Soms maken schrijvers iets zo bijzonders mee dat ze de
werkelijkheid één op één willen vastleggen. Literaire trucs om de lezer te
verleiden worden slechts spaarzaam gebruikt. Vaak lopen zulke romans mank. De
balans in de opbouw is zoek. De zachte
held van Hans Boland, vooral bekend als vertaler van Anna Achmatova en
Alexander Poesjkin, vormt daarop geen uitzondering. Het eindresultaat is té
hybride.
Bolands debuutroman beschrijft zijn eigen relatie met
Indonesië. Eenmaal zestig geworden reist de slavist voor het eerst terug naar
zijn geboorteland, dat hij als achtjarige moest verlaten. Aan het eind van zijn
verblijf, bijna halverwege het boek, wordt hij verliefd op Teguh. Om die reden vliegt
hij zo snel mogelijk terug – aanvankelijk met de bedoeling samen met de jonge
armoedzaaier oud te worden, maar als de relatie niet uitpakt zoals gehoopt,
trekt hij opnieuw rond over de archipel.
De zachte held hinkt
zo tussen reisboek en liefdesgeschiedenis in. Het ontbeert een puls die je van
begin tot eind meesleurt. Dat je toch doorleest is te danken aan Bolands taal.
Hij beschrijft zijn ervaringen helder en precies, met een mooie weemoedige
ondertoon. De reisbeschrijvingen roepen het verlangen op zelf naar Indonesië te
gaan. Van de liefde maakt hij het soevereine geluk en het peilloze verdriet
voelbaar.
De grootste kracht van De
zachte held is dat Boland zich nooit verliest in zijn emoties. Hij jammert
of schmiert niet, maar blijft rationeel en lucide. Hij is een man die zijn
illusies voorbij is en daarom in staat lijkt om grip te houden op zijn leven
als hij zich, de risico's kennend, willens en wetens in een avontuur stort. Dat
maakt de roman uiteindelijk tot een origineel, eerlijk en diepgravend zelfportret.
(Eerder gepubliceerd in BOEK 2, 2014)
Hans Boland – De zachte held (256 p.) – Athenaeum-Polak
& Van Gennep, € 17,50
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten