donderdag 1 september 2016

Interview Rutger Vos over het belang van goede vertegenwoordiging (Boekblad)

New Book Collective maakte bekend Rutger Vos in dienst te nemen als accountmanager. Zijn ontslag bij De Bezige Bij leidde eerder dit jaar tot een petitie van boekhandels ter behoud van goede vertegenwoordiging.

Hoe was je afgelopen week?
'Heel fijn. Maandag heb ik getekend bij Maarten Richel en Joke de Witte van New Book Collective, dat was heel prettig, en daarna had ik de laatste vrije week voor ik op 1 september aan de slag ga. Het nieuws is niet meteen breed bekend geworden. Het staat sinds vrijdag op Boekblad. Maar iedereen die ik het vertelde reageerde ontzettend positief. Waren dat vrienden of mensen uit het vak? Dat loopt natuurlijk door elkaar. Heel veel vrienden van mij werken ook in het vak.'

Waarom heb je gekozen voor New Book Collective?
'Eigenlijk is het een logische keuze. Er gebéúrt daar iets. De klassieke manier is niet altijd meer de beste manier, en allerlei dingen veranderen in het vak. New Book Collective is een klein, wendbaar bedrijf dat deel uitmaakt van die verandering en die het bovendien goed doet. Het is pionieren, daar heb ik veel zin in. En omdat het een klein team is, is de impact die je kunt hebben ook relatief groot.'

Welke dingen veranderen in het vak?
'Vroeger kwam een nieuw boek uit, de krant schreef er positief over en het verkocht. Iedereen moet nu veel harder werken voor hetzelfde resultaat. Er is zo'n overflow aan titels én prikkels voor de consument, die honderden redenen heeft om niet te lezen. Dan is noodzakelijk om ook andere manieren dan de traditionele te bedenken om een boek aan de man te brengen. Als je iets bijzonders samen met een boekhandel kunt opzetten, waarom zou je dat laten alleen omdat het nooit eerder is gedaan?'

Hoe draagt New Book Collective daaraan bij?
'Door naast de traditionele ondersteuning op het gebied van sales en marketing ook bijvoorbeeld backoffice- en automatiseringspakketten te maken voor dezelfde vaak kleinere uitgeverijen. Ook helpt het bedrijf individuen die zelf willen uitgeven maar daar natuurlijk wel alle diensten als redactie en verkoop voor nodig hebben: Paulien Cornelisse, Dirk Zeelenberg. Zeker als auteurs al een naam hebben zie je dat ook op die manier kan.'

Maar bij New Book Collective ga je vooral de traditionele ondersteuning doen?
'Ja. Mijn takenpakket wordt wel iets breder omdat we maar met een klein team zijn, maar ik zal weer veel op de weg zitten. Dat is juist voor de boeken ook heel belangrijk, de winkelvloer is toch waar het gebeurd.'

Hoe kijk je nu terug op je ontslag als vertegenwoordiger bij De Bezige Bij rond 1 april?
'Dat was natuurlijk ontzettend balen. Iemand maakt een keuze voor jou en of je het daar mee eens bent of niet, is niet belangrijk. Heel heftig. Dat kost tijd om te verwerken. Ik zag niet aankomen dat ík weg moest. Maar ik wil het er verder liever niet meer over hebben.'

Snap je de keuze van De Bezige Bij om het voortaan met één in plaats van twee vertegenwoordigers te doen?
'Dat is een keuze. Het staat ieder bedrijf vrij om op een bepaalde manier een afdeling in te richten. Ik denk dat face-to-facecontact met een boekhandelaar de beste manier is om een boek zo veel mogelijk kansen te geven. Een bedrijf moet daarin een balans vinden. Een vertegenwoordiger is duurder dan iemand op de uitgeverij. Al zal met telefonische verkoop het resultaat heel anders zijn dan wanneer een uitgeverij met vertegenwoordigers werkt.'

Waarom is face-to-facecontact zo belangrijk?
'Een nieuwe thriller van een grote naam vindt zijn weg wel. Maar een prachtig literair debuut? Of een boek dat op een paar duizend exemplaren blijft steken terwijl we met zijn allen denken dat het de honderdduizend kan halen? Die hebben een extra zetje nodig, en dan is het contact met mensen onontbeerlijk en daar heeft een uitgeverij een goede vertegenwoordiger voor nodig die de boekhandels opzoekt.  Iemand die het enthousiasme over kan brengen naar de boekverkoper zodat die de klant in de winkel kan verleiden.'

Boekhandelaar Walter Jansen van Jansen & De Feijter en Het Colofon zei bij de lancering van de petitie dat een goede vertegenwoordiger zichzelf terugverdient.
'Daar ben ik het volledig mee eens. Het is ook absoluut niet zo dat een vertegenwoordiger alleen gezellig koffiedrinkt op locatie. Het is wel echt werk. Ik had bij De Bezige Bij intensief contact met 150 tot 200 boekhandels. Sommige bezocht ik zes keer per jaar – een keer per aanbieding en drie keer tussendoor – en andere een keer. Je bekijkt per boekhandel wat het beste werkt. De een heeft voldoende aan informatie per mail, de andere winkel presteert veel beter als er iemand vaak is.'

Maar hoe meet je de extra omzet van een vertegenwoordiger?
'Voor een deel is dat gevoel, dat klopt. Maar zeker op de lange termijn zie je dat terug in de aanbiedingsaantallen en helemaal in de herbevoorrading. Het zit in kleine dingen. Je zegt in mei bij een bezoek aan een boekhandel: in september komt dat boek. Zodat een boekhandelaar in augustus tegen zijn klant zegt: in september verschijnt iets wat jij heel goed zult vinden. Ik heb dat zo vaak gehoord van boekverkopers: wat fijn dat je dit of dat toen tegen mij zei. En je moet ook zorgen dat jouw uitgeverij bij de boekhandel top of mind is. Je moet de loopgraven in, vechten voor je titels.'

Maar jij werkte eerst voor Querido en daarna acht jaar voor De Bezige Bij – ofwel: grote namen in de genres waarin zij uitgeven. Koopt een boekhandel hun werk niet ongezien in?
'Als het zo zou werken, zou iedere grote naam het de afgelopen jaren even goed hebben moet doen. Dat is niet zo. Ik geef toe dat een gerenommeerd bedrijf wellicht makkelijker binnen komt bij een boekhandel, maar een vertegenwoordiger daarvan moet een boekhandel net zo goed wijzen op welk boek voor welke type lezer is. En als de uitgeverij niet met kwaliteit komt, gaat hij net zo hard nat.'

Bij New Book Collective ga je juist kleine uitgeverijen vertegenwoordigen die zelden of nooit de Bestseller 60 halen.
'Maar dat is over twee jaar wel anders. (lacht) Nee, inderdaad, maar dat is ook de lol en de uitdaging: om iets nieuws te creëren. Daarbij kan voor iedere uitgeverij het doel anders zijn. Ik kan daar nu nog niet veel over vertellen. Ik ben er nog niet begonnen. De gesprekken voorafgaand gingen eerder over gevoel, plezier, ambitie en visie.'

Wat vond je eigenlijk van de petitie die weliswaar over het belang van vertegenwoordigers ging maar jouw vertrek als aanleiding had?
'Heel bijzonder, hartverwarmend. Het is zo ontzettend fijn om te merken dat er zo veel warmte uit het vak kwam. Het versterkte ook mijn mening dat mijn ontslag niet aan mijn functioneren lag, maar een zakelijke beslissing was. Tegelijk vond ik het eng. Ja, ik was onderdeel van een verandering in het vak waar een grote groep mensen het niet mee eens is. Maar ik moest daar geen speelbal van worden. Als je weer gaat solliciteren, weet een potentiële werkgever dat je tweehonderd rellende boekverkopers achter je hebt. Dat is nogal een bagage. Het moest dus geen Grote Rutger Vos-Show worden.'

En heeft de petitie geholpen de trend te keren om het met minder vertegenwoordigers te doen?
'Dat moet blijken. De ANWB is ervan teruggekomen, en ze zijn niet de enige. Iedere uitgeverij zal merken dat een keuze soms meer impact kan hebben dan ze denken.'

Tot slot: ben je al hard aan het lezen voor de fondsen die je vanaf donderdag vertegenwoordigt?
'Jawel, het begint nu. Ik heb de afgelopen week echter geen veertig uur gelezen. Ik ben bezig met losse stukken van de titels die gaan verschijnen. Stukken, ja. Zo gaat dat. Sommige titels lees je direct uit of leg je op een stapel apart: als die verschijnen, wil ik die helemaal lezen. En van andere is het voldoende dat ik dertig bladzijden lees. Dan kan ik het plaatsen en een juist advies geven. Dat is het belangrijkste, het gaat er tenslotte niet alleen om wat ik leuk vind.'
(Eerder gepubliceerd op Boekblad.nl, 28 aug)

Geen opmerkingen: