Naar aanleiding van 'De boekenapotheek' in NRC Handelsblad: een kleine verantwoording

Vanaf 19 november aanstaande is hij dan eindelijk te krijgen: de door mij bewerkte De boekenapotheek van Ella Berthoud en Susan Elderkin. Afgelopen vrijdag schreef Pieter Steinz in NRC Handelsblad de eerste recensie waarin ook mijn werk wordt beoordeeld. Ik citeer in extenso:

“Berthoud & Elderkin gooien hun net breed uit in de wereldliteratuur; des te teleurstellender is het dat er zegge en schrijve nul (0) Nederlandstalige romans in The Novel Cure zijn opgenomen. Gelukkig komt tegelijkertijd een Nederlandse bewerking op de markt, De Boekenapotheek, met aanvullingen van Boekblad-journalist Maarten Dessing. Die heeft zich er niet met een jantje-van-leiden vanaf gemaakt. Het oorspronkelijke boek is flink door elkaar geschud (en loopt nu van Aanbranden tot Zwerflust) en veel van de bij ons minder bekende romans zijn vervangen door Nederlandse en Vlaamse titels. Dat Dessing is afgeweken van het uitgangspunt van Berthoud & Elderkin en ook toneelstukken en non-fictie heeft geselecteerd, zij hem vergeven.

Honderd boekbeschrijvingen voegde Dessing toe, soms goed gevonden (zoals Kaas, dat in het lemma Ambitie Great Expectations vervangt), soms geestig (Het boek Ont van Anton Valens bij ‘Ongeopende post, angst voor’), soms obscuur (Die honden van boven van Ton Kruisbergen).

Zoals een medicijn een testprocedure moet doorlopen voor het op de markt gebracht mag worden, zo moet een boek zichzelf ook bewezen hebben om helend genoemd te mogen worden. Dessing rekruteerde zijn suggesties vooral uit de afgelopen jaren en uit het lijstje AKO- en Librisprijswinnaars (De passievrucht van Karel Glastra van Loon wordt drie keer voorgeschreven). Dat brengt zijn keuze uit balans. Erkende novel cures als Van de koele meren des doods, Eenzaam avontuur, Mystiek lichaam en Ons mankeert niets ontbreken, terwijl ruim baan wordt gegeven aan snel vergeten boeken van Henk Rijks en Bernard Dewulf.”

Ik heb me er inderdaad niet met een jantje-van-leiden afgemaakt. Dank Pieter, dat je dat hebt opgemerkt. Tegelijk roept het stuk het verlangen op om – alsnog – een verantwoording aan de Nederlandse editie toe te voegen.

Ik heb niet ‘erkende novel cures’ uit de Nederlandse literatuur gezocht en die aan het boek toegevoegd. De basis was het Engelse origineel. Ik heb voor aandoeningen waarvan het medicijn te Brits of te onbekend was een Nederlands alternatief gezocht. Ik heb soms eindeloos moeten speuren. Hoe vaak ik niet mijn ogen langs mijn boekenkast liet gaan, in de hoop op een ingeving. Steeds weer bekeek ik lijstjes van prijswinnaars of klassiekers in literatuurgeschiedenissen. En ja, dan kwam ik soms op een naar andermans mening te obscure titel. En heb ik het uitgangspunt van het boek iets opgerekt door ook een toneelstuk mee te nemen – zij het eentje (Warenar van P.C. Hooft) die zelden wordt opgevoerd en alleen wordt gelezen.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen op de stelregel aan te wijzen. De wereldberoemde Dickens is geschrapt ten gunste van Elsschot. Sommige onbekende balsems zijn blijven staan omdat Berthoud en Elderkin er zo’n grappig stuk over hadden geschreven. En een enkele keer heb ik een aandoening in zijn geheel laten vervallen om lijders aan andere ziektes genezing proberen te bieden.

Maar dat neemt niet weg dat ik een bewerking heb gemaakt van een boek en geen Brits idee heb toegepast op de Nederlandse literatuur.

Een sneak preview is hier te vinden.