverhaal. Daarin maakt de hoofdpersoon foto’s van gevels die ze daarna bij de huizen in de bus doet. Ik hoop dat het bij de lezer hetzelfde gevoel teweeg brengt als bij de bewoners in het verhaal.’
Maartje Wortel, Dit is jouw huis (160 p.), 9789023455004, De Bezige Bij, 14,90 euro.
(Eerder gepubliceerd in BOEK 5, 2009)
Eerder in deze serie: Jamal Ouariachi
Geen opmerkingen:
Een reactie posten