Interview Marchien van Doorn (Noordhoff): 'Vooral Noordhoff Health groeit jaar op jaar erg goed'

Noordhoff had direct na elkaar twee evenementen georganiseerd. De feestelijke opening van het nieuwe kantoor in Utrecht, die werd uitgesteld , en de presentatie van de 55e editie van de Bosatlas – de eerste die ook volledig digitaal is. Het gaat dan ook goed met de educatieve uitgeverij, aldus algemeen directeur Marchien van Doorn, tevens nieuwe voorzitter van de GEU.

Waarom ging het seminar ter gelegenheid van de opening van het nieuwe kantoor niet door?

'Scholen hebben het in deze periode erg druk met de examens. Het is daarom uitgesteld naar een nader te bepalen moment.'

Maar het kantoor is vorige maand al in gebruik genomen. Bevalt het?

'Heel erg goed. Het is modern en transparant en past daarom bij het Noordhoff dat we willen zijn. De ontwikkelingen in de maatschappij en in het onderwijs vragen om flexibiliteit en transparantie. Het kantoor weerspiegelt dat. Er zijn veel mogelijkheden om samen te werken: onderling en met klanten. Het is heel flexibel ingericht: waar je mee bezig bent, bepaalt waar je zit.'

Het kantoor is gevestigd in een omgeving met andere technologiebedrijven. Gaan jullie ook met hen samenwerken? Of deze bedrijven op termijn zelfs overnemen?

'Je ziet sowieso dat we steeds meer samenwerken met andere partijen, maar dat hoeft niet per se met de bedrijven die in hetzelfde complex zitten. Ook doen we overnames, zoals afgelopen november DigiTaalbedrijf, die softwareprogramma's voor taalverwerving maakt voor met name het hoger onderwijs – een acquisitie waar we zeer tevreden mee zijn. Ik kan niets concreet zeggen over wat we in de toekomst gaan doen.'

Kun je zeggen: door het groeiend aantal samenwerkingen is het belangrijk om in het midden van het land te zitten – waardoor het zwaartepunt van Noordhoff met deze verhuizing verschuift van Groningen naar Utrecht?

'Niet per se. Je kunt ook heel goed virtueel samenwerken en dat dus ook doen vanuit Groningen. De samenstelling van het team in Utrecht is dan ook precies hetzelfde als de afgelopen jaren in Houten.'

Bij uw aantreden anderhalf jaar geleden zei u dat het goed gaat met Noordhoff en dat de koers ongewijzigd blijft. Hoe is dat nu?

Het gaat nog steeds goed. Elk jaar groeien we een beetje, zoals ook het doel is. Vooral Noordhoff Health, de afdeling die nu in Utrecht is gesitueerd, groeit jaar op jaar erg goed.'

Waarom?

'De markt voor bij- en nascholing is een groeimarkt. Professionals, zeker ook in de gezondheidszorg, moeten steeds meer doen om bij te blijven. Onze doelgroep is nu met name verpleegkundigen. We willen nu ook kijken naar andere doelgroepen, in eerste instantie verpleegkundigen met een specialisme.'

Hoe gaat het met Noordhoff op de markt voor het voorgezet onderwijs?

'Onverminderd goed. Ook daar groeien we jaar op jaar – vooral in marktaandeel. Het is een cyclische markt, waarin veranderingen in examenprogramma’s zoals wij een paar jaar geleden hebben gezien, kunnen leiden tot grote groei. Nu zitten we echter een in fase van stabilisatie. Maar steeds meer leerlingen werken met een methode van Noordhoff. Beter gezegd: met meerdere methoden van Noordhoff. Precieze cijfers kan ik niet geven.'

Hoe gaan jullie die groei vasthouden?

'Door goed te kijken naar wat er gebeurt op de markt en daar de methode op aanpassen. In wezen gaan veranderingen door de digitalisering op deze markt nog niet heel snel. We proberen leerlingen en docenten te ondersteunen met de beste methodes en hen hulp te bieden door trainingen. Het is logisch dat nu de digitale trend doorzet en docenten steeds vaker digitaal materiaal daadwerkelijk gebruiken en daar ook steeds flexibeler mee omgaan – door eigen materiaal toe te voegen of delen van het materiaal weg te laten – wij daar op inspelen.'

Anderhalf jaar geleden kondigde u voor 2017 een nieuwe generatie leermiddelen aan: én digitaal én gepersonaliseerd.

'Jazeker. Na de zomer gaan docenten en leerlingen in het voortgezet onderwijs voor het eerst met tien methoden van de nieuwe generatie werken. We zijn druk bezig met de voorbereidingen daarop. Het digitale lesmateriaal van deze methoden wordt uitgeleverd op het nieuwe platform dat gepersonaliseerd leren mogelijk maakt. Waarbij het uitgangspunt overigens blijft dat de docent de controle over het leerproces houdt. Ik kan nu niet aangeven om hoeveel leerlingen het bij elkaar gaat, omdat sommige scholen pas volgend jaar overstappen of zelfs het jaar daarop.'

Waarin onderscheiden deze methoden zich van de concurrentie?

'Iedereen is inderdaad met gepersonaliseerd leren bezig. Voor ons is belangrijk dat de docent in control blijft. Wij gaan ervan uit dat een groot deel van het onderwijs de komende jaren kiest voor blended learning, waarbij zowel papier als digitaal lesmateriaal gebruikt wordt. Wij spreken ons daar heel duidelijk over uit.'

Andere uitgeverijen niet?

'Wij kijken heel goed naar de behoeften van de docent. Waar zij nu op wachten, dat is wat wij hen bieden. Ik kan me voorstellen dat andere uitgeverijen vergelijkbare trends zien, maar dan is er altijd nog de kracht en kwaliteit van de Noordhoff-methoden. Dat geeft de doorslag.'

Ook de Bosatlas is met de lancering van de nieuwe editie nu volledig gedigitaliseerd. Ik dacht daarbij onwillekeurig toch: nu pas. Hoe zou dat komen?

'Het is niet zo dat de Bosatlas helemaal geen digitale component had. Die was er wél. Alleen zijn nu alle kaarten gedigitaliseerd en voorzien van een digitale additie, zoals een videofilmpjes of iets interactiefs. Maar papier bleef en blijft belangrijk. Al was het maar omdat bij het eindexamen het gebruik van een digitale atlas niet is toegestaan. Leerlingen moeten een papieren atlas gebruiken. Daarbij is een papieren atlas toch echt een ander product.'

Zou de papieren atlas niet toch minder gebruik gaan worden nu er een volledig digitale is?

'We hopen natuurlijk dat de digitale veel wordt gebruikt, ook omdat hij zo mooi is. Maar of het een succes wordt? We gaan het de komende periode zien.'

Waarom is de digitale Bosatlas eigenlijk alleen voor het onderwijs beschikbaar? Er is toch een omvangrijke markt voor atlassen bij het grote publiek?

'Vanwege de inhoudelijke en didactische afstemming op het onderwijs bieden we deze digitale versie alleen aan op scholen. Als er vraag ontstaat vanuit de consumentenmarkt zullen we wel de – ook logistieke – mogelijkheden onderzoeken om de digitale versie buiten de scholenmarkt aan te bieden.'

U bent vorige week ook benoemd tot voorzitter van de Groep Educatieve Uitgeverijen (GEU). Waarom ambieerde u die functie?

'Harold Rimmelzwaan, de vorige voorzitter, ging weg bij Malmberg en trad daarom af. Het leek mij belangrijk dat Noordhoff als grootste educatieve uitgeverij de verantwoordelijkheid neemt om het voorzitterschap op zich te nemen.'

Wat zijn uw speerpunten als voorzitter?

'Net als haar leden bevindt de GEU zich in een transitie, omdat zij een belangrijke rol wil spelen in het faciliteren van de leden bij alle ontwikkelingen die daarbij horen. Dat betekent dus deelnemen aan de overleggen in de digitale keten die de laatste jaren zijn opgestart, zoals het platform Edu-K, waarin de verschillende partijen uit de onderwijsketen zijn vertegenwoordigd.. Hier wordt het gesprek aangegaan over een goed functionerende educatieve keten of het heel belangrijke privacydossier.'

Gaat het ook goed met de GEU?

'Ja. In het verleden werden wij gezien als de club van de grote educatieve partijen. Maar er zijn veel kleine spelers, waaronder start-ups, op de markt bijgekomen. Ook deze verwelkomt de GEU graag. Zo zijn meerdere innovatieve en specialistische bedrijven die zich bezighouden met bijvoorbeeld alleen toetsontwikkeling recent lid geworden. In 2011 had de GEU 32 leden, een jaar later 34 – en nu, in 2017, 43 leden.'

Leidt dat ook tot nauwere samenwerkingen – bijvoorbeeld tussen Noordhoff en zo'n klein nieuw bedrijf?

'Je kunt nieuwe toetreders zijn als een bedreiging of als een kans. Wij vinden het goed dat ze komen. Er moet beweging in de markt zijn. Concurrentie houdt ons allemaal scherp. En ja, het biedt ook potentieel voor samenwerkingen.'

Kunt u daar een voorbeeld van geven?
'Voor het hoger onderwijs werkt Noordhoff bijvoorbeeld samen met Golden Egg Check. Dat bedrijf heeft software ontwikkeld dat het schrijven van een businessplan ondersteunt. Het is dus gericht op ondernemers. Maar dat kun je goed vertalen naar software voor studenten die moeten leren een businessplan te schrijven.'

Zie ook:

- Leermiddelen uitgeven voor het middelbaar onderwijs (2015)