Hoe ervaren schrijvers de
boekhandels, uitgevers en boekenvakorganisaties waar ze mee samenwerken? Roel Janssens nieuwe thriller Alles verloren verscheen daags
voor de vierde editie van de Nederlandse Thriller Tiendaagse op Hebban van
start gaat. Het is zo langzamerhand tijd dat de CPNB alleen nog Nederlandse
auteurs vraagt voor het geschenk van de Spannende Boek Weken.
Wat vindt u van het initiatief van Hebban voor een Nederlandse Thriller
Tiendaagse?
‘Hebban
is een fantastische site. Ik ken Sander Verheijen, de oprichter en motor achter
de site, vrij goed. Hij zet zich al jaren in voor het spannende boek. Eerst met
Crimezone, nu met Hebban dat breder aandacht besteedt aan boeken. Hij bedenkt
steeds nieuwe dingen, waar de Tiendaagse een mooi voorbeeld van is. Hij port
schrijvers ook voortdurend op om aan alles mee te doen. Dat doet hij
fantastisch.’
Is Hebban het belangrijkste medium voor thrillerauteurs geworden?
‘Vroeger
had je Thrillergids van Vrij Nederland. Dat was het enige. Maar in het
internettijdperk is Hebben absoluut het belangrijkste geworden.’
Juist voor auteurs van eigen bodem?
‘Inderdaad.
Internationale thrillerauteurs zoals Lars Kepler, die vorige week in Nederland
was, krijgen altijd relatief veel aandacht in de media. Dan is het heel goed
dat Hebban meer de focus heeft op Nederlandse auteurs.’
Hoe doet u mee aan dit online evenement?
‘Mijn
nieuwe boek Alles verloren, een politieke thriller over het
vluchtelingendrama, had ik aanvankelijk helemaal anders opgezet. Ik heb daarom
het oorspronkelijke eerste hoofdstuk ingeleverd met als aanmoediging aan de
lezers om het verhaal af te maken. Dus misschien komt er nog een tweede boek uit
hetzelfde idee voort. Wie het leukste verhaal inlevert, krijgt van mij een
prijs. Uit eigen zak, maar ik weet nog niet wat.’
Mij valt bij de Nederlandse Thriller Tiendaagse, door de nadruk op het
eerste woord van het evenement, een contrast op met de Spannende Boek Weken.
Dit jaar is weer een buitenlander gevraagd voor het geschenk: Deon Meyer, die
uitgerekend deze week in Nederland is op uitnodiging van de CPNB.
‘Geen
kwaad woord over de CPNB. Ik zat tot vorig jaar in het bestuur van Stichting de
Gouden Strop en heb daarom van dichtbij gezien hoeveel tijd en energie zij in
deze prijs steken sinds zij die organiseren.’
Maar het geschenk van de Spannende Boek Weken is nog altijd de enige
CPNB-uitgave die regelmatig door een buitenlander wordt geschreven.
‘Dat
is waar. Het beleid is om het ene jaar een Nederlander en het andere jaar een
buitenlander te vragen. Misschien is het tijd voor een oproep aan de CPNB om
daarmee op te houden. Zo langzamerhand zijn er genoeg Nederlandstalige
thrillerauteurs met voldoende populariteit en aantrekkingskracht om mensen naar
de boekhandel te lokken. Maar nogmaals: niets dan lof voor de CPNB.’
U heeft de Nederlandse thriller sinds uw debuut in 1997 zien groeien?
‘Ja,
ja. Ik ben van de tweede generatie na auteurs zoals Tomas Ross en René Appel.
Daarna is de vrouwelijke auteur sterk opgekomen: Saskia Noort en Esther Verhoef
zijn een paar jaar na mij gedebuteerd [allebei in 2003, md], maar ook op andere
vlakken zie je het genre zich verbreden en verdiepen.
Merkt u ook aan bijvoorbeeld de inkoop van boekhandels een groeiende
populariteit van de Nederlandse thriller?
‘Helaas
werkt het niet zo. Voor elk boek opnieuw is het een gevecht. Maar hoe dat gaat blijft
toch een soort van mysterie. Mijn uitgever De Bezige Bij biedt het boek aan,
hun vertegenwoordigers gaan ermee naar de boekhandels. Maar op grond waarvan
boekhandels een titel wel of niet inkopen? Het zal een combinatie zijn van
naam, onderwerp, media-aandacht en populariteit van eerder werk.’
Snijdt u bewust actuele en populaire onderwerpen aan?
‘Ik
zoek zeker onderwerpen waarvan ik denk: die liggen in de belangstelling.
Misschien doet iedere auteur dat wel, maar ik doe het bewust. Voor Alles
verloren had ik het geluk dat het niet alleen gaat over vluchtelingen, het
meest actuele onderwerp toen ik eraan begon, maar ook over populisme, wat
momenteel het meest actuele onderwerp is. Ik merk aan de media-aandacht dat
redacties toch sneller dan bij een thriller over een moord op twee hoog achter
denken: laten we iets met dit boek doen.’
En dat ook op een moment dat schrijvers als Karin Amatmoekrim en Auke Hulst – ook in deze interviewreeks – oproepen om meer actualiteit in
literatuur.
‘Precies.
In NRC Handelsblad schreef mijn oud-collega Michel Krielaars onlangs een
pleidooi voor een reactie van schrijvers op populisme. Toen ik dat las, dacht
ik: je wordt op je wenken bediend. Alles verloren bewijst eens te meer
dat thrillerschrijvers veel meer op de actualiteit zitten dan literair
auteurs.’
U reikt bij de presentatie in Paagman morgen het eerste exemplaar uit
aan een literair auteur: Arnon Grunberg. Waarom?
‘Hij
schrijft in zijn Voetnoten in de Volkskrant vaak over onderwerpen die me
nauw aan het hart liggen. Zo schreef hij een jaar geleden naar aanleiding van
het vluchtelingenakkoord dat Rutte in Brussel sloot: “Wat kapot moet worden
gemaakt is het businessmodel van extreemrechts in Europa.” Zo treffend en zo
toepasselijk voor het boek waar ik aan werkte, dat ik deze zin als motto voor
mijn boek heb gebruikt. Ik vroeg daarom ook of hij het eerste exemplaar in
ontvangst wil nemen. Hij staat tenslotte bekend als iemand die gretig dingen
aanpakt die buiten zijn eigen terrein liggen. Dat vind ik ook zo leuk aan hem.
Ik ben heel blij dat hij het wilde doen én dat hij kon. De presentatie inpassen
in zijn agenda was nog het lastigste.’
Door het bekende vooroordeel over thrillerschrijvers gaat er ook iets
uit van: Roel Janssens zoekt erkenning bij zijn literaire collega’s?
‘Dat
zoek ik niet. Ik ken de kinnesinne tussen spannende auteurs en literaire
auteurs. Die bestaat al heel lang. Maar ik heb nooit zoiets als een scheiding
tussen eerste- en tweederangs auteurs gevoeld. Het is voor iedere schrijver een
enorme worsteling om iets moois van zijn boek te maken en ze hebben allemaal
een eigen publiek. Dat is alleen maar goed, óók voor de boekenbranche.’
U hoeft zich dus niet te meten met een Grunberg?
‘O
nee. Ik heb afgelopen week nog een boek van hem gelezen. Zo knap, zo veel beter
dan wat ik kan. Ik moet dat niet willen. Na al die jaren leer je ook je eigen
beperkingen kennen.’
Tot slot de actualiteit van vandaag: Kobo Plus. De Bezige Bij heeft
auteurs de keuze gelaten om daaraan mee te doen. Welke keuze heeft u gemaakt?
‘Had
ik een keuze? Of wacht nu je het zegt: ik heb een tijd geleden een brief
gekregen. De Bezige Bij communiceert altijd heel goed met zijn auteurs. Maar ik
was zo bezig met mijn boek dat ik me er niet zo in heb verdiept als had
gemoeten. Schrijven is zo tijdrovend en aandachtvretend. Hoe dan ook zeg ik
altijd ja tegen zulke initiatieven.’
Waarom?
‘Streamen
en downloaden is een nieuwe manier van verspreiden. Dat groeit gewoon. Ook bij
de uitgeverij, die langzaam een draai maakt van papier naar internet, ook in de
marketing. Als schrijver heb je geen keuze dan om daar bij te zijn. Wat dat voor gevolg heeft voor mijn royalty's, merk ik wel. Die zijn trouwens toch niet
zo hoog.’
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 22 feb)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten