dinsdag 20 november 2012

Meer vertalingen in Amerika dankzij Amazon (Knack)


Het aantal literaire vertalingen in Amerika loopt weer op dankzij een verrassende uitgeverij: AmazonCrossing. De enige vertaalde Vlaamse auteur in 2012 is Patrick Conrad.

Ieder jaar waren het er wéér minder – vertaalde romans, thrillers, poëzie- en verhalenbundels die in Amerika op de markt komen. In 2010 verschenen er 317 boeken uit 39 talen op een totaal van circa 325.000 nieuwe titels (inclusief uitgaven in eigen beheer, exclusief e-boeken). Maar de trend lijkt gekeerd. In 2011 kwamen er 370 vertalingen uit en voor dit jaar staat de teller al op 385, volgens de database van blogger en uitgever Chad Post.
Een belangrijke oorzaak van de stijging is Amazon. De internetretailer in wiens naam termen als ‘marktmacht’ en ‘commerciële reus’ resoneren, zet zich sinds tweeëneenhalf jaar – helemaal aan het begin van de opmars van het bedrijf als uitgeverij – in voor kleine literaire uitgaven uit de hele wereld. In mei 2010 richtte Amazon de imprint AmazonCrossing op. Na de Dalkey Archive Press, al sinds jaar en dag befaamd op dit gebied, heeft deze zich ontwikkeld tot de belangrijkste uitgeverij van vertalingen. Vorig jaar verschenen er 17 nieuwe titels, dit jaar al 25.
De eerste uitgave van AmazonCrossing was Le roi de Kahel van Tierno Monénembo, waarvoor de Frans-Guineese schrijver in 2008 de Prix Renaudot had gekregen. Daarna volgden onder meer de Spaanse Rosa Montero, de Oostenrijker Tomas Glavinic en de Turkse Perihan Magden en opmerkelijk veel IJslandse schrijvers: Vilborg Davidsdottir, Victor Arnar Ingolfsson, Ragna Sigurdardottir en anderen.
De inzet van Amazon is niet verrassend gezien hun jarenlange sponsoring van organisaties als het Center for the Art of Translation en PEN America’s Translation Fund. Aan de andere kant: 80 tot 85 procent van alle vertalingen verschijnen bij kleine zelfstandige uitgeverijen, stichtingen of university presses. De grote uitgeverijen wagen zich er nauwelijks aan vanwege het gebrek aan perspectief op winst. Een gerespecteerd literair huis als Knopf komt in 2012 maar tot vijf titels. En dat zijn dan nog de grootste namen zoals Michel Houllebecq en Marie Ndiaye.
Of Amazon geld verdient met AmazonCrossing is de vraag. Bestsellers zijn geen van de uitgaven geworden – ondanks de ondersteuning op de eigen site. Het bedrijf zegt zijn uitgavebeleid mede te baseren op feedback van klanten en ‘andere data’ van alle filialen wereldwijd. Dat suggereert dat Amazon weet waar het mee bezig is. In ieder geval is de imprint nog niet opgedoekt. Als er al twee jaar onafgebroken geld bij moet, zou een commercieel bedrijf als Amazon dat zeker hebben gedaan.
De Nederlandstalige literatuur profiteert vooralsnog niet van de gestegen belangstelling in Amerika voor buitenlandse auteurs. Vorig jaar kwamen vertalingen uit van Tessa de Loo, Cees Nooteboom en de anthologie Dedalus Book of Flemish Fantasy Dit jaar volgden Amsterdam Stories van Nescio, Ceasarion van Tommy Wieringa, De handelsreiziger van de Nederlandse Cocaïnefabriek van Conny Braam en – de enige Vlaamse schrijver in 24 maanden – Patrick Conrad.
De thriller No sale verscheen afgelopen juni bij de Britse uitgeverij Bitter Lemon Press, die het ook in Amerika distribueert. De vertaling van Starr, waar Conrad in 2007 de Diamanten Kogel voor kreeg, is volgens Crime Time een ‘amusante, verleidelijke, film-gekke roman’. Booklist oordeelde dat ‘Raymond Chandler [dit boek] zou waarderen.’ En de klanten op Amazon gaven het boek gemiddeld een 3,8 op 5. Op de bestsellerlijst van Amazon staat No sale momenteel op 1,693.330. 
(Eerder gepubliceerd op Knack.be, 19 nov 2012)

Geen opmerkingen: