woensdag 28 maart 2012

Anton Valens - 'Het boek ONT' (BOEK)


Een moeflonooi op cowboylaarzen
Wat heeft Groningen eigenlijk merkwaardige straatnamen. Lage der A, Lopendediep, Folkingestraat. In Het Boek Ont geeft Anton Valens zo’n draai aan de werkelijkheid dat je je op den duur zelfs afvraagt of hij de straatnamen van Groningen ook heeft bedacht. Het is dat ik de stad goed genoeg ken, anders had ik voetstoots aangenomen van wel. Schoolholm, Soephuisstraatje – zulke namen tekenen Valens fantasie.
Hoofdpersoon van Valens’ derde en bizarste roman tot nu toe is Isebrand Schut. Hij leidt de praatgroep Man&Post, voor mannen die hun post niet zelf open durven maken. Zo leert hij ook de ex van zijn moeder kennen, een vat vol onnavolgbare taalkundige theoriëen die hem secretaris van de BV en ghostwriter van zijn boek maakt. Later werkt Isebrand in een ondergronds openbaar toilet onder leiding van een fanatieke Groningse regionalist die streeft naar onafhankelijkheid.
Een zielepoot eerste klas dus, die wordt omgegeven door andere zielepoten. Maar omdat Valens niet mikt op medelijden, ontstijgt Isebrand de gemiddelde loser in de literatuur met verve. De dolende dertiger blijft ondanks al zijn twijfels en halfhartigheid zelfbewust in het leven staan. Hij accepteert tegenslagen zonder zelfbeklag en toont zich eerder zorgzaam dan hulpbehoevend.
Nog belangrijker voor de heldenstatus die Isebrand zijns ondanks krijgt, is Valens’ vindingrijkheid en stijl: trefzeker, precies, met op het juiste moment een onverwacht woord. Zo beschrijft hij bijvoorbeeld de teamleidster van het callcenter die Isebrand heeft ontslagen maar waarvoor hij heimelijk erotische verlangens koestert: ‘Haar langwerpige gezicht, blonde vlechten en gevulde, rijzige gestalte deden hem altijd denken aan een moeflonooi op cowboylaarzen.’
Zulke zinnen maken duidelijk waarom ik sinds J. Kessels: the novel van P.F. Thomése niet meer zo vaak heb gelachen om een roman.

Valens, Anton - Het Boek Ont (352 p.) - Atlas-Contact, € 15,95, ISBN 978 90 457 0473 9
(Eerder gepubliceerd in BOEK 2, 2012)

Geen opmerkingen: