Iedereen weet: de overweldigende meerderheid van lezers is vrouw. Toch is lezer een mannelijk woord. Je verwijst naar 'lezer' met 'hij'. Ook in het Engels. Maar Hanya Yanagihara – gisteren tijdens een openbaar interview op het onvolprezen Borderkitchen – sprak consequent over de lezer als 'zij'.Waarom? De interviewer (die eerder zijn vragenlijstje afwerkte dan echt naar haar te luisteren) zei er niets over, daarom vroeg ik er na afloop van het gesprek zelf naar. Omdat ik zelf de lezer ben, zei ze. Maar had de schrijfster, gewend als ze is om de taal te modelleren naar haar wereldbeeld, zichzelf dan op enig punt moeten dwingen over te stappen van 'hij' naar 'zij'? Nee hoor, ze deed het altijd al. En de [Amerikaanse] president zou ze binnenkort ook een 'zij' noemen.
Het was een zelfverzekerde reactie die paste bij Yanagihara's sterke persoonlijkheid. Daar getuigde haar weigering van om voor te lezen uit haar roman. Voorlezen was niet haar talent. Maar dan kunnen we het ritme van de schrijver zelf horen, probeerde de interviewer nog. Nee, zij had geen ritme. Ze wilde niet, ze ging het niet doen.
Het sprak nog meer uit wat ze vertelde over het omslagbeeld. Ze had blijkbaar slechts een bescheiden voorschot gekregen van Doubleday. Maar in plaats van blij te zijn dat ten minste iemand haar boek wilde publiceren, dreigde ze maandenlang het terug te trekken als de foto van Peter Hujar niet op het omslag kwam. Net zo lang tot de uitgeverij toegaf. En daarna bij de vertaalrechten hetzelfde verhaal: alleen als de Orgasmic man op het omslag kwam, waren de rechten te koop.
Voor Yanagihara geeft de foto goed de sfeer van het boek weer, omdat je niet ziet of de man pijn lijdt of genot beleeft, maar hoe dan ook een intens moment doormaakt. Dat alle uitgevers het een vreselijke foto vinden die de verkoop bepaald niet zou bevorderen, kon haar niets schelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten