Ester Naomi Perquin over de VSB Poëzieprijs 1: de prijs toekennen

In de jury van de VSB Poëzieprijs zetelt altijd een dichter. Zo kan het voorkomen dat een schrijver de prijs een keer toekent én een keer wint. Ester Naomi Perquin zat in de VSB-jury van 2012 en won de hoofdprijs voor beste gedichtenbundel van het jaar in 2013. 

1. De VSB Poëzieprijs toekennen

Is het mogelijk om de beste bundel van het jaar te kiezen? Eigenlijk moet het antwoord luiden: nee, vindt Perquin. 'Ik heb in jury's gezeten van debuutprijzen of prijzen voor tweede bundels. Dan kijk je naar iemands ontluikende eigenheid of naar wie gegroeid is. Heel overzichtelijk. Maar de béste bundel van het jaar – wat is dat voor een merkwaardig uitgangspunt? Ik lees alles wat los en vast zit, volg niet één bepaalde school. Wat de beste bundel is, verschilt daarom bijna per dag. Er is ook geen lijstje criteria vastgelegd dat de jury als houvast kan dienen.'

Bovendien consumeren de juryleden op een ietwat onnatuurlijke manier poëzie: tachtig, negentig bundels in een paar maanden tijd. 'Normaal lees je een bundel in een week. Een paar gedichten, even wegleggen, herlezen als je de bundel op de wc weer oppakt – de wc is de beste plek om poëzie te lezen. Een bundel krijgt zo de noodzakelijke ruimte en tijd om te rijpen. Het is zeldzaam dat een gedicht je onmiddellijk in zijn systeem trekt, alsof het er altijd is geweest. Een bundel doet dat al helemaal niet. Gelukkig krijg je voor de genomineerde bundels twee maanden om ze te herlezen.'

Toch zou Perquin de ervaring niet hebben willen missen. 'Het waren felle beraadslagingen. Ik ben echt boos geworden, er viel zelfs een stoel om. Er is gelachen, maar er was soms ook oprechte ergernis. Dat moet ook allemaal. Waarom zou je het anders doen, als je er niet alles voor over hebt om de bundel te bekronen die dat het meest verdient? Ik vond het heel fascinerend en leerzaam. Je kunt lijnrecht tegenover elkaar staan, maar ook elkaar op andere facetten wijzen en zo proberen mee te kijken met wat een ander ziet. Je eigen smaak wordt al snel irrelevant. Uren hebben we over poëzie gepraat. Zonder wijn – want mét kan iedereen het.'

Ook voor de poëzie is het jurywerk zinvol. 'Je kunt vijf boeken boven het landschap uittillen en zichtbaar maken wat anders onopgemerkt bleef – sowieso een functie van poëzie. Het is een injectie tegen de vercommercialisering. In mijn jaar was bijvoorbeeld Peter Ghyssaert een vreemde eend: een dichter die je niet snel op poëziefestivals ziet, maar die nu kon optreden op literaire avonden, bij middelbare scholen, van alles. De VSB maakt er altijd een heel feestelijk iets van om de dichters te laten zien. En Jan Lauwereyns, de winnaar, kreeg een bak belangstelling over zich heen.'

Ester Naomi Perquin en de VSB Poëzieprijs

Ester Naomi Perquin (1980) debuteerde in 2007 met Servetten halfstok. Zij kreeg de VSB Poëzieprijs voor haar derde bundel Celinspecties. 'Op verraderlijk luchtige toon schept Perquin met onvoorspelbare wendingen een gelaagde ruimte in deze bundel', aldus de jury. Perquin is niet de enige VSB-winnaar die ooit in de jury voor dezelfde prijs zat. Mustafa Stitou jureerde in 2000 en won in 2004. Antoine de Kom won vorig jaar en jureert dit jaar.

(Eerder gepubliceerd in Schrijven Magazine dec 2014)

Zie ook: Wat ik zelf over de uitreiking van de prijs aan Jan Lauwereyns schreef
En: Perquin over het winnen van de prijs