maandag 12 november 2012

Sacha de Boer: Ook in Het Journaal is ruimte voor creativiteit (Taalpeil)


Sacha de Boer (nieuwslezeres van het NOS Journaal): ‘Correct taalgebruik is zeer belangrijk. Mensen beschouwen het Journaal als de norm. Als wij het niet goed doen, krijgen we op onze kop van de kijker. Iedere taalfout levert altijd een reactie op. Of gebruik van spreektaal. Als ik een vraag stel aan een correspondent, flap ik er weleens uit: “En wat betekent dat eigenlijk?” Laatst kreeg ik een brief van een kijker dat ik vaak “eigenlijk” zeg. Het is een nietszeggend woord. Het is gewoon een druppel smeerolie in de spreektaal, die ik er niet eens bewust in gooi.
Een speciale presentatietraining heb ik nooit gekregen. Van elke journalist die hier werkt wordt uiteraard en goede beheersing van het Nederlands verwacht. Ik heb het van huis uit meegekregen. Mijn vader heeft mij gek gecorrigeerd in het gebruik van hun en hen. Nu nog steeds trouwens. Hier loopt gelukkig iemand rond die heel goed is in taal. Peter Taal heet hij, nomen est omen. Hij kijkt altijd naar alle teksten. Als hij iets geks tegenkomt, loopt hij even naar de 8 Uur-desk om dat te vertellen.
Iedere presentator schrijft, herschrijft of redigeert zijn teksten. Regels zijn er niet voor, hooguit richtlijnen. Engels zou niet moeten. Een beetje creativiteit kan wel, ook al snapt niet elke kijker dat. Toen een Russische nieuwslezeres over Obama sprak en haar middelvinger opstak, was dat die dag ons laatste – luchtige – onderwerp. Ik noemde haar “mijn Russische collegaatje” – ook op die ‘tongue-in-cheek’toon uitgesproken. Ik vind dat kunnen, maar op Twitter stond gelijk: wat zegt die Sacha de Boer voor iets sufs. Ach, dan zijn er maar paar misverstaanders die mijn gevoel voor humor niet begrijpen.
Laatst stond in de krant dat Het Journaal jovialer wordt. “Hé, hallo daar allemaal, daar zijn we weer”. Maar zo stond het niet in het gelekte interne stuk. Het gaat erom dat we het formeel taalgebruik vermijden. Woorden als “nochtans”, uitdrukkingen als “gezien de huidige situatie”. In Het Journaal spreken we geen schrijftaal, maar spreektaal. Heldere, duidelijke spreektaal. Let daar op, stond in het stuk. De hoon was onterecht, want het Journaal zal nooit popiejopie gaan doen.”
(Eerder gepubliceerd in Taalpeil. Net als dit en dit stuk.)

Geen opmerkingen: