Ruim dertig jaar heeft iedere uitgeverij een vaste cijfercombinatie voor de ISB-nummers van haar publicaties. Maar de grote prefixranges raken op. Daarnaast introduceert CB, waar Team ISBN is ondergebracht, per 1 januari een andere afrekensystematiek.
Na de categoriecode (978 voor boek) en landcode (90 of 94 voor Nederland en Vlaanderen) begint het eigenlijke ISBN met voor iedere uitgeverij een vaste rij cijfers. Afhankelijk van de grote van de uitgeverij kunnen dat twee tot zeven cijfers zijn. Zo heeft Podium 5759, Noordhoff Uitgevers 01, De Bezige Bij 234 en Athenaeum-Polak & Van Gennep 253. Daarna volgt het nummer van de uitgave en het controlecijfer.
'Maar deze prefixranges raken langzaam op', zegt Susan Breeuwsma, hoofd van het Platform Business Development van CB. 'Binnen de Nederlandstalige landcodes zijn de grote prefixsets van 100.000 inmiddels al op. Een uitgever kan dan niet langer dezelfde prefix gebruiken. Je ziet hetzelfde met telefoonnummers: de netnummers zijn op. Utrecht was daarom altijd 030, maar kan nu ook 088 zijn.'
Bovendien stapt Nederland vanaf 1 januari over op de afrekenmethode die internationaal standaard gehanteerd wordt. Dat is een eis van ISBN International. Nederlandse uitgevers kopen dan niet meer van tevoren een set, waarna ieder ISBN pas bij registratie wordt afgerekend. Vanaf volgend jaar koopt een uitgever een set van 1, 10, 100 of maximaal 1000 nummers, waarvoor ze direct betalen.
'Niemand weet waarom we het in Nederland ooit anders zijn gaan doen dan in de rest van de wereld,' vertelt Breeuwsma. 'Waarschijnlijk gebeurt het al sinds de introductie van de ISBN in de jaren zeventig. ISBN International heeft onze methode een tijd lang gedoogd, maar nu wij een nieuw contract met hen hebben komen we er niet meer onderuit aan te sluiten bij de internationale systematiek.'
Zij begrijpt de noodzaak wel. 'Het kwam voor dat een uitgever zei dat hun nummers op waren en dat ze nieuwe nodig hadden, maar dat wij zagen dat er nog te veel nummers open stonden. Die moesten alsnog met terugwerkende kracht worden geregistreerd. Het gevaar met zo laat of niet registreren is dat er mogelijk nummers dubbel gebruikt worden. Dat is precies wat ISBN International ten alle tijden wil voorkomen. Het systeem valt of staat bij een juiste toepassing.'
Het verdwijnen van een vaste prefix kan wat ongemak met zich meebrengen. Een verkoopmedewerker binnendienst zal niet meer in één oogopslag aan het ISBN kunnen zien bij welke imprint of fonds een titel thuishoort. 'Maar er kunnen ook uitgevers zijn die binnen hun IT-systemen uitgaan van een specifiek prefix. Zij moeten er op termijn rekening mee houden dat dat niet houdbaar is, maar dat staat los van de nieuwe afrekensystematiek.'
Een ISBN kost nu 9,53 euro – los van de kosten voor eenmalige registratie als uitgever. Wat de nieuwe tarieven worden, maakt CB later dit jaar bekend. Breeuwsma: 'Totdat alle reeds uitgegeven nummers geregistreerd zijn, blijft overigens het oude model parallel aan het nieuwe bestaan. Alleen voor nieuwe sets geldt deze nieuwe methode vanaf 1 januari.’
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 1 nov)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten