Zondag vond voor de 41e keer de Beurs voor Bijzondere Uitgevers plaats in Paradiso. Thys VerLoren van Themaat van uitgeverij Verloren had er voor het eerst een stand. De toegang tot de boekhandel is zo moeilijk geworden dat hij iedere gelegenheid aangrijpt om zijn titels onder de aandacht van het publiek te brengen, zo vertelde hij voorafgaand aan de beurs op Boekblad.nl.
Hoe was uw week?
'De weken voor kerst is het altijd alle hens aan dek. Er zijn veel auteurs die hun boek of tijdschriftaflevering nog dit jaar willen zien verschijnen. Tot deze week waren we erg druk bezig om alles naar de drukker te krijgen. Dan zou dat nog net lukken. En nee, daarna is het niet klaar. Vanaf volgende week is mijn agenda vol met boekpresentaties, het versturen van tijdschriftnummers enzovoorts.'
Is de Beurs voor Bijzondere Uitgevers een hoogtepunt in de week?
'Ja en nee. Ik vind het heel leuk om te doen, hoor: met klanten praten, boeken verkopen, met collega's praten als daar tijd voor is. Maar gisteren is een heel mooi en bijzonder boek over het modehuis Hirsch naar de drukker gegaan: Hirsch & Cie Amsterdam (1882-1976). Haute couture op het Leidsepleinvan Femke Knoop. Dat vind ik eerder een hoogtepunt.'
U keek wel uit naar vandaag?
'Het wordt de eerste keer dat ik een stand heb. Ik ben er een paar keer in Paradiso geweest als bezoeker, zag dat er altijd druk is – eigenlijk té druk, naar mijn persoonlijke smaak – en ik hoor collega's er altijd enthousiast over praten. Nu werd ik uitgenodigd, wellicht omdat ik voorzitter van het bestuur van de Vereniging van Zelfstandige Uitgevers (VZU) ben. We doen ook steeds meer beurzen. Dus ik ben benieuwd naar de resultaten.'
Op welke beurzen staat Verloren?
'Ik ga sinds een paar jaar naar Deventer. De VZU heeft sinds 2016 ieder jaar een eigen beurs. En eigenlijk pak ik iedere gelegenheid aan om onze boeken op een tafeltje aan de man te brengen. De Open Universiteit heeft jaarlijks een cultuurdag op de Radboud Universiteit in Nijmegen en vindt het leuk dat er een paar tafeltjes staan, waar mensen in de pauze boeken kunnen kopen. Dan staan wij daar.'
Waarom doen jullie steeds meer beurzen?
'Omdat het als kleine uitgeverij steeds moeilijk wordt om de klant te bereiken via de boekhandel. Op dit moment gaat ongeveer 40% van onze omzet via de boekhandel. Ongeveer 80% van die omzet is op basis van klantenbestellingen. Nog maar een paar boekhandels in het land kopen in op aanbieding of voor de voorraad. Die trend is al zeker vijftien jaar aan de gang. Maar in eerste instantie denk je: er zal wel een keerpunt komen. Tot je je op een gegeven moment realiseert dat er géén kentering komt. En dan ga je op zoek naar steeds meer gelegenheden.'
Verkoopt Verloren op beurzen genoeg om de investering terug te verdienen.
'Jawel. Lang niet altijd hoef je te betalen voor de stand, zoals op de cultuurdag van de Open Universiteit. Anders zijn het bescheiden bedragen. In Paradiso kost het een paar tientjes. Daar schrik ik niet van. Een grote uitgeverij moet daarnaast misschien twee man met een auto sturen. In ons geval ga ik er zelf een zondagmiddag staan. En mijn tijd telt niet, zeg ik weleens. Dus de investering haal ik er zeker uit.'
Is de Beurs voor Bijzondere Uitgevers anders dan De Nieuwe Boekenbeurs van de VZU?
'Het verschil zit hem in het aanbod. In Paradiso komen meer margedrukkers met hun uitgaven. Onze beurs is meer voor reguliere boeken die je alleen niet zo snel tegenkomt in de boekhandel. Ik verwacht daarom dat er in Paradiso meer bibliofielen komen. Daar heb ik ook het aanbod op afgestemd dat ik meeneem: de mooiste boeken uit ons fonds. Alle boeken zijn natuurlijk mooi, maar sommigen springen er echt uit. Daarnaast neem ik vooral boeken mee op het gebied van de historische letterkunde. Verloren is een academische uitgeverij voor geschiedenisboeken, maar een paar jaar geleden zijn wij ook de reeks Literatoren gestart omdat we merkten dat er wel veel mooie studies op dit gebied verschijnen, maar dat geen enkele andere uitgeverij daar nog wat mee doet omdat de oplagen zo klein zijn.'
Hoe gaat het eigenlijk met de VZU-beurs?
'Goed. De eerste twee jaar zaten we in de Nicolaïkerk in Utrecht. De leden waren enthousiast, maar ook ontevreden over het aantal bezoekers dat we wisten te trekken. Voor de editie van dit jaar klopte Het Literatuurhuis bij ons aan. Zij organiseerden [in het kader van het International Literature Festival Utrecht, md] een beurs op zondag, wij op zaterdag – of we dat konden combineren? Prima. Wij stonden toen op het Vredenburg, pal naast het station, waar heel veel loop is. Dat zijn natuurlijk dagjesmensen die niet per se boeken zoeken, laat staan ons fonds, maar het leidde toch tot soms verrassende resultaten. En dat gold voor de meeste VZU-leden.'
Zetten jullie de samenwerking voort?
'Het Literatuurhuis is nog bezig met de evaluatie. Maar de geluiden die ik hoor, wijzen er op dat we dat inderdaad gaan doen.'
Hoe gaat het met de leden van de VZU?
'Het grote knelpunt is en blijft de toegang tot de klant. Hoe zorg je ervoor dat die weet dat het boek er is. De boekhandel is, zoals gezegd, moeilijk. Vele werken daarom veel met Bol.com, maar dat is óók een gigant die zijn voorwaarden eist. Dat is een gespreksonderwerp. Vele zijn ook aangesloten bij De Vrije Uitgevers, die dit jaar een vertegenwoordiger heeft aangenomen die de boekhandel langs gaat maar die natuurlijk niet alle boeken van 400 uitgevers kan meenemen. Dat geeft enige frictie. Dat wil zeggen: vooral bij de grotere leden. Er zijn ook leden die een of twee titels per jaar uitgeven. Daar zit niet altijd een commercieel concept achter, al weten die vaak wel via hun eigen manieren hun publiek te vinden.'
En wat zijn de thema's buiten het bereiken van de klant?
'Actueel is bijvoorbeeld de verandering van het tariefstelsel van Bureau ISBN. Voor kleine uitgevers wordt het veel duurder. Een losse ISBN gaat 99,50 euro kosten, een set van 10 ISBN's 258 euro. Aanzienlijk meer dan de 9,53 euro die het nu is. Daarover zijn we in gesprek met CB.'
Tot slot: wat doet u vandaag ná de Beurs?
'Ervaring leert dat een halve dag staan en praten uitputtend is. Ik heb daarna altijd behoefte om rustig met een boekje in een hoekje te zitten.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 9 dec)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten