Waarom is er zo weinig Kroatische
literatuur in het Nederlands verkrijgbaar? De kleine uitgeverij KLIN probeert
daar wat uit te doen. Initiatiefneemster Sanja Kregar laat bij haar
uitgeefbeslissingen idealisme prevaleren boven commerciële belangen.
De van
oorsprong Kroatische Kreger woont sinds medio jaren tachtig in Nederland. Ze
heeft een vertaal- en adviesbureau, die mede door haar verleden als medisch
onderzoeker veel bedrijven in deze sector adviseert. Het had al haar lange tijd
gestoord dat zo weinig literatuur uit haar land van herkomst in het Nederlands
is vertaald toen ze op De fanclub van
Goran Tribuson stuitte. Een roman over rockliefhebbers van een jaar of vijftig
die ze zo goed vond dat ze hem zelf vertaalde zodat haar Nederlandse vrienden
hem konden lezen.
'Ik heb
drie kwart jaar, misschien zelfs langer, tevergeefs een uitgeverij voor dit
boek gezocht', vertelt Kregar. 'Toen besloot ik het in 2011 zelf maar uit te
geven. Eerst deed ik dat via Free Musketeers, waar je boeken in eigen beheer
kunt uitgeven. Daarna heb ik vier boeken ondergebracht bij Pamac, dat niet meer
bestaat. De boeken verschenen altijd al onder het label 'Bibliotheek KLIN', dat
staat voor Kroatische Literatuur In Nederland. Vorig jaar ben ik zelf een
uitgeverij begonnen. Ik weet nu beter wat er allemaal bij komt kijken.'
In vier
jaar tijd verschenen elf titels. KLIN bracht onder meer nog twee titels van
Goran Tribuson: Het grijze gebied en Andermans zaken. De roman Kafka's vriend
van Miro Gavran, momenteel de populairste en meest gelauwerde Kroatische
schrijver. Een centimeter van het geluk
van Marinko Koscec. De bloemlezing Voetbal,
engelen, oorlog, uitgegeven ter gelegenheid van de toetreding van Kroatië
tot de EU. En het meest recent: Wraak
van Andelko Vuletic, dat vorige maand bij boekhandel Pegasus werd
gepresenteerd.
De
uitgeefgeschiedenis gaat gepaard met een toenemende professionalisering. De
uitgaven bij Free Musketeers en Pamac waren tot Kregars teleurstelling slecht
verkrijgbaar. Evenmin werd iets gedaan aan marketing. Zij ging zelf langs
boekhandels, hoofdzakelijk in haar woonplaats Amsterdam, om te vragen of die
titels in consignatie wilde neerleggen. Maar sinds kort liggen de uitgaven van
KLIN ook bij CB, waardoor ze beter beschikbaar zijn in heel Nederland en ook
beter verkopen.
De
oplagen zijn gering. Van Wraak,
waarin Vuletic reflecteert op de zin om zich te wreken op zijn folteraars, liet
KLIN 300 exemplaren printen. Kregar: 'Ik denk steeds: misschien kan de oplage
de volgende keer iets hoger, zodat ik het kan laten drukken. Maar als ik het
budget heb steek ik dat liever in het maken van nóg een boek, zodat ook dat
beschikbaar komt voor Nederland. Hetzelfde geldt voor marketing: als ik kan
kiezen tussen geld steken in marketing of het maken van nog een boek, kies ik
voor het laatste.'
Ondertussen
vinden de uitgaven van KLIN langzaam hun weg naar een gestaag groeiend publiek,
merkt Kregar. 'Steeds meer mensen weten ervan. Mijn belangrijkste afnemer zijn
de bibliotheken. Het is misschien commercieel beter als iedere lezer zelf een
boek een koopt, maar er is tenminste publiek dat de boeken daar vindt. Dat vind
ik belangrijker. Ik hoop wel dat nu mijn fonds enige omvang heeft, KLIN een
betere ingang krijgt bij de boekhandel, bij wie het zo moeilijk opvallen is.
Met tien titels lukt dat beter dan met twee.'
KLIN
krijgt voor haar uitgaven een bescheiden subsidie van het Kroatische ministerie
van cultuur. 'Een aanmoediging', noemt de vertaalster/uitgeefster dat. 'Maar
toch belangrijk omdat het precies dat doet: het moedigt mij aan.' Ze hoopt in
de nabije toekomst ook subsidie van Europa te kunnen krijgen specifiek voor
marketing. Daarbij komen steeds meer titels beschikbaar als e-boek. 'Die prijs
ik bewust erg laag, zodat het laagdrempelig blijft om ze aan te schaffen.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 16 dec)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten