CB stelt zich strikter op in het hanteren van een
kredietlimiet. De distributeur moet wel nu de financiële gezondheid van veel
boekhandels is teruggelopen. De vraag is: worden de getroffen boekhandels –
zo’n vijfentwintig in totaal – in het ondernemen gehinderd? Sommige
boekverkopers zeggen: ja. CB is het daar niet mee eens.
Een boekhandel met
een te lage kredietlimiet mist omzet. Dat is zonneklaar, vindt een
boekhandelaar, die anoniem wil blijven. Sinds CB eerder dit jaar het bedrag
verlaagde waarvoor hij op krediet kan inkopen, vertelt hij, heeft hij niet meer
alle gewenste titels op voorraad. Kan hij niet meer alle toptitels in stapels
neerleggen. En klanten beloven dat hij hun bestellingen snel in huis heeft,
heeft hij opgegeven: als hij tegen zijn limiet zit, moet hij soms te lang
wachten op levering.
Om een aantal
redenen vindt hij deze ontwikkelingen erg zuur. Een fysieke boekhandel moet
zich onderscheiden van een internetboekhandel door het persoonlijke contact met
de klant. Maar hij wordt daarin beperkt, terwijl internetboekhandels zelden uit
voorraad leveren: een partij als Bol.com koopt de meeste titels pas in als een
consument die heeft besteld. Ondertussen stapelen de boeken zich op in de
magazijnen van CB. Maken ze niet meer kans om lezers te vinden als ze in de
boekhandel liggen?
Juist Nederlandse
uitgeverijen hebben last van de te lage kredietlimiet, vertelt de boekverkoper.
CB levert uit op volgorde van de numerieke code van fondsen. Daardoor krijgt
hij eerst Engelstalige boeken geleverd (Volgens CB gebeurt dit echter
sporadisch). Juist de Nederlandse boeken blijven liggen als hij zijn grens
heeft bereikt. Gelukkig springt een aantal uitgevers bij: zij leveren hem
rechtstreeks of nemen het risico bij CB over. Bij een van de fondsen leidde dat
tot een verviervoudiging van de omzet in zijn winkel.
De laatste paar
maanden circuleren in het vak steeds vaker verhalen over een verlaagd
kredietlimiet bij CB en de gevolgen daarvan. Het zijn er genoeg om directeur
Michael van Everdingen van de Koninklijke Boekverkopersbond (KBb), te bewegen
om het onderwerp aan te kaarten bij CB-directeur Hans Willem Cortenraad. Maar
het gaat ook niet om zó veel boekhandels, zegt CB. Op 3400 geregelde debiteuren
in Nederland en Vlaanderen spreekt de distributeur momenteel naar eigen zeggen
met circa 25 klanten over een kredietlimiet. Bij ongeveer 15 boekhandels gaat
het om een verlaging van die limiet en bij nog eens een tiental ondernemers is
er een gat tussen hun behoefte aan limiet en het bedrag waarvoor Coface, sinds
medio vorig jaar de kredietverzekeraar van CB (nadat Interpolis uit de
detailhandel stapte), garant wil staan.
Dat aantal is
meer dan in het verleden, geeft CB toe. Dat is logisch. In de tijd dat de markt
groeide, boekte bijna iedereen omzetgroei en winst. Moest het krediet omhoog?
Het was doorgaans geen probleem. Maar nu bevindt het vak zich al een aantal
jaar in crisis. Dat heeft gevolgen voor de financiële gezondheid van
boekhandels. Ook gezonde boekhandels hebben steeds minder vet op hun botten. Er
komt voor steeds meer boekverkopers een moment dat CB aan de bel trekt.
De distributeur
is sinds begint dit jaar strikter geworden over kredietlimieten. Ingegeven door
het verhoogde risico op faillissementen trekt CB direct aan de bel zodra het
een signaal ontvangt dat een boekhandel mogelijk in problemen komt. De tijd van
coulance is voorbij. Vierentwintig uur te laat betalen en CB belt de ondernemer
op. Dat is de ‘veranderde aanpak kredietverzekering’, waarover het jaarverslag
2012 van CB rept.
‘We moeten wel zo
streng zijn,’ licht Cortenraad toe. ‘Het gaat niet om ons eigen geld, maar om
dat van de uitgevers. We hebben nu een dekkingsgraad van negentig procent als
het gaat om de garantie op betalingen. Dat is een mooi percentage in
vergelijking met andere branches. Maar eigenlijk moet het naar honderd procent.
Het gebeurt wel dat we grote bedragen moeten afschrijven – ruim 3 miljoen euro,
toen Selexyz failliet ging – maar we moeten zo veel mogelijk incasso
realiseren.’
Hoe logisch ook
dat CB steeds vaker kredietlimieten verlaagt, het geeft wel aanleiding tot
irritatie bij getroffen boekverkopers. Zo zou de verlaging simpelweg per mail
opgelegd worden. En omdat CB een quasi-monopolie heeft, dat door het verdwijnen
van Libridis nog groter is dan twee jaar geleden, heb je de voorgestelde limiet
maar te slikken. Bij een opkomende partij als Veldboeket kan een boekhandel wel
van alles, maar niet alles inkopen.
Volgens
Cortenraad is het één keer fout gegaan met de communicatie. In alle andere
gevallen heeft CB vanaf het eerste signaal herhaaldelijk contact met de
boekhandel in kwestie. Daarbij biedt CB de ondernemer, die vaak niet voldoende
kennis over zijn eigen financiële situatie heeft, hulp aan om daar verbetering
in aan te brengen. Een kredietverlaging is nooit een dictaat, zegt Cortenraad,
al zegt hij te beseffen dat het nieuws – omdat het slecht nieuws is – wel zo
over kan komen.
CB verlaagt het
krediet echter nooit in één keer. Cortenraad geeft als een voorbeeld een
boekhandel waarvan de limiet terug moet van 70.000 naar 40.000 euro. CB bouwt
dat af met 250 euro per week. Het duurt 30 maanden voordat de nieuwe limiet is
bereikt. Coface – die CB overigens tot een bepaalde omzet zelf de limiet laat
vaststellen – verzekert in dit specifieke geval nu al 40.000 euro. Het risico
op het verschil is al die tijd voor CB. Zo zoekt de distributeur iedere keer
naar een regeling.
Ook die geluiden,
dat CB zich constructief opstelt, hoor je in het vak. De KBb, die geen gevallen
zegt te kennen waarin CB niet goed overlegt, zit eveneens op die lijn: het is
alleen maar goed voor de boekhandelaren dat CB er zo strikt op zit, vindt de
branchevereniging, want dan ziet de boekhandel tijdig dat hij in de gevarenzone
zit. In de dagelijkse drukte heeft een boekverkoper niet altijd de benodigde
aandacht voor het managen van risico’s.
De getroffen
boekverkopers vragen zich eveneens af of CB niet alle boekhandels gelijk moet
behandelen. Waarom wordt hun limiet verlaagd en die van andere boekhandels
niet? CB wijst erop dat iedere klant uniek is en dat het bedrijf uitsluitend
reageert op het betaalgedrag en de cijfers van klanten. Daarbij wordt geen
enkele partij op wat voor manier dan ook voorgetrokken.
Zou CB anderzijds
ruimhartiger moeten zijn met limieten om boekverkopers in staat te meer te
ondernemen, juist in deze tijden van crisis? ‘Ik kan wel zeggen dat ik het met
die redenering eens ben,’ reageert Cortenraad, ‘maar noem mij een boekhandel
waar wij de duimschroeven zo hard hebben aangedraaid dat die is beperkt in zijn
mogelijkheden.’ In tegenstelling tot de anonieme boekhandelaar uit het begin
zegt hij: ‘Er is geen boekhandel gekort in zijn levering omdat zijn limieten
zijn teruggedraaid. Maar wij hebben geen ruimte om onze ogen dicht te knijpen.
Het gaat om geld van uitgevers.’
(Eerder gepubliceerd in Boekblad magazine 8, 2013)
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten