Slijtersunie wil geen wijn in boekhandels – ditmaal in Zwolle (Boekblad)

De Koninklijke Slijtersunie wil een rechtszaak aanspannen tegen de gemeente Zwolle. De belangenvereniging wil dat de overheid optreedt tegen de illegale verkoop van flessen wijn in Waanders In de Broeren. Ook andere wijnverkopende boekhandels voelen de druk van de Slijtersunie.

De Stentor bracht afgelopen vrijdag het nieuws naar buiten. Secretaris Marc Houben van de Slijtersunie legt in de regionale krant uit dat de Drank- en Horecawet deze verkoop verbiedt omdat het alcoholmisbruik in de hand werkt. 'We moeten het burgers niet te makkelijk maken drank te kopen. Stel ik ga naar de boekhandel voor het boek 'Hoe kom ik van m'n alcoholverslaving af?', dan is het niet goed daar geconfronteerd te worden met flessen wijn', redeneert hij.

Eigenaar Wim Waanders van Waanders In de Broeren had het nieuws vorige week ook gehoord. Hij erkent dat zijn boekhandel strikt genomen de wet overtreedt. 'Wij hebben een horeca-afdeling die alle vergunningen heeft. Maar we verkopen ook wijn bij de wijnboeken. Dat is ons concept sinds we twee jaar geleden open gingen: een passend assortiment nevenartikelen bij sommige rubrieken. En dan moet je, als je wijn verkoopt, een afgesloten ruimte hebben met een eigen voordeur naar buiten.'

Maar, zegt hij ook, er speelt meer. Minister Kamp van Economische Zaken heeft eerder dit jaar aangekondigd de regels te verruimen om meer combinatie van horeca en dienstverlening toe te staan. Het doel van deze zogeheten Retailagenda is de leegstand in winkelcentra toe te staan. 'Er zijn daarom een aantal gebieden aangewezen waar wordt geëxperimenteerd. Wij zitten in zo'n gebied. Daarom zie je hier de horeca ook als paddenstoelen uit de grond schieten. Er wordt veel meer toegelaten.'

Daarom wil de gemeente op dit moment de Drank- en Horecawet niet handhaven, zoals ook De Stentor meldt. Waanders: 'De Slijtersunie heeft maanden geleden dit al bij de gemeente aangekaart. Toen de gemeente niet optrad, heeft de belangenvereniging gedreigd: dan gaan we procederen. Waarop de gemeente weer zei: u doet maar. Ik wacht het nu maar gelaten af. Ik ben te oud om nog druk te maken om dit soort gedoe. Het is ook zo typisch Nederlands. We verzuipen nog in de regels.'

Het is niet de eerste keer dat de Slijtersunie zich teweer stelt tegen wijnverkoop of proeverijen in de boekhandel. In 2010 kwamen twee klachten in het nieuws die de belangenvereniging bij de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA) had aangediend tegen respectievelijk de verkoop van circa zestig wijnen bij Het Verboden Rijk in Roosendaal en een aangekondigde proeverij bij Kooyker in Leiden. De eerste incasseerde een boete, de tweede verving op het laatste moment de wijn door druivensap.

'De boete was 963 euro, als ik het goed onthouden heb', zegt Ruud Verstraaten van Het Verboden Rijk. 'Die heb ik op een gegeven moment betaald, maar toen ik er toch mee doorging, heb ik daarna nooit meer wat gehoord. De VWA snapt wel waarom een boekhandel andere producten verkoopt. En de regelgeving ís misschien wel achterhaald, maar zo lang de wet nog is wat die is, zijn zij gedwongen op te treden. En de Slijtersunie zit er heel hardnekkig tegenaan.'

Zelf is Het Verboden Rijk een jaar of twee geleden gestopt met wijn. Om andere redenen, zoals de locatie: wijnverkoop is pas lucratief als je dozen tegelijk verkoopt en daarvoor is een goede parkeermogelijkheid in de buurt nodig die de winkel niet had. Verstraaten denkt nog steeds dat wijn een goed aanvullend product is voor de boekhandel. Maar het optreden van de Slijtersunie houdt boekverkopers tegen. 'Er zijn zeker tien winkels die ermee zouden willen beginnen, maar in de huidige situatie zijn ze huiverig.'

Ook Kees Schafrat kreeg te maken met de Slijtersunie – drie jaar nadat Broekhuis in 2010 met Boekenwijn was begonnen: vijf wijnen met exclusief etiket. 'De gemeente Hengelo kreeg het verzoek te handhaven. Ik ben toen nog bij een commissievergadering van de raad geweest. Daar werd er lacherig over gedaan: alsof er bij ons jongeren slempend door de winkel gingen. Maar ja, de letter van de wet, ze wilden geen uitzondering maken. En toen het in de krant stond, volgden Enschede en Almelo.' 

Gevolg: sinds 2013 verkoopt hij in geen enkel filiaal Boekenwijn meer. 'Het was een aardigheidje. Het ging om een handvol flessen per week. Nu laat ik het er voorlopig bij. Ik wacht eerst af waar de tegenreactie toe leidt die nu aan de gang is. Ik kreeg vorig jaar een commissie van de provincie Overijssel over de vloer, die op zoek waren naar regelgeving die disproportioneel wordt toegepast. Dit vonden ze een typisch geval van ondernemertje pesten. Maar tot concrete veranderingen heeft het nog niet geleid.'
De boekhandel Books & Bubbles in Amsterdam, die veel aandacht kreeg omdat de eigenaar besloot helemaal te stoppen toen ze de regelgeving rond alcohol in de winkels bleek te overtreden, is overigens niet vergelijkbaar. Books & Bubbles verkocht geen flessen wijn in de winkel, maar stond toe dat er alcohol werd geschonken door derden aan wie de locatie 's avonds werd verhuurd. Dat bleek alleen te mogen als er tegelijkertijd boeken werden verkocht.

(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 22 sep)

Zie ook:

- Boekhandel H. de Vries gaat chocolade en ijs verkopen (Boekblad)