Ballon Media lanceert dit najaar kinderboekenimprint Klavertje
Vier. Het is een nieuwe loot van de uitgeverij die sinds de start in 2008 bijna
is verdubbeld in omzet. 'Onze babyboekenreeks "Kleine stapjes" is
straks in 71 talen te koop.'
Een nieuwe imprint in de markt zetten kost nogal wat. Alleen al
het marketingbudget van upmarket kinderboekenfonds Klavertje Vier, dat Ballon Media dit najaar lanceert, bedraagt meer dan 100.000 euro, zo staat te lezen in
de eerste aanbieding. Alle andere investeringen bij elkaar zijn daar een
veelvoud aan. Dan wil een uitgever toch zeker weten dat de markt er
daadwerkelijk is. En de risico's niet nog groter maken dan ze al zijn.
Groeien
wil het bedrijf dus wel. Maar: gestaag – daar gelooft
de 48-jarige eigenaar van Ballon Media in. 'Ik zeg intern: een berg beklim je
niet een keer, maar stapje voor stapje in een bestendig tempo. Dat klinkt
logisch, maar er wordt ongelooflijk vaak tegen gezondigd. Er zijn zoveel
uitgevers die series en merken introduceren zonder te weten of er een markt voor
is. Maar goed: elk zijn temperament. Ik ben zo niet. I'm a publisher, not a gambler. At
least not a big one.'
De doordachte aanpak van Ballon Media heeft het bedrijf geen
windeieren gelegd. Sinds Dragonetti de uitgeverij op 1 april 2008 oprichtte met
een fusie van kinderboekenuitgeverij De Ballon (circa 6 miljoen omzet) en de
Nederlandstalige divisie van de stripuitgeverijen van Média-Participations
(circa 3 miljoen omzet), steeg de omzet naar 15,5 miljoen euro in 2016. Met een
operationeel resultaat van 8 procent is het ook een gezond bedrijf.
'Er zijn een aantal parameters die ik goed in de gaten hou om de
risico's zo klein mogelijk te houden', vertelt de uitgever. 'De verhouding
tussen de verschillende fondsonderdelen. De verhouding tussen verkoop in het
Nederlandse taalgebied en het buitenland. En de verhouding tussen eigen titels
en uitgaven van anderen waarvoor wij marketing en sales doen. Een uitgeverij
moet nooit helemaal afhankelijk zijn van één fonds of één klant. Opnieuw de
logica zelve, maar lang niet iedereen houdt zich daaraan.'
Ballon Media kent twee fondsonderdelen: kinderboeken en strips.
Onder de imprints Ballon Kids en Blloan Junior – beide massmarket labels voor
een groot publiek – geeft het zo'n 150 nieuwe kinderboeken per jaar uit. Onder
de imprints Ballon Comics en Blloan – voor familiestrips respectievelijk
artistieke strips – verschijnen jaarlijks 200 nieuwe titels. De fondsen die
Ballon Media verdeelt zijn bijna allemaal stripfondsen.
Dragonetti: 'De verhouding is daarmee momenteel nagenoeg precies
fifty-fifty. Wij concentreren ons ook op twee productcategorieën. Kansen om
andere fondsen te verdelen of uitgeverijen over te nemen heb ik laten lopen. Met
meer categorieën versnippert de aandacht te veel. Voor elk fonds moet je immers
aparte digitale strategieën ontwikkelen en nadenken hoe je buiten het boek om –
maar wel het boek versterkend – kunt bestaan. Voor strips, waarvoor we met
Standaard Uitgeverij het platform Yieha hebben, is dat al zó anders dan voor
kinderboeken.'
Bovendien passen de fondsen goed bij elkaar. Als verkooppunten van
strips al boeken verdelen, zijn dat vaak commerciële kinderboeken zoals van
Ballon Media. Ook kan de content van het ene fonds makkelijk worden herverpakt.
'Dat staat nog in de kinderschoenen. Maar we komen nu met avi-boekjes van
Jommeke, het vlaggenschip van de strips waarvan we jaarlijks bijna een miljoen
exemplaren verkopen.'
De verhouding tussen verkoop in het Nederlandse taalgebied en het
buitenland is 60-40. Ballon Media ziet België en Nederland als één markt,
hoewel strips in de laatste een nichemarkt zijn en daarom een andere benadering
vereist is. Anders dan veel Vlaamse uitgeverijen stuurt Ballon Media de marketing
en sales in Nederland rechtstreeks vanuit Antwerpen aan. Van de zeven
vertegenwoordigers bewerken er twee de Nederlandse markt – aangevuld met vier
Vlamingen die elk een stuk Zuid-Nederland meepakken.
Maar vooral het buitenland is een groeimarkt voor kinderboeken.
'Wij zorgen ervoor dat onze uitgaven cultureel neutraal zijn, zodat je ze op
verschillende markten zonder aanpassing kan verkopen', zegt Dragonetti. 'Dat is
moeilijker dan het lijkt, maar we zijn er erg goed in geworden. Ik denk omdat
we een Vlaams bedrijf zijn. Omdat onze thuismarkt zo klein is, moeten we in Vlaanderen
altijd kijken naar de mogelijkheden over de grens.'
Inmiddels geeft Ballon Media onder eigen naam zelf uit in het
Frans, Spaans en Italiaans – mét een goede partner voor marketing en sales,
zoals Hachette in Frankrijk. 'We kijken per taalgebied wat de beste
mogelijkheid is. Dit zijn grote taalgebieden, dan loont het de moeite. Voor
andere landen kiezen we voor rechtenverkoop of uitgaven in co–productie. Zo
verkochten we in Bologna onze babyboekenreeks "Kleine stapjes" aan
het 71e taalgebied: Mongools.'
De verhouding tussen eigen titels en marketing en sales voor
titels van derden is 67-33. De grootste klant is Média-Participations. Dat
volgt rechtstreeks uit de ontstaansgeschiedenis van Ballon Media. Dragonetti
kon negen jaar geleden alle Nederlandstalige rechten van uitgeverijen als
Dupuis en Dargaud-Lombard – waar hij lange tijd directiefuncties vervulde –
overnemen om de uitgaven met meer focus en dus meer rendement zelf te
exploiteren.
Dragonetti: 'Om die reden is Média-Participations voor 20% eigenaar.
Ik zelf heb 51%. Wij doen alles geheel zelfstandig: van de keuze welke Franse
titels worden vertaald tot het bepalen van de oplage en papiersoort.
Media-Participations zit in de raad van bestuur en kan zo van binnenuit zicht
houden op hoe wij dat doen. Zo'n relatie is natuurlijk bestendiger dan een louter
commercieel partnership, waarvan het contract altijd een einddatum heeft.'
En, niet onbelangrijk, het biedt Ballon Media mogelijkheden die
een traditionele importeur nooit heeft. Dat bleek toen tekenaar Charel Cambré
en scenarist Marc Legendre aan Dragonetti voorstelde om een nieuw deel te maken
van de Franstalige reeks Robbedoes. Aangezien de uitgever al een overeenkomst
had met Dupuis voor een lokale spin-off kon hij binnen dertig seconden,
herinnerde het duo later, akkoord gaan. Eind mei verscheen zo – onder groot
succes – deel 1 van de nieuwe reeks: Happy
family.
Met de lancering van Klavertje Vier en toenemende exploitatie van
titels over de grens ligt de nadruk van de groei bij de kinderboeken. In de
stripmarkt, waarin Ballon Media uitsluitend Nederlandstalige titels uitgeeft,
is dat niet zo makkelijk. 'Het is al jaren een stabiele markt', zegt Dragonetti
daarover. 'Al moet je veel inspanningen verrichten om je te handhaven. Er is
daarom wel grote dynamiek. Reeksen krijgen een restyling. Er worden succesvolle
spin-offs gelanceerd, zoals onze Robbedoes.'
Ballon Media probeert ook strips levendig te houden door er een
nieuwe beleving omheen te organiseren. Dit jaar opende op het station van
Antwerpen Comics Station, een indoor pretpark rond populaire stripfiguren.
Volgend jaar volgt het Internationale Stripfestival Antwerpen, dat tot een
groot publieksevenement moet uitgroeien. Voor beide werkt Dragonetti samen met
Standaard Uitgeverij. Bij elkaar hebben ze 85% van de markt. 'Een zegen, die
concentratie', zegt hij. 'Anders zouden dit soort initiatieven onmogelijk
zijn.'
Maar dat wil niet zeggen dat Ballon Media zich neerlegt bij de
status quo. De uitgeverij hoopt veertig jaar na het debuut van De Kiekeboes – nog altijd de laatste
familiestrip die doorbrak naar een groot publiek – een nieuw character te
lanceren die een miljoenomzet kan bereiken. Hoe, daarover zegt de ook in dit
opzicht voorzichtige Dragonetti niets over. Dat de uitgeverij de digitale mogelijkheden
optimaal wil benutten laat hij echter duidelijk doorschemeren.
'En ja, dat kost ook wat. Dus dat moeten we heel goed
voorbereiden. Zodra ik meer kan vertellen, hoort u van ons.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad magazine, sep 2017)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten