donderdag 6 oktober 2016

Wil ik weten wie Elena Ferrante is?

Het antwoord op die vraag is: nee. Het is mooi dat er in deze tijd, waarin iedere auteur wordt aangeraden zich zo veel mogelijk op social media te roeren om een fanbase op te bouwen, ook schrijvers zijn die daar radicaal mee breken. En dat zeg ik terwijl ik mijn inkomen voor deel verdien door de noodzaak van schrijvers om op alle mogelijke manieren de openbaarheid te zoeken.
Een Italiaanse krant, las ik, vindt haar anonimiteit een geslepen marketingtruc: zó onbekend zijn dat de lezers zich daarom tot haar werk aangetrokken voelen. Maar zelfs als dat waar is, blijft het mooi dat Elena Ferrante uitsluitend haar werk in de spotlights zet. Daar gaat het immers om.

Ik vind het bewijs van de Italiaanse journalist Claudio Gatti overtuigend. Andrea Raja zal de schrijfster achter Elena Ferrante zijn. Hij dolf via een anonieme bron de betalingen van de uitgeverij op. Niemand kreeg zo veel geld van Edizione e/o als Raja. Niemand zag haar inkomsten zo stijgen als zij toen Ferrante eerst een nationaal en daarna een internationaal succes werd. Dat kan inderdaad niet worden verklaard uit Raja's officiële werkzaamheden voor de uitgeverij.
Maar ik ben het niet met Gatti eens dat ik als lezer het recht heb te weten wie Ferrante is. Waarom zou ik? Hij beweert dat ze in een boek met autobiografische geschriften, met onder andere e-mailinterviews die ze heeft gegeven, leugens als non-fictie heeft verkocht. Maar waarom is dat erg? Waarom mag Raja de schijnbaar zo autobiografische romans niet presenteren als precies dat: autobiografisch? Welke wet overtreedt ze daarmee? Welk hoger belang schaadt ze?

Zelf heb ik van Ferrante alleen de drie inmiddels in het Nederlands verschenen delen van de Napolitaanse tetralogie gelezen. Die zijn zo intiem dat ik de indruk kreeg dat een auteur zijn diepste zielenroerselen blootgaf, zoals ik hier schreef. En toch heb ik die altijd beschouwd als fictie. Immers: als het boek werkelijk autobiografisch was, zou het doodsimpel zijn om te achterhalen wie de boeken heeft geschreven. Dan zou niet al jaren worden gespeculeerd over de identiteit van Ferrante. Maar wat maakt het uit? Autobiografisch of totaal verzonnen, de leeservaring dat een intieme stem tegen mij, en tegen mij alleen, alles opbiecht wat belangrijk voor haar is, blijft hetzelfde.
Ik kijk dan ook zeer uit naar verschijnen van deel 4. Nog een paar nachtjes slapen.

Zie ook:

Geen opmerkingen: