maandag 9 maart 2015

NRC Webwinkel vult gat tussen boekhandel en Bol.com (Boekblad)

NRC webwinkel ziet de omzet jaarlijks groeien. De wekelijkse acties in de krant met een bijzonder boek, speciaal geselecteerd voor lezers van NRC Handelsblad, verleiden hen in steeds grotere aantallen tot aankoop.

Abonnees van NRC Handelsblad lezen bovengemiddeld veel literatuur. Dat blijkt zonneklaar uit lezersonderzoek. Maar om hen daarom via de webwinkel van de krant romans of verhalenbundels te verkopen? Vergeet het maar. Category manager Jason Chong – verantwoordelijk voor boeken, muziek en wijn – probeert het regelmatig. Iedere keer blijken het niet de succesvolste acties.
'Aan het eind van de zomer stapten we in bij een 3 voor 2-actie met ouder werk van Herman Koch. Meestal hebben we eigen acties, soms haken we bij bestaande acties aan. Koch is een NRC-fähige auteur. Hij wordt goed besproken in de krant. We hebben eens een dwarsligger van hem weggeven. Een groot succes. Maar de respons van deze actie? Nul. Nou ja, enkele tientallen exemplaren. Het staat in ieder geval in geen verhouding tot de advertentieruimte die we eraan besteed hebben.'
Waarom literatuur niet loopt – Chong kan er alleen maar naar raden. 'Misschien komt het omdat NRC-lezers loyale mensen zijn. Loyaal naar de krant, maar ook loyaal naar hun plaatselijke boekhandel. Ik denk ook niet dat Bol onze concurrent is, [waar Chong ooit productmanager dvd's was, md] maar de reguliere boekhandel waar de lezers iedere week komen. Met e-boek-acties met fictietitels halen we namelijk wel goede resultaten.'

Chong klaagt er niet over. Het gaat uitstekend met NRC webwinkel. De omzet van de boekverkoop stijgt jaarlijks 'tien tot twintig procent'. Hoe groot de omzet precies is, zegt hij niet. Hij geeft alleen een indicatie: de oplage van NRC Handelsblad is circa 185.000 exemplaren (3e kwartaal 2014), de oplage van NRC.next 52.000, het bereik van beide kranten een kleine half miljoen – en de conversie van advertenties in deze kranten 'is normaal, maar wel bovengemiddeld in vergelijking met reguliere winkels.'
Negen jaar geleden begon de krant met de verkoop van cultuurproducten via internet. Sinds oktober 2009 gebeurt dat onder de naam NRC Lux. Deze naam wordt nu verlaten ten gunste van NRC webwinkel. 'Het was te verwarrend omdat de krant inmiddels ook een bijlage heeft onder die naam, waarin wordt geschreven over de luxe dingen van het leven. We kregen dagelijks telefoontjes van mensen die bij ons iets wilden bestellen waarover in de bijlage was geschreven.'
NRC webwinkel klinkt weliswaar saaier – Chong ontkent het niet – maar benadrukt wel wat de internetshop van de krant is: een service voor de lezers. 'Onze klanten zijn bijna 1 op 1 onze lezers. Wij willen de winkel zijn die speciaal voor hen selecteert en het hen makkelijk maakt om te kiezen uit het enorme aantal producten. Dat geldt sterk voor tv-series: veel lezers kijken geen tv, maar willen wel de beste series op dvd zien. Maar het geldt ook voor boeken.'
Af en toe probeerde NRC Lux klanten buiten de krant te benaderen, maar dat moest per definitie beperkt blijven. 'Je moet oppassen dat je doelgroep niet vervaagt. Zodra de lezers denken dat je niet meer speciaal voor hen selecteert, gaan ze niet meer naar onze webwinkel. Soms barteren met bijvoorbeeld de VARA-gids – media met een vergelijkbare lezersgroep – maar advertenties die we daarin plaatsen leiden nauwelijks tot meer verkoop.'

NRC webwinkel biedt een compleet boekenaanbod op haar site aan, maar daar moet het bedrijf het niet van hebben. Een concurrentiestrijd met andere aanbieders wint het toch nooit. In plaats daarvan kiest Chong bijna wekelijks een nieuwe titel, die hij met grote advertenties in de krant onder de aandacht brengt. Titels met 'een bepaalde literaire kwaliteit' die passen bij de smaak en voorkeuren van de NRC-lezer.
De actie begint op zaterdag met bij voorkeur een paginagrote advertentie in de krant. De verkoop piekt op zondag, als lezers in alle rust de weekendkrant lezen en – indien getriggerd – meteen bestellen. Afhankelijk van het succes plaatst Chong in de dagen daarna nieuwe advertenties. Tot de zaterdag daarop een nieuwe cyclus begint. Na een week staat de actie bij wijze van reminder in de nieuwsbrief.
'NRC Lux is een aparte bv van NRC Media. Wij betalen gewoon voor advertenties in de krant. Met korting weliswaar, maar zo'n paginagrote advertentie is ook voor ons kostbaar. Wel ben ik dan afhankelijk van waar plaats is. Reguliere adverteerders gaan altijd voor. Ik kan alleen zeggen waar ik mijn advertentie níet wil hebben. In het sportkatern heeft bijvoorbeeld minder zin.'

Voor iedere actie werkt Chong samen met uitgevers. Hij koopt niet simpelweg titels bij hen in, maar wil 'dat zij zich ook happy voelen met een actie'. Hij bedingt niet de hoogst mogelijke korting. 'Ik vraag een vast percentage, daar ben ik vanaf het begin heel helder over. Dat is wel hoger dan normaal, omdat wij marketing voor de titel voeren. Maar ik wil uitgevers niet het vel over de oren trekken.'
Idealiter profiteert ook de boekhandel van zijn acties. 'Ik heb het idee dat de boekhandel ons goed volgt. Dat ze boeken inkopen omdat wij ermee adverteren. Alsof ze tafels hebben waarop ze al onze acties neerleggen. Bouw je robots van Steve Parker (Dutch Media). Of Atlas de Wit. Ik denk dat dat boek mede een succes is geworden omdat wij ermee hebben uitgepakt.'
Hij kan het de boekwinkel gunnen, omdat NRC webwinkel meestal actie voert met titels die regulier te krijgen zijn. 'Af en toe heb ik wel een oude titel zoals Het Grote Kunst Boek (W Books) waar ik een prijsactie mee kan voeren. Een enkele keer koop ik dan ook wel de hele oplage op. Maar altijd pas nadat ik heb gemerkt dat we zelf tekort dreigen te komen. Dat gebeurt zo'n vier, vijf keer per jaar.'
Ook heeft NRC webwinkel zijn omzet al binnen als een actieboek eenmaal goed in de boekhandel ligt. 'De verkoop piekt in de eerste week'. Tot meer dan tachtig procent van de totale omzet? 'O, zeker. Daarna loopt het, als het een succesvolle actie is, twee, drie, vier weken door. We sturen dan nog een nieuwsbrief: "Deze week voor het laatst met die bijzondere prijs." Daarna gaat het om hooguit eentje per dag.'

Anders dan bij de kranten van de Persgroep, zoals de Volkskrant waar Chong van 2009 tot 2012 voor de webshop werkte, is de scheiding tussen commercie en redactie bij NRC Handelsblad absoluut. Er mag op geen enkele wijze de suggestie worden gewekt dat de krant over producten schrijft omdat het moederbedrijf eraan zou kunnen verdienen. Dat betekent: geen links bij recensies naar de webwinkel. Wel krijgt het Boek van de week uit de krant sinds kort prominenter aandacht in de winkel.
Chong: 'Ik kan onafhankelijk opereren. Ik heb net zo goed commerciële vrijheid als de krant redactionele vrijheid. Ik kies boeken voor een actie ook omdat ze net uit zijn. Dan kan het voorkomen dat de krant er op dezelfde dag over schrijft – óók omdat het boek net uit is. Dat gebeurde bij het verschijnen van Nederlandsche vogelen. Het was nog een positief stuk ook. Daar was ik uiteraard blij mee.'
Alleen als Chong gevoeligheden vermoedt, pleegt hij overleg. Een voorbeeld was het gasthoofdredacteurschap van kok René Redzepi van de maandelijkse bijlage NRC Deluxe in november. Hij wilde diens Noma: work in progress aanbieden. Maar toen hij dat had opgevangen – 'het was toch iets groots voor de krant' – liep hij bij de hoofdredacteur binnen. Op diens verzoek stelde hij de actie toen twee weken uit.

NRC webwinkel boekt vooral succes bij de lezers van NRC Handelsblad. Die zijn gemiddeld ouder dan de lezers van NRC.next en laten zich daarom eerder adviseren. 'De jongere doelgroep van next is misschien wat meer gewend om op internet te bestellen. Zij weten beter wat er overal te koop is. Kijken eerder rond. Terwijl de oudere lezers na een advertentie in de krant ook bij ons bestellen.'
Toch kopen zij vooral boeken die moeilijker vindbaar zijn in de reguliere boekhandel. Grote, luxe uitgaven als Atlas de Wit (Lannoo). De prijs (119 euro) en het formaat (39 x 78 cm) maakte het een groot risico voor de boekhandel om daar stapels van neer te leggen. 'Voor ons speelt dat niet: wij leveren vanuit CB, wij hebben geen voorraadrisico. Tegelijk is het voor Bol te veel een nicheproduct om daar groot mee uit te pakken. Wij vullen het gat tussen boekhandel en Bol.'
Titels op het gebied van kunst en architectuur doen het vaak goed. 'Vooral naslagwerken, encyclopedieën, atlassen,' zegt Chong. 'Boeken die een zekere volledigheid of overzicht pretenderen doen het goed. Nederlandsche vogelen heeft het bij ons fantastisch gedaan. Of Alle beesten van Midas Dekkers. Al zijn stukjes over dieren, waarvan de uitgeverij nog een grote stapel had liggen.'
Ook kinder- en jeugdboeken doen het goed. 'De lezers zijn ouders en grootouders. Ze vinden lezen belangrijk, willen daarom boeken geven, maar kennen zelf geen kinder- en jeugdboeken en vinden het daarom lastig om te kiezen. Ze neigen er dan naar om boeken te geven die ze uit hun eigen jeugd kennen. Als wij adverteren met een klassieker loopt dat beter dan met een nieuw boek.'
Aanvankelijk kreeg Chong de reactie: kinder- en jeugdboeken, dat willen NRC-lezers toch niet? Maar hij beseft goed dat hij niet alleen met naslagwerken kan komen. Integendeel: hij probeert het liefst nieuwe dingen uit. Ook poëzie (met succes), young adult (al drie keer zonder succes) en het meest recent: dieetboeken. Zo laat hij langzaam steeds meer vallen onder 'wat past bij NRC'.
'En misschien vind ik ooit een manier om literatuur te verkopen die wél werkt.'

KADER
NRC webwinkel (gestart in 2003) vormt één BV met One Day Only, de webwinkel die producten verkoopt die niet direct bij de krant passen: sokken, batterijen, hoeslakens etc.. Het dochterbedrijf van NRC Media kent negen productgroepen. Boeken en e-boeken zijn vooralsnog aparte productgroepen, omdat gebleken is dat het te verwarrend bleek voor klanten. Regelmatig bestelden klanten per ongeluk een e-boek. In totaal werken bij NRC webwinkel 9 mensen, waaronder 4 categorymanagers.
(Eerder gepubliceerd in Boekblad magazine, jan 2015)

Zie ook:

Geen opmerkingen: