Hoe
ervaren schrijvers boekhandels, uitgevers en de boekenvakorganisaties? In de rubriek 'Schrijvers & het boekenvak' Mirjam Mous, een van de drie auteurs die een verhaal schreef voor 3PAK, het geschenk van de Literatour. Ze
hoopt dat jongeren de bundel daadwerkelijk in de boekhandel ophalen – desnoods
door hun ouders te sturen.
Mirjam Mous (1963) schreef sinds haar debuut Monsters Mollen! uit 1998 – verschenen
bij Van Holkema & Warendorf, de imprint van Unieboek|Het Spectrum die nog
altijd haar uitgever is – tientallen boeken voor alle leeftijdscategorieën. Ze
publiceerde onder meer de meidenboeken-reeksen De strandtent en Maffe meiden
en een aantal thrillers voor jongeren. Juist die laatsten boekten succes. Boy7 (2009), Vals Spel (2010) en PassWord
(2012) waren allemaal Tip van de Jonge Jury, net als het 12+-boek Doorgeschoten (2004).
Worden uw werken voor de oudste jeugd
inderdaad het minste gelezen?
'Ik weet niet
hoe het bij andere auteurs is, maar bij mij is het precies andersom. Ze worden
in elk geval veel meer uitgeleend en veel meer verkocht dan de boeken voor
jonge kinderen. Vooral mijn thrillers.'
Heeft de opkomst van YA de leeslust van
15- tot 18-jarigen vergroot?
'Ik denk dat
het de leeslust in elk geval in stand kan houden. Op een gegeven moment voel je
je te groot voor kinderboeken, maar kun je misschien ook nog niet echt genieten
van boeken voor volwassenen, waarin levens worden geleid en dingen gebeuren die
nog ver van je afstaan. YA vult de leemte tussen die twee boekenwerelden. Het
genre is trouwens niet alleen geschikt voor 15- tot 18-jarigen. Vaak is het ook
al favoriet bij lezers vanaf 11 jaar en er zijn volwassenen die het graag
lezen.'
Is de opkomst van YA te danken aan het
boekenvak – of aan anderen?
'De inzet van
de mensen uit het boekenvak heeft vast een rol gespeeld. Maar volgens mij
hebben vooral de lezers zelf veel invloed. Als een scholier een boek aanraadt
aan zijn klasgenoten heeft dat meer effect dan het advies van een ouder. En er
zijn veel jonge, enthousiaste vloggers en bloggers, die zich met YA
bezighouden.'
Heeft u daar al schrijfster ook aan
bijgedragen?
'Ik meen van
wel. Door op scholen en in bibliotheken over mijn boeken te vertellen. Na
afloop willen de leerlingen bijna allemaal mijn boeken lezen. Ik krijg
regelmatig berichtjes van enthousiaste scholieren, die "om" zijn. En
van moeders, die me mailen: "dank je wel, je hebt mijn zoon aan het lezen
gekregen." Haha, erg leuk!'
Wat voegt een evenement als de Literatour
daaraan toe?
'Voor mij is
de Literatour hetzelfde als een Kinderboekenweek en Boekenweek. Het straalt uit
dat lezen leuk en cool mag zijn. Dat het een feestje kan zijn. We roepen dat
lezen belangrijk is en dat het zo erg is dat de jeugd na de basisschool niet
meer leest. Neem ze dan ook serieus. Met een boekengeschenk en een boekenbal,
zodat ze er ook gewoon bijhoren. En ja, dat vind ik belangrijk. De
schrijversbezoeken zouden niet alleen tijdens de Literatour maar het hele
schooljaar moeten plaatsvinden – net als op de basisschool, net als lezingen
voor volwassenen – wat gelukkig op nogal wat scholen ook zo is. Op sommige
scholen is het heel normaal om te zeggen dat je lezen leuk vindt. Maar er zijn
nog steeds klassen waar lezers dat niet durven uiten omdat er een
lezen-is-voor-sukkels-klimaat hangt. Al kan de Literatour er maar een beetje
aan bij dragen dat negatieve klimaat te doorbreken... Voor mij is het dan al
geslaagd. Lezen moet te gek mogen zijn. Want dat is het!'
U schreef voor het geschenkboek van
Literatour Domino Day. Wat maakt dat verhaal aantrekkelijk voor
jongeren?
'Datgene wat,
hoop ik, ook mijn boeken voor veel jongeren aantrekkelijk maakt. Ik begin niet
met een rustige omschrijving maar sleur ze meteen het verhaal in, zodat ze
verder willen lezen, en tracht alles zo op te schrijven dat je het als een film
voor je ziet. Ik schrijf zeer direct, probeer het hoofdpersonage zo dicht op de
huid te zitten dat zijn paniek, wanhoop, angst, onzekerheid op de lezer
overslaat. Er zit vaart in, spanning, maar ook humor. Ik doe mijn best om de
lezer op het verkeerde been te zetten, mee te laten denken. Jongeren zijn
gewend aan veel prikkels en meestal snel afgeleid. Door onverwachte wendingen
houd ik ze bij het verhaal. En de tekst moet klinken, net als muziek een
bepaald ritme hebben, waardoor het lezen haast vanzelf gaat.'
De verhalen van u en Helen Vreeswijk
worden gratis online verspreid. Wie dan ook het verhaal van Alex Boogers en de
fysieke bundel wil, moet naar boekhandel en bibliotheek. Is dat de manier om
jongeren daarheen te krijgen?
'Ik heb
gehoord dat jongeren liever papieren boeken lezen dan op een e-reader of
tablet. Dus hopelijk vinden ze het de moeite waard het geschenk op te halen.
Maar misschien sturen ze gewoon hun moeder of vader naar de boekhandel, haha...
Ik kan niet in de toekomst kijken.'
Doen uitgevers genoeg om jongeren aan het
lezen te krijgen?
'Ik kan alleen
over mijn eigen uitgeverij Unieboek|Het Spectrum oordelen en die doet dat erg
goed. Ze hebben elk jaar een nieuw promoteam van lezers om YA-boeken te
promoten, een eigen YA-magazine en een YA-site met heel veel volgers. Ze
organiseren YA-bijeenkomsten met auteurs en werken veel samen met boekhandelaren.
Soms hebben ze leuke YA-acties zoals tijdelijke kortingen en goodiebags.
Bovendien onderzoeken ze regelmatig wat de doelgroep wil.'
Wat zouden uitgevers nog meer kunnen
doen?
'Ik denk dat
mijn uitgever al het mogelijke doet. Hoe het bij andere uitgevers gaat, weet ik
niet. Bloggen, vloggen, dicht bij de jongeren staan en ze er actief bij
betrekken – dat zijn allemaal ingangen.'
Doen boekhandels genoeg om jongeren aan
het lezen te krijgen?
'Veel
boekhandels wel, anderen zijn wat minder op jongeren gefocust. Welke? Te veel
om op te noemen. Ik kan wel wat voorbeelden geven. In De Wolken in
Voorburg heeft een YA leesclub en houdt binnenkort een Young Adult Sunday met
workshops en ontmoetingen met auteurs. Bij Stevens in Hoofddorp hielden ze
zelfs een sleepover in de boekwinkel.
Door dit soort activiteiten wordt lezen groter dan een boek, iets wat je kunt
delen, aan elkaar doorgeven.'
Wat zouden boekhandels nog meer kunnen
doen?
'Kinder- en
jeugdboeken niet in een hoekje of op de bovenste verdieping wegstoppen, maar
juist uitnodigend in het zicht leggen. Samenwerken met scholen en bijvoorbeeld
lezingen met boekverkoop organiseren. Maar ook informatieavonden voor
leerkrachten Nederlands houden en hen enthousiast maken. Er zijn uiteraard al
boekhandelaren die dat doen.'
(Eerder in licht verkorte vorm gepubliceerd op Boekblad.nl, 14 sep)
Zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten