donderdag 19 maart 2015

Van Kevin Barry tot Harry Mulisch - diabetes in de literatuur

Een paar maanden geleden zocht ik naar boeken waarin diabetes een belangrijke rol speelt. Er schoot me niets te binnen. Het is een ziekte die naar het schijnt een miljoen Nederlanders hebben, maar het leven met diabetes is in de literatuur wellicht nog nooit gethematiseerd.
Maar als je erop gaat letten, kom je de ziekte overal tegen. In het kortverhaal 'Vrouwtje op herhaling' van Kevin Barry bijvoorbeeld. Een vader is zo woest op het liefje van zijn tienerdochter, die haar gedumpt heeft, dat hij hem lastig valt in de bouwmarkt waar de jongen een bijbaantje heeft. 'Ik heb diabetes, ik kan dit niet hebben', verdedigt hij zichzelf. In die context heeft dat een hilarisch effect. Zeker als je weet wat de chronische ziekte een beetje in houdt.
In De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch krijgt Ada's moeder op latere leeftijd diabetes. Max komt een keer 's avonds haar kamer binnen. Op een ongelukkig moment: ze depte met een watje de wond die de insuline-injectie heeft achtergelaten. Later doodt ze Ada, die al bijna twintig jaar in coma ligt, met een overdosis insuline. Ze is dan bevreesd dat het kleine wondje in Ada's dij haar verraadt.
In 2015 zou dat niet meer geloofwaardig zijn. De naalden zijn zó fijn geslepen, gaan zo soepel je huid binnen, dat ze geen enkel spoor meer achter laten. Hooguit een druppeltje bloed af en toe. Maar de scènes spelen zich af in 1985 en Mulisch schreef het maar een paar jaar later. Was het toen anders?
Helaas, ik heb geen idee. Een diepgravend populair-wetenschappelijk boek over de geschiedenis van diabetes heb ik ook nog niet gevonden. Iemand een goede tip?

Zie ook:

Geen opmerkingen: