woensdag 16 november 2011

Het kookboek moet veranderen om te overleven in digitale tijden (Knack)


Veranderen of verdwijnen. Het kookboek mag dan populairder zijn dan ooit, het genre staat voor ingrijpende veranderingen. Oorzaak: de digitalisering.

Al jaren groeit de belangstelling voor kookboeken in Nederland en Vlaanderen. Omdat het publiek kritisch is gaan nadenken over eten. Omdat kookboeken in dertig jaar zijn veranderd van eenvoudige receptenboeken tot schitterende kunstboeken. En omdat de televisie – vooral in Vlaanderen – van de kok een beroemdheid heeft gemaakt. Op de afgelopen boekenbeurs was zelfs een op de vier verkochte boeken een kookboek. Maar hoe lang houdt het succes van kookboeken aan?
De Vlaamse foodfotograaf en culinaire uitgever Tony Le Duc was gisteren op een symposium over de toekomst van het kookboek in Amsterdam somber: ‘Binnen drie jaar zijn alle boekjes van tien, vijftien euro – het grootste deel van de markt – verdwenen. Ze zijn ingehaald door apps. Nu al zie je de markt voor apps in Amerika exponentieel groeien.’ En anders zoekt het publiek recepten wel op internet. Google heeft in Amerika al Recipe View gelanceerd om de vindbaarheid van gerechten te vergroten.
Wat kunnen uitgevers daaraan doen? Le Duc zelf wil zich specialiseren in drie soorten kookboeken die volgens hem ook in de toekomst in papieren vorm zullen blijven voortbestaan. Ten eerste: basiskookboeken, die technieken en basisrecepten uitleggen. Ten tweede: tijdsdocumenten, waarin een chef en zijn recepten, invloeden en filosofie centraal staat. ‘Boeken van Pierre Wynants zijn daarom cultuurgeschiedenis geworden.’ En ten derde: mooi vormgegeven boeken, waarmee je als een kunstboek kunt pronken.
In het verlengde daarvan geloofde kookboekenschrijfster Annette van Ruitenberg in de toekomst voor ‘culicoaches’. Van beroemde chefs die je laten ervaren hoe zij kerst vieren of je in gelegenheid stellen voor een schappelijke prijs de sfeer van hun toprestaurants na te voelen, tot kookboekenschrijvers in kranten en tijdschriften met een eigen, unieke invalshoek – allemaal kunnen zij een publiek aan zich blijven binden. Gebruik van social media is daarbij onontbeerlijk om hun lezers vast te houden.
Andere uitgevers daarentegen vinden dat je het beste de digitalisering kunt omarmen. De twee eigenaren van de culinaire uitgeverij Snor kondigden gisteren een app aan waarmee je alle recepten van alle kookboeken kunt vinden en à la iTunes per gerecht kunt afrekenen. Dat betekent voor de consument: gegarandeerde kwaliteit, makkelijk zoeken en eenmaal gevonden en betaald, kun je de gerechten in je persoonlijke ‘playlist’ zetten. Snor heeft subsidie gekregen om het platform uit te bouwen.
Om de daad bij het woord te voegen had de organisatie van het symposium ook zelf een gratis app voor de iPad gemaakt. Zij kenden een peulvruchtenlevarancier die ‘iets’ met een app wilde. Daarop verzamelden ze gerechten met peulvruchten uit alle boeken die de afgelopen jaren waren genomineerd voor de titel Kookboek van het jaar. Per gerecht staat informatie over de kok of de auteur en een link waarmee je diens boek direct kunt bestellen. Voor wie zelf wil kijken: zoek op ‘De lekkerste bonengerechten app’.
Het symposium over de toekomst van het kookboek was ook georganiseerd in het kader van de uitreiking van de Nederlandse prijzen voor kookboek van het jaar 2011. De hoofdprijs in de categorie oorspronkelijk Nederlandstalig ging naar het in eigen beheer uitgegeven ‘Kookkaravaan’ van Yassine Nassir, Annelies Dollekamp en Marcel van Silfhout, over de Marokkaanse keuken. In de categorie ‘het beste initiatief’ won een in Vlaanderen uitgegeven titel: ‘Autisme en koken’ van Karen den Dekker, uitgegeven door Garant.

(Gepubliceerd in Knack, 15 november 2011)

Geen opmerkingen: