Best zenuwachtig voor de euthanasie
In de sterke autobiografische roman Samaritaan over zijn nierdonatie, schreef A.H.J. Dautzenberg al over de dood van zijn vader. In de opvolger Extra tijd staan deze treurige maanden in zijn leven centraal. De dialogen zijn soms woordelijk hetzelfde. Een andere overeenkomst is dat Dautzenberg zijn eigen verhaal subtiel verheft tot iets met meer reikwijdte. In Extra tijd is dat de onmogelijkheid om, zelfs in het licht van de dood, contact met zijn vader te maken. Echt contact, dat om allerlei redenen – zonder dat er iemand schuld aan heeft – in zijn jeugd verloren is gegaan.
Dautzenberg trekt de literaire trukendoos open om te laten zien hoe zijn hoofdpersoon – duidelijk een alter ego van hemzelf – dichter bij zijn vader probeert te komen. Een mysterieuze zwarte cowboy spoort hem aan zijn lafheid te overwinnen. Tevergeefs. Het afscheidsweekend op Vlieland verloopt zelfs extra afstandelijk gezien de gekozen vorm: een filmscript. Er is daar alleen maar een camera die de personages registreert. Daarna gaat het beter getuige de overgang van de hij- naar de ik-vorm. Maar echt tot elkaar komen lukt vader en zoon niet meer.
Deze trucjes maken Extra tijd interessant. Toch is de roman niet overtuigend, omdat de afstandelijkheid ook overslaat op de lezer. Door de bewust naïeve, simpele stijl kun je niet met Dautzenbergs hoofdpersoon meeleven. Zinnen als ‘het melanoom is de afgelopen maanden lekker bezig geweest’ en ‘ik ben best zenuwachtig voor straks’ lijken te veel op de machteloze teksten die je in emo-tv-programma’s hoort. Ze ontberen té nadrukkelijk raffinement. Ook de onthulling dat zijn grootouders NSB’ers waren, wat je al lang van tevoren aan ziet komen, laat je koud.
(Eerder gepubliceerd in BOEK 5, 2012)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten